DZIECI WIEJSKIE NIE BAWIĄ SIĘ w PIASKOWNICY - BIOGRAFIA CHŁOPCA (Strona 1 z 2)

. 
               WIATROWY  MŁYN 

W nogach szybkim i zwinnym stałem się już, 
mam między szóstym, a siódmym rokiem życia mniej więcej. 
Same podwórko, to za mało dla wiejskiego chłopca wygody.     
Jeszcze chociaż bez rodziców zgody, ale ciekawość świata
popycha mnie oddalić się spod cienia chałupy otoczenia
na wiejską ulicę z chłopięcego zaciekawienia.
Widzę za wsią na wzgórzu młyn, wiatr obraca skrzydłami,     
czubki skrzydeł obite blachą błyszczą się w słonecznych promieniach...
Pobiegnę tam, gdzie jeszcze nigdy nie byłem
lub nie pamiętam, że byłem zwłaszcza sam?   
Biegnę pod górkę po piasku na boso śladami końskich kopyt,
biegnę zygzakiem, po wozach żelaznych kolejny przecinam
lub zatrzymując się, by stopami dla zabawy zasypywać je...   
Jaskółki nad głową z lotu swoim cieniem, mój cień przecinają...
Na końcu wsi na rozstaju dróg przydrożnego Jezusa nie ma, 
to i przeżegnać się nie ma do kogo.   
Tylko wiatr hula dmący po głowie srogo i kręci skrzydła młyna,   
które trzeszcząc, historię swoją z pewnością młyn mi opowie?   
Lub właściciel, który młyn zbudował, z pewnością sporo będzie mieć 
do opowiedzenia mi o sobie, gdy tutaj się wychował i żyje. 
Wiatr skrzydłami młyna kręci, skrzydła i tryby w młynie trzeszczą!
Jaskółki w locie nad młynem furgają! 
Słońce w głowę ciepłem parzy aż z rozgrzania
przybiegając tutaj rumienię się na twarzy.
Wchodzę do młyna i idę po schodach drewnianych na samą górę.
Z pracy młyna, schody aż trzeszczą, nawet ściany i dach!
Tryby kamienne młyna mielą zboże, że aż strach. 
Widzę przez szklane okienko, jak mąka sypie się do worka.
Rozglądam się na wszystkie strony, po kątach buszują białe myszy. 
Wszystko jest białe i młynarz, który mnie jeszcze nie widzi i nie słyszy.
Wchodzę na samą górę młyna, gdzie młynarz jest zajęty mieleniem zboża. 
Nie ma przy nim syna, ani wnuka, sam się krząta po młynie
z papierosem w ustach i teraz tylko ja jestem mu za przyjaciela,
na którego jak na razie w ogóle nie zwraca uwagi, 
a stale pilnuje pracy młyna i worki z mąką obraca. 
Aż z czasem podszedł do mnie i powiedział:
- Kal ty pryszoł pahlenuć, ta szto tak staisz prastraszany?!
[ - Gdy przyszedłeś zobaczyć, to co tak stoisz przerażony?! ]
- Uhladajsa i wuczysa, jak padraściesz, moża prydziasz da minie pamahczy.   
[ - Przyglądaj się i ucz, jak podrośniesz, może przyjdziesz do mnie pomóc. ]   
Na to nic nie odpowiadam, tylko rozglądam się w koło...
Młyn z pracy aż się trzęsie, wszystko co z drzewa trzeszczy,
a w trybach i żarnach, jakby szoruje!
Aż strach się bać, ale nie uciekam, ciekawość jest silniejsza.
Pani młynarzowa przyniosła młynarzowi dużą michę zupy
z dużą wkładka mięsa i z grubą pajdą świeżego chleba zaraz z pieca
jeszcze ciepłego czarnego swojskiego naszego wiejskiego chleba.
- Mużyk, pryniasła tabie jadzenia.
[ - Mężu, przyniosłam tobie jedzenie. ]
- Dobro, pastał na stołaczku.
[ - Dobrze, postaw na stołeczku. ]
- Ta ja uże pajdu.
[ - To ja już pójdę. ]   
Młynarz usiadł na stołeczku i z ogromnym apetytem spożywa posiłek.
Nie rozmawia ze mną, jest zajęty jedzeniem,
zapewne kiedy je, chce mieć całkowity święty spokoju.
W trakcie jedzenia młynarza, młyn nie próżnuje, wiatrak napędza tryby,
tryby koła kamienne z czego do worka sypie się mąka...
Tymczasem młynarz dalej spożywa zupę ze smakiem sumiennym. 
Wiatr niezmiennie skrzydłami napędza młyn... 
A moja chłopięca wędrówka z ciekawości do młyna
nie jest zapewne ostatnia, a pierwsza.
Jutro nie omieszkam, aby znów tutaj przybiec
i przyglądać się pracy młyna i młynarzowi.

                  PIERWSZE  WESELE  Z  PAMIĘCI

Późna jesień, wiatry i chłód hulają po świecie, nie oszczędzając i nas. 
Z rolnych pól wszystko już dawno zwiezione, nawet i o wykopkach zapomniano. 
Tyle, co zostało roboty na polu, to u niektórych rolników dokończyć ziemi oranie 
przed sezonem zimowy. Może jeszcze w niektórych gospodarstwach są ogrody
warzywne do końca nieoczyszczone z brukwi i kapusty lub może i obornik nie u
wszystkich jeszcze wywieziony na pole. Ale obecna pora sprzyja większości
wolnemu czasowi, stąd i dobry czas na przykład i żeniaczkę, jak teraz to ma miejsce
u jednego kawalera w naszej wsi, który wchodzi w związek małżeński sakramentem
świętym składając przysięgę dzisiaj przed Bogiem i ludźmi, biorąc pannę z pobliskiej
wsi za żonę. Lat mam sześć może siedem, tak do końca sam nie wiem ile.
Ważne, że jestem zdrowy i nic mi nie dolega. Życie mam radosne i bez żadnych
smutków, ani żalu do siebie, rodziców i świata, bo i tak jako chłopiec mało go pojmuję. 
Dzisiaj w naszej wsi wesele, wiemy o tym już nie od dziś. Ślub odbędzie się w kościele
parafii Zalesie. Wieś cała tym jest poruszona. Matka moja wybiera się na wesele
nie jako zaproszona, a jako tylko uliczny świadek, mówiąc do mnie: 
- Mały, chodź chuczej!* 
- Synu, chodź szybciej! 
Ciemność już zapadła na dobre, więc w moim chłopięcym wieku trzymam się spódnicy
mamy, podążając do miejsca wesela. W naszej okolicy jest taki zwyczaj, że jeśli czyjeś
jest wesele, to ci, którzy na wesele zaproszeni, uczestnikiem chętnie chcą być.
A ci, którzy nie są zaproszeni, idą jako uliczni ciekawscy obserwatorzy przyglądać się
weselu na ulicy i pod oknami domu weselnego. Ciekawscy wesela z całej wsi zbierają się
w miejscu rozstajnych dróg ku gościńcu, łąkom i polom, niemniej jest to w pobliżu domu
weselnego. Godzina jest już wieczorna, ciemno i strasznie jak nigdy, ale zebranym tutaj
mieszkańcom wsi w zupełności nie przeszkadza, gdy zebranych ludzi w pobliżu bramy
weselnej jest bardzo dużo. Tyle ludzie we wsi nigdy jeszcze nie widziałem lub sobie nie
przypominam. Jeszcze we wsi nie ma elektryki, więc co któraś osoba ciekawska wesela
z powodu dużego skupiska ludzi na małym obszarze w ciemnościach potykają się na siebie.
Na środku ulicy, gdzie chłopi ze wsi umieścili bramę weselną, może i jest lampa naftowa,
przyniesiona przez któregoś chłopa, żeby w skupisku zebranych ludzi oświetlić miejsce,
kiedy pojawi się korowód weselny. Ale w tej chwili nie widzę tego. Ruch ludzi ogromny
koło bramy weselnej, zebranych jest może ze sto osób albo i więcej. Szmery, szepty,
rozmowy, uśmiechy ludzi koło bramy weselnej i niecierpliwe oczekiwanie na pojawienie
się wreszcie wesela. Gdy weselne furmanki z gościńca skręcając w wieś się pojawiły,
nagle zgubiłem się od mamy, iż ruchy ludzi w przemieszczaniu stały się nerwowe
i bardzo chaotyczne, albowiem z ciekawości każdy w kierunku wesela czym bliżej na hura.
Ale mamy intuicja przytomna szybko w tłumie mnie odnalazła i szarpiąc za rękę powiedziała:
- Mały, dzie ty padziełsa?*
[ - Synu, gdzie ty się podziałeś? ]   
- Chodź chutko za zamnoju!"*
[ - Chodź szybko za mną! ] 
Po tym ubrałem się w ciepłą kurtkę, którą mama trzymając mi podała. Cieplej i przyjemniej
nagle się stało, bo to w kurtce ciało się rozgrzało i przy mamie jest bezpiecznie.
Nagle stało się nadzwyczaj gwarnie i ludzie zaczęli przemieszczać się bliżej ulicy i bramy
weselnej, krzycząc: "Jedudź, jedudź, jedudź"!* "Jadą, jadą, jadą!" Trzymając się mamy,
żeby się nie zgubić, przemieszczam się razem z w kierunku bliżej bramy weselnej na
ile to jest możliwe. Pojawiające się wesele trudno, a raczej nie jest w sposób zobaczyć
w takim ogromnym tłumie ludzi, którzy z ciekawości tutaj przyszli, tłumem zasłaniają widok.
Ale mama stara się zbliżyć, jak najbliżej weselnej bramy, przy której najlepiej można
będzie widzieć cały korowód weselny, a w tym na czele pierwszą najważniejsza furmankę,
w której jest młoda para. Trzymając się mamy za rękę, mam pewność, że w tłumie nie
zgubię się i mam gwarancję, że wszystko zobaczę wyraźnie i dokładnie. Tymczasem chłopi,
umieszczonym kuchennym stołem na środku ulicy, który posłużył za weselną bramę,
wesele zatrzymali! Korowód weselny ma za zwyczaj taki, że konie pędzące wstrzymać 
jest koniecznością, honorem swata i młodego, dnia w jego życiu wyjątkowego przed Bogiem
i ludźmi tylko raz dane jest iść do Ołtarza poślubić Pannę młodą za żonę. Wesele jest już
przy bramie, w pierwszej furmance ma się rozumieć para młodych siedzą jak królowie,
wysoko jak na piedestale. Konie zgrzane z pianą na wargach, choć spocone i zdyszane
są niecierpliwe, kiwają i kręcą łbami. Furman trzyma lejce napięte, żeby w razie konie
spłoszone obecnością ludzi, choć są oswojone, nie ruszyły na bramę weselną i na parę
młodą, która przez chłopów do bramy weselnej jest przyprowadzona, żeby złożyć im
życzenia na nowej drodze życia wszystkiego najlepszego, wręczają kwiaty i zapraszają
do poczęstunku kielichem wódki. Ludzi ciekawskich jest tak sporo, że stoją po obu stronach
ulicy chociaż jest to chłodną porą i podczas panującej ciemnicy nie jest nikomu to żadną
przeszkodą. Ja stoję z mamą tuż blisko bramy weselnej, przyglądam się parze młodej.
Młoda para, jak obyczaj panuje z uciechą i radością przyjęli kwiaty, życzenia i do dna
wypili po kielich, po czym wrócili do furmanki i na niej zasiedli. A świadek młodego chłopom,
którzy brali udział w organizowaniu weselnej bramy, wręczył kilka butelek wódki.   
Po tym stół kuchenny, który posłużył chłopom za bramę weselną w pośpiechu odwlekli
na pobocze ulicy. Tymczasem jeden z najbystrzejszych organizatorów weselnej bramy
uniósł rękę do góry, dał znak, by korowód weselny ruszał w drogę pod domu młodego.   
Ludzie, którzy mają lampy naftowe starają się jak najbliżej stać przy korowodzie weselnym,
tym bardziej wozu pierwszego z parą młodą. Większość trzyma lampy nie na samym dole
z opuszczoną ręką poniżej kolan, a na wysokości ramion, tak żeby jak najlepiej oświetlić
furmankę na której siedzi para młoda. Stojąc z mamą kilka metry od furmanki weselnej
mam możliwość widzieć w całym świetle i w całej scenerii wdzięku i piękna państwa młodych,
a zwłaszcza wzrok mój skupił się na obrazie Panny młodej, u której powiewający welon
na zimnym wietrze, co chwila poprawia. I nie tylko welon, bo i łzy ze wzruszenia raz po
raz chusteczką wyciera... W innym wzruszającym położeniu natomiast jest Pan młody,
twarz ma uśmiechniętą i zarumienioną jak szczęśliwy młodzieniec skoro takowym i jest.
Tymczasem weselny muzykant stojąc na furmance gra na "bajanczyku"* rozciągając go
od ucha do ucha... Wesele ruszyło w drogę dalej. A że tuż za rozstajem dróg zaraz jest
dom Pana młodego, wiec powoźnicy zanim na dobre rozpędzili konie już musieli powozy
wstrzymywać wjechawszy na podwórze Pana młodego. A że podwórze jest obszarem
ogromne, powoźnicy całym korowodem weselnym zatoczyli koło objeżdżając raz podwórze.
Pięknie to wygląda w oczach wszystkich spoglądających ciekawskich, jaki i tym bardziej
jest atrakcyjniej parze młodej i niemniej gościom weselnym. Gdy para młoda znalazła się
już przed progiem domu, ojciec i matka Pana młodego witają chlebem i solą, jako swoich
dzieci, przy tym składają im najlepsze i najszczersze życzenia. Z dalszej odległości nie słyszę,
co mówią, ale widzę to dokładnie. Po tym Pan młody złapał Pannę młodą pod ramię i kolana
i po schodach poniósł ją do domu aż do stołu weselnego, jak jest to w polskiej tradycji
i wiejskim podlaskim obyczaju. A ciekawscy wesela, którzy tutaj przyszli, jest ich tyle,
co domów we wsi, może i więcej, jako nieproszeni goście na wesele, mają nie zaszczyt,
a raczej możliwość z obyczaju i ludzkiej prostej ciekawości od zewnątrz wypatrywać się
w okna, jak goście obżerają się jadłem weselnym, tym bardziej wpatrywać się na parę młodą,
a zwłaszcza i przede wszystkim bardziej przyglądać się na Panią młodą. Ja żeby zobaczyć,
co się dzieje w domu Pana młodego, muszę wspiąć się na fundament domu i trzymać się
za ramówkę okienną. Tyle co mogę zobaczyć, to obżerających się gości weselnych, za czym
ślinę przełykam, nie mając na co dzień takiej wyżerki w domu, a już mniej spoglądam na Pana
i Panią młodą. Po jakimś czasie, gdy i mamie chęć już spadała przyglądać się weselu,
wracamy do domu pod wielkim wrażeniem, że byliśmy świadkiem tak wielce u ludzi
uroczystego wydarzenia jak wesele, ale z pustym żołądkiem. A tak na marginesie, to co
weszłoby do żołądka, za pół dnia wydaliłoby się za oborą i najwyżej użyźniłoby się jedną
czwartą metra kwadratowego ziemi. A tak, choć został pusty żołądek, ale pozostała większa
pamięć, co się wydarzyło w tym niecodziennym dniu we wsi mojej, co opisałem.
A i Ty nawet masz z tego przyjemność.   

Objaśnienie: na "bajanczyku"* - czyli na radzieckim akordeonie klawiszowym.

         
               KRADZIEŻ  Z  OGRÓDKA  SĄSIADKI

Rysio, Stasio i Miecio dwa bratanki wybrali się w ogródek warzywny do sąsiadki.
W ogródku stoją czapy słoneczników, pod nimi na ziemi leżą dynie.
Rysio i Stasio na plecy czapy słonecznika i jeden za drugim w krzaki zmyka.   
Ja choć najmłodszy na plecy dynię.
A tutaj zza pleców sąsiadka z motyką:
Wy świnia!
[ Wy świnie! ]
Ja wam pokażu!   
[ Ja wam pokażę! ] 
Wy chalerniki, paszle z hetul!
[ Wy łobuzy, poszli stąd! ]
Harodu wam zachacieło so.
[ Ogródka wam zachciało się. ] 
Paczakajcia, nichaj tolko was złapaju!   
[ Poczekajcie, niech tylko was złapię! ]
Nohi z sraki wam pawyrywaju!
[ Nogi z dupy wam powyrywam! ]   
Krzyczy i goni nas z motyką po łące! 
Uciekając ze strachu, porzuciliśmy łupy. 
Najważniejsze uciec i żeby sąsiadka za to co zrobiliśmy,
każdemu z nas po kolei nie dobrała się do dupy.     
Rysio i Stasio ukryli się w olchowych krzakach.
Mnie udało się ukryć w ogródkowych makach.
Sąsiadka wściekła i zawzięta szuka nas dalej i bieda jest nam nieminięta!
Rysio i Stasio z krzaków uciekli za stodoły i o schwytaniu ich już nie ma mowy.
Mnie z maku udało się ukryć w zbożu owsianym, nie znajdzie mnie sąsiadka,
jestem w nim dobrze ukryty.
Jednak jestem tak bardzo sąsiadki wystraszony, że aż ze strachu mocno zasnąłem.
I choć nic już nie grozi ze strony sąsiadki, będąc tak bardzo przelękniętym w owsie spałem,
a czas mijał, że szukanie mnie w czas zostało podjęte, skoro nie wróciłem do domu.
Brat najwidoczniej rodzicom wskazał, gdzie mogę zaginiony być,
kiedy rodzice odnaleźli mnie śpiącego, obudzili, ze strachu drżę i płaczę,
mama przytuliła i wzięła na ręce, mówiąc:
- Mały ni płacz, ni bojsa, my pry tabie, ni czoho tabie ni staniacca. 
- Synu nie płacz, nie bój się, my przy tobie, nic tobie się nie stanie. ] 
Uspokoiłem się przekonany będąc, że jestem w opiece rodziców.
Prowadzą mnie do domu.
Tak się skończyła przygoda kradzieży z ogródka sąsiadki.
Była skarga, pretensje do matki!   
Ale lania w tyłek nie dostałem, skoro i tak w oczach przerażenie ogromne miałem!
Rodzice to we mnie dobrze widzieli. 
Ze strach po tym uszczerbek na zdrowiu pozostał taki,
że na lata dzieciństwa w psychice pozostały znaki!
Lunatykowania...

    ŁĄKOWE  PORZECZKI  I  "DEBIL  WŁAŚCICIEL"

   
Łąka z natury przyrody ukwiecona 
W dmuchawiec, jaskier, rzeżuchę, koniczynkę i kosmatki. 
W dodatku tutaj wkoło krzakami olchowymi otoczona, 
W środku krzaków zakolami leniwa rzeka się snuje
bogata w szczupaki, sumy, raki i płotki.   

Ojciec i stryj łąkę koszą -
Szelest kos rozchodzi się po krzakach.
Obok krowy przeżuwają trawę
I trzepią ogonami po bąkach. 

A tutaj Rysia, Stasia i mnie
W krzaki za porzeczkami ciągotka niesie.   
Wystarczy przejść rzekę w miejscu o płytkim dnie, 
Tam są porzeczki aż dusza za nimi się lgnie.     

Skubiemy i jemy porzeczki do woli
I nie spostrzegliśmy, że trochę dalej "debil" łąkę kosi.   
A tutaj nagle z kosą, jak do nas nie przysoli!
Uciekamy ile sił z tej niebezpiecznej osi! 

W zaplątaniu się w plącze trawy, upadłem nad brzegiem rzeki,
Tymczasem "debil" dopadł mnie i obuchem kosy okłada!
Z przerażenia i strachu wyłaniają się ze mnie prośby i jęki! 
- Ni bijcia minie dziadzku!* [ - Niech pan mnie nie bije! ]     
A on nie słuchając dalej obuchem kosy mnie okłada,   
Podnosząc kosę nad swoją głowę i ją zniżając,   
Przy tym z błagalnym głosem i przerażeniem
Patrzę prosto mu w oczy, widzę jaki jest z twarzy
Jeszcze straszniejszy od spadającej kosy wprost na mnie!   
Po uderzeniu kosa zatrzymuje się na moim biodrze!
Czołgam się z krzykiem i prośbami w kierunku koryta rzeki,   
Upadłem do wody, z impasu ulga nie lada.   
To mnie uratowało przed gorszym impasem,
Uciekam na stronę drugą w krzaki, potem łąką.       

Skargi na "debila" ojcu nie zgłaszam. 
W takiej sytuacji jest naszą zmową,
Że wiejskie dzieci to harty aż miło patrzeć,   
Nie to co miastowe, jak kury domowe. 
 
P.S.   Proszę sobie wyobrazić, że ma się sześć siedem lat i jest się w olchowych krzakach
         zajadając dzikie porzeczki... A tutaj ni stąd ni zowąd pojawia się nagle z kosą właściciel -
         "debil" łąki, krzaków i porzeczek! I za to gonił nas! A następnie po dogonieniu, okłada
         akurat mnie po biodrze obuchem kosy! Trafiło to na mnie ponieważ wśród nas trzech
         jestem najmłodszym, po drugie jako ostatni zorientowałem się, że "debil" biegł z kosą
         w naszym kierunku! A i podobno byłem w miejscu znajdującym się najbliżej "debila"
         i zapewne go widzieliśmy, lecz nie zdając z tego sprawy, że za takie coś jak w krzakach
         olchowych dzikie porzeczki, "debil" właściciel będzie nas gonił z kosą, więc nie zdając
         z niczego sprawy i nie mając na uwadze najmniejszego niepokoju nie byliśmy przygotowani
         do ucieczki. Gdyby mielibyśmy świadomość, co się stanie, wzrokiem śledzilibyśmy go i w
         razie jego zbliżania się do nas, ucieklibyśmy. Uciekając przerażeni przed zagrożeniem
         ze strony "debila", który z kosą w naszym kierunku biegł, w dodatku wykrzykiwał:
         "Że nam pokaże! Że nas pozabija!" Podczas ucieczki, zaplątałem się w pnączy trawy -
         po czym upadłem nad brzegiem rzeki w poplątanej gęstej trawie. Wtedy "debil" dopadł
         mnie, stojąc nade mną z kosą podniesioną i zadając kilka uderzeń w biodro!
         Ze strachu bokiem czołgając się w kierunku rzeki i z przerażeniem w oczach z krzykiem
         błagalnym do "debila", żeby mnie nie bił! Żeby mnie puścił!? A on okładał kosą, jak szalony
         prymityw! Czołgałem się dalej w kierunku brzegu rzeki aż po tym wpadłem do wody,
         jak pluśnięty kamień. Wtedy stało się poniekąd moim wybawieniem i uwolnieniem,
         i można było uciec na drugą stronę rzeki. Jak wtedy może się czuć chłopiec tak mały
         jakim byłem ja? Ile musiałem mieć strachu i przerażenia otrzymując obuchem kosy uderzenia
         na siebie?! Po przeżyciu takiego szoku w tak młodym wiekiem chłopca, czy mogło się to
         odbić w przyszłości na mojej psychice? A jeszcze wcześniej incydent z sąsiadką, która
         pogoniła nas z motyką z kradzieży w jej warzywnym ogródku. Rezultatem stało się
         i był tylko jedno czyli lunatykowanie: na szczęście nie wstając ze snu w środku nocy,
         tylko w dzień, kiedy zasnąłem na wieczór. Świadkami była rodzina i przypadkowe osoby,
         które w tym czasie były obecne w naszym domu. Lunatykowanie w sumie nie polegało
         na wstawaniu z łóżka i wychodzenie z niego przez okno z domu lub jeszcze gorzej
         wchodzenie na dach domu, tylko po obudzeniu się ze snu w łóżku na siedząco lub na
         stojąco klaskałem w ręce i majaczyłem coś od rzeczy, czego nigdy nie pamiętałem,
         a tylko co mówili mi osoby będące tego świadkami już po tym, gdy upłynęło trochę czasu
         np. na drugi dzień lub np. za miesiąc lub rok. Wtedy taka wersja zdarzeń z opowiadania
         stawała mi się do zapamiętania na zawsze.

          GRANAT   

Szwendamy się dwaj mali kamraci od stodoły do chaty
Od ulicy do zapadniętej piwnicy -
W niej granat znaleźliśmy
I z nim ku stosie kamieni podbiegliśmy! 
Granat odbezpieczyć się nie udało -
Zardzewiały jest lub siły jest za mało.
Rzucamy granatem na stos kamieni -
Ze strachu przed śmiercią uciekamy do sieni!
Granat nie wybucha, a głupota lub los
Znów za nim nas popycha! 
Raz ja, raz kamrat granat znów bierzemy!
Temu się przyjrzał mój ojciec
I zaczął do nas z krzykiem biec!
Granat nam głupkom odebrał
I w koszu z nim się zabrał.
Na polanie w dołku zakopał,
Żeby ja i kamrat dalej żył.
Gdyby inny był los,
Dzisiaj wśród Aniołów byłby mój głos. 
Kamrata też. Ale on nie jest poetą,
Więc on tylko rozmawiałby z Aniołami. 
Ja rozmawiam jeszcze i z Wami...

                 
           POŻAR  W  KOMINIE!

Lato w upalnej pogodzie i czas żniw już w pełni.
Po wsi pełno klepania kos...   
A tutaj niespodziewanie przed nami wykuwa się strachu los,
Który w kominie jeszcze szykuje swój hyrdy głos.
Tymczasem chwilowo złudna cisza zbiera swoją moc do wyładowania się,
A chwila ta nie dalsza, lecz bliższa, choć jeszcze nierozpoznana. 

Rodzice na polu na tak zwanych "dałach"*.
My jako dzieci w domu chodzimy po pokojach w "kandałach"* 
Dla zabawy z bratem i dwiema siostrami
I kot z nami aktywny biega i skacze susłami. 
W kuchni pachnie babką i swojskim chlebem,
Ale już w komorze leżą świeżych siedem bochenków
Po dzisiejszym wypieku jeszcze piec i komin nie wygasł.

Wychodząc z kuchni do sieni spostrzegłem,
Jak huczy w kominie istnymi płomieniami!
Zacząłem krzyczeć do rodzeństwa:
- U komini haryć! 
[ - Pali się w kominie! ]
-Trebo lacieć pa tata i mamu!
[ - Trzeba biec po rodziców! ] 
- Żeby hasić ahoń u komini!"
[ - Żeby gasić płomienie w kominie! ]
Raz jeszcze spojrzałem na komin,
Straszny szum i huk aż mnie przeraża!
Tymczasem każde z nas w oczach strach wyraża!
Brat starszy i dwie siostry młodsze
Zawsze mieli ode mnie życie słodsze więc zostali w domu.
Ja z natury i w tej sytuacji sam biegnę na boso przez wieś
Nie zygzakiem i nie obok akacji jak często,
A przez "kałybku"* i na skróty przez owies.
Gdy dobiegłem zdyszany do rodziców z chrypką
i z przerażonym głosem powiedziałem:
- Chata haryć!
[ - Dom się pali! ]
Rodzice patrząc na mnie spytali:   
- Szto ty mały haworysz? 
[ - Co ty synu mówisz? ]
Natychmiast powtórzyłem:
- Chata haryć!
[ - Dom się pali! ]
Rodzice spytali:
- A dzie małyja?
[ - A gdzie rodzeństwo? ]
Natychmiast odpowiedziałem:
- U chaci!
[ - W domu! ]
Matka do ojca krzyknęła:
- Baćku, dawaj lacimo da chaty!
[ - Mężu, dawaj biegnijmy do domu! ]
Rodzice pobledli na twarzy, rzucają z rąk matka przęsło, 
Ojciec kosę i w biegu krzyczą do sąsiada:
- Władak, dawaj lacimo, chata haryć, chatu hasić!
[ - Władek, biegnijmy do domu, dom się pali, gasić dom! ]
Rodzice i sąsiad Władek biegną przez pola miedzą
I ugorem przez tzw. "kałybku" na skróty do wsi.
Stąd jak na dłoni widać całą wieś, przynajmniej w dachu.
Gdy zobaczyli smugę dymu pnąca w powietrze, pobledli na twarzy ze strachu.
Przez chwilę jak zamarli, stanęli i patrzą w kierunku wsi,
Po czym ruszyli w dalszą drogę.
Ja wystraszony jak dzieciak biegnę za nimi,
Ale wcale nie zmęczony, jak rodzice i sąsiad Władek.   
Biegniemy dalej przecinając gościniec, który przedziela pola i wieś,
Jesteśmy już na początku wsi, widzimy na szczęście nie pożar domu,
A tylko z komina wielką smugą wydobywającego się dymu!   
Rodzice i sąsiad Władek stanęli na chwilę, wciągnęli kilka głębszych oddechów,
Po czym powiedzieli:
- Na szczaścia chata ni haryć, tylko dym agromny wałnuja z komina! 
Ach, jakaja wielka ulga, szto tylko z komina.
[ - Na szczęście dom się nie pali, tylko dym ogromny wydobywa się z komina!
Ach, jaka wielka ulga, że to tylko z komina. ]
Rodzice powiedzieli do sąsiada Władka i do mnie:
- Ale lacimo chuczej, bo moża aszcze stać sa szto hurszaho, niż nam wydajecca!?   
[ - Ale biegnijmy szybciej, bo może jeszcze stać się coś gorszego, niż nam się wydaje!?"   
Przybiegając już na miejsce do domu, Kazimierz Bułkowski jest już na strychu
I polewa wodą rozgrzany do czerwoności komin. 
Komin jest popękany, przez szczeliny między cegły, gdzie glina opadła
Widać nawet ziejący ogień podążający w górę komina!
Sadza w kominie tak mocno się pali aż huczy!
Ale jest już wszystko pod kontrolą i nie pozwolą,
Żeby ogień ze szczelin komina przeniósł się na strych domu! 
Brat i siostry stoją przyglądając się z wyrazem strachu i smutnych min.   
W kominie nadal jeszcze huczy z palącej sadzy!
Ale rodzice z sąsiadem Władkiem i już wcześniej obecnym Kazimierzem
Mają to wszystko pod kontrolą. Z ulgą można odsapnąć.
W tym czasie mama jedną i drugą siostrę przytuliła do siebie,
Żeby ulżyć im strachu i przywrócił spokój, że już po wszystkim. 
Komin wodą ochłodzili i w środku ognień zgasł.
Po tym napięcie emocjonalne, przerażenie i strach wygasł też i w nas. 

Objaśnienia: na "dałach"* - czyli na równinach rolniczego pola uprawnego.
w "kandałach"* - czyli w wiejskich drewnianych chodakach.
przez "kałybku"* - przez pofałdowany wyżynny teren.   

                            WESELE  U  SĄSIADA

Pełnia zimy, mróz taki aż skrzypi śnieg, a nawet na zewnątrz pękają części domu.
W takim dniu takiemu smykowi jak ja tylko siedzieć w domu przy kaflowym piecu
lub przy oknie wpatrując się w zimowy krajobraz, najpierw powietrzem z własnych
ust wydmuchując w zamarzniętej szybie otwór. Za oknem zima na sto dwa, mróz
siarczysty aż niebo czerwone, gdy słońce zbliża się ku zachodowi, wybiegając
wzrokiem aż na koniec horyzontu. Tuż za oknem, za ogródkiem przydomowym,
ale przed ulicą, studnia "cembrowina", która wystaje nad grunt i śnieg cała z
mrozu pokryta szronem i lodem od strony od której czerpiemy wodę.
Centymetry od studni, ulica nosi w śniegu ślady kolein san, w środku końskich
kopyt, mieszkańcy wsi indywidualnie wożąc saniami mleko do mleczarni w Achrymowcach,
kolein na wyżynali. Dzisiaj wesele u sąsiada, które w korowodzie saniami z kościoła 
po zaślubinach pary młodej już wraca. Tymczasem patrząc z ukosa okna, widzę
wesele jak już się zbliża. Słyszę już dzwonki uwiązane do uzd koni, a do upiększenia
jeszcze kolorowe pompony, wstążki przeplatane ruchomymi kolorami.   
Na grzbietach koni kolorowe dywany podlaskie, jak wzór obyczaju, a i w taki mroźny
dzień jako osłona przed zimnem, na których w nieustannym biegu w powrotnej
drodze aż paruje. Liczyć jeszcze nie umiem, zatem przejeżdżających sań nie liczę,
a z pewnością jest ich tyle, co palców moich z dwojga rąk. W pierwszych saniach
nikt inny jak dwojga świadków i para młoda ubrana w brązowe podlaskie kożuchy
i w czapki z nausznikami. Panna młoda, którą ramieniem obejmuje Pan młody oprócz
kożucha ma na głowie kolorową grubą chustę. Mróz jest taki, że aż powietrze ściska,
para z pysków koni słupem ku ziemi bije, a z grzbietów jak mgła ku górze się unosi.
Ludzie weselni w saniach siedzą w ciągłym ruchu, jak konie w biegu mimo w rękawicach
z kożucha zrobione, klepią w ręce, oddech z ust zamienia się w chłodną parę, jak zimny
słup mgły lub cienia. Konie kopytami biją w śnieg, śnieg skrzypi niczym zmarznięte sanie,
spod kopyt śnieg zimie wyrwany rzucają, jak lodem bijącym po przodzie sań. 
Sanie za saniami w korowodzie weselnym między studnią, a piwnicą przejechały.     
Już po wszystkim, nastała cisza, po niej tylko wrażenia i w oczach jeszcze przemijające   
weselne sanie... Lat mam tak mało i na dworze jest tak zimno w dodatku dużo śniegu,
że na dwór nie wychodzę. To co przez okno zobaczyłem to jest moje.
O wyjściu z domu nie ma mowy, byłoby to głupotą, a nawet szaleństwem dla takiego
małego smyka, jakim jestem ja w tak mroźny dzień. 

Co się dzieje w domu weselnym tylko mogę się domyślać z faktu samego wesela
i z tradycji weselnej. Na pewno wiem to, że weselni jadłem obżerają się do woli,
którego tak chciałbym pojeść do syta, tak się nażreć, ażeby zapamiętać na całe życie. 
Ale nic z tego, nie dla mnie to, co tam mają pod dostatkiem i żrą całą gęba.
Piją wódkę ze sklepu i swojski samogon, akurat ten weselny trunek mnie nie interesuje. 
Ja chciałbym pojeść smacznych weselnych wyrobów, których nie widzę na co dzień
w domu prócz Świat Wielkanocnych i Bożonarodzeniowych. Kiedy goście weselni
dobrze już jadła pojedli i popili wódki, samogonu i pośpiewali. Wnet po tym Pan młody
wraz z Panią młodą zebrali dary od gości weselnych, po czym podziękowali, po tym
Pan młody zabrał Panią młodą do swojego dom i w drogę wyruszyły sanie za saniami. 
Popędził korowód weselny do młodego, na podwórku już jest ciemno.   
Niektórzy weselni, co nie pojechali z weselem do młodego i ciekawscy zwłaszcza
w większości ze wsi wracając do swoich domów. Jeden z nich jest tak bardzo napity, 
krzyczy na całą wieś: - Spalu Władka! A Idzia nie.* Siedząc w domu przy oknie, 
cały incydent z tym w belę pijanym mężczyzną, co takie rzuca pogróżki pod imieniem
Władka widzę i słyszę. Strachu mam co niemiara chociaż rozumiem i mam świadomość, 
że mojej rodziny to nie dotyczy. Ten napity mężczyzna choć nie był gościem weselnym,
a tylko pod oknem domu weselnego zwykłym obserwatorem podglądaczem już przed
przyjściem do miejsca domu weselnego musiał się napić. W trakcie wesela lub na koniec
musiał zasiąść do stołu weselnego i do reszty uchlać się alkoholem? Stąd wracając
takie nietypowe i dziwne, a nawet straszne jest jego zachowanie. Podczas jego pogróżek
pod adresem, co do gospodarza Władka, ci którzy z nim wracają, święcie są przekonani,
że może to uczynić! A zatem z konsekwencjami jakie mogłyby wyniknąć i również z samego
wstydu, co pijany mężczyzna mówi, próbują skutecznie o tego jego odprowadzić.
Jednym z powstrzymujących go jest sam ojciec, syna chce za wszelką cenę utemperować
i przywrócić mu rozsądek i opamiętanie, który z taką furią i zajadłą wściekłością stał się
tak rozjuszony na sąsiada Władka. Krzyczy nieprzerwanie: - Spalu Władka!*
Próbuje wyrwać sztachetę z płotu, pada na śnieg, to znów wstaje i pada i ustne wysyła
podteksty groźby! Jest tak mocno pijany, że towarzysze pomagają mu wstać.
Ojciec jego starannie próbuje nie dopuścić do żadnych ekscesów z głupoty własnego syna,
zdenerwował się tak aż zaczął otwartą ręka bić syna po twarzy mocno tak aż łoskot
rozszedł się po ulicy. Ten sposób stał się trafny, bo w końcu syn dał za wygraną i uspokoił
się na dobre, wracając chętnie ze śpiewem do domu, ale już bez groźby kogoś podpalenia.

Objaśnienie: - Spalu Władka! A Idzia nie.*
[ - Spalę Władka! A Izydora nie. ]

Mały  chłopiec  na  łonie  natury     

Jestem małym chłopcem,
wśród wiosny i lata,
wśród łąk, gęstych olch,
otaczających wolno snującą
zakolami rzekę.

Chcę się bawić;
mam wiadro i kosz,   
na sznurku zanurzam do wody,
czekam... aż napłynie małych płotek.     

Wyciągam kosz, rybek jest tyle,   
co zliczyć nie potrafię,
wrzucam do wiadra z wodą.

Ojciec ze stryjem koszą łąkę,
szu, szu, szu, szu, szu, szu
szelest kos słychać,
a kiedy kosy "mięcą"* echo
rozlega się po "ślewczyźnie".
Jestem spokojny i cichy,
jak te rybki, co złowiłem,
szelest i "mięcenie" kos świadkiem jest,
że pod dobrą jestem opieką.

Utopić się nie w sposób,
woda do pas jedynie sięga. 

Czuję zapach olchowych liści,
trawy, rzeki i rąk płotkami. 

W pobliżu gołąb dziki się przygląda
z "afrykańskiego kolczastego drzewa"*, 
wysiaduje swoje dwa jajka   
w gnieździe skromnie zbudowanym   
z suchych gałązek. 

Jestem na łonie natury wśród łąk,
krzaków olchowych, rzeki,
jestem tak mocno wzruszony
i tak mi dobrze i miło,
bo jestem w miejscu,
które stworzył dobry Bóg.

  Objaśnienie: z "afrykańskiego kolczastego drzewa"* - autor miał na myśli głóg.

. 
        "ŚLEWCZYZNA"     

https://get.google.com/albumarchive/103276734392610294633/album/AF1QipOXfArbNIp8gbZ49YX_AeJaAJA88af_Iq99PhdW/AF1QipNa666tFjufjeK02UmZ_ishdg-zwGGUmfeDXaSW

To moja dzieciństwa zabaw ojczyzna,       
Na boso chodzę miedzą do niej,
Raz ominę, innym razem stopą nadepnę osę. 
Taka jest dla mnie miedzy życzliwa spuścizna: 
Raz nadepnę na glizdę, innym razem z żądła
Szlachetnych owadów doznam obrzęku palca u stopy,   
Przez to, że na boso chodzę na łąkę zwaną: "ślewczyzną".   
Mam w ręku chleba skibkę z postem,
Będąc po drodze w ogródku warzywnym,
Spożywam z marchewką i ogórkiem słabo pożywnym.
Mierzę się ze słonecznikiem wzrostem,
O konopie także zahaczam na chwilę,
Na brzegu ogródka wysokie rosną. 
Gniazdo ptasie puste znajduję - lęgi już się wyniosły
I w krzaki olchowe śpiew swój zaniosły
W głosie wyniosłym z innymi ptakami na milę. 
Między warzywnym ogródkiem, a "ślewczyzną" 
Bardzo gęsta z natury trawa rośnie.
Tu gdzie są kretowiska, kopię stopą,
Pozostawiając łące niejedną bliznę,   
Gdy trawa wyrośnie, śladu niepozostanie.   
U nas łąkowe ścieżki są także,
Chodzi się na pastwisko i kosić łąkę.       
Do rzeki też chodzimy łąkowymi ścieżkami   
W dni słoneczne, mając miłą zabawę.
Po deszczu, gdzie w ścieżkach woda stoi, 
Idąc tędy, nogi w cieplej wodzie myjemy.
Zanim w krzaki młodnika i w duże olchy wstąpię, 
Przede mną ciągiem płaczące wierzby ku łące się pochylają
Spoglądając na wieś, jej zawiłe kulisy przeszłości znają.
Patrząc na nie, ich urokiem, swoją duszę wzbogacam...     
Za wierzbami, gęsto strzeliste olchy rosną,     
Na kilku są srocze gniazda z suchych gałązkę uplecione. 
Sroka skrzecząc skacze z olchy na olchę, 
Próbuje oznajmić, że uszły stąd już jej pisklęta
I żeby przestał tym się interesować, i w dalszą drogę
W krzaki, na łąkę, ku rzece iść się zajął!   
W olchowych gęstych krzakach strumyk płynie, 
Idę nim pod prąd dotąd aż krzaki olchowe się skończą -   
Po czym wracam, brodząc dalej po złotym piasku strumyka, 
Aż stopy w nim na dobre mi się ze złocą.   
Tu gdzie młodnika gąszcz olchowy nie do przejścia 
I strumyk zbyt wąski, omijam, po czym
W dogodnym miejscu ponownie wstępuję   
I dalej po dnie złocistego piasku strumyka   
Z jego prądem ku sadzawce idę. 
Gdzie strumyk ma ujście i wyjście, sadzawka -
W niej woda na całej powierzchni żabim skrzekiem pokryta,
Spod skrzeku niejedna żaba pyszczek wysuwa. 
Gdy kijem rzęsiście uderzam w sitowie, zanurzają się.     
Od odpływu z sadzawki, strumyk
W rzeczkę krętą bardziej się zmienia. 
Rzeczką idąc raz po złotym piasku,
Raz brzegiem i z nim się mieniam 
Z millennium wody przelanej, 
Na mój czas niedoświadczonego smyka.     
Co znika, a co umyka - ukazuje mi ta rzeczka:
Żabę, która plusnęła w jej nurt błękitny,
Ślimaka pełzającego sitowiem w podróży niewybitny, 
Ryb nawet płotek to tu nie ma.
I moja rzeczką do ujścia rzeki piesza wycieczka.   
Wodząc oczami, nieznany jałowiec odkrywam,
Z rzeczki wychodząc, do jałowca idę po mokradłach   
Między starymi olchami, niskimi krzaczkami, zaczynam grzęznąć,
Ale bez problemu dochodzę, jałowca gęstwinę uchylam -
Ptaszek przelęknięty strachem wyfruwa stąd! 
Pomyślałem, tutaj codziennie ukradkiem będę przychodził...
Ptaszek wystraszony odfrunął, ale jego z godów złożone jajka 
W głębokim i miękkim w puch gniazdku do wylęgu znajdują się.   
Teraz jedną ręką uchylam gęstwinę jałowca,
Drugą dwoma palcami biorę małe cudowne jajko, jest bardzo ciepłe
I przykładając do ucha, ruchy życia nadsłuchuję. 
Po czym wkładam do gniazdka, jak było w pierwotnej pozycji ułożone, 
Zanim ptaszek przeze mnie wystraszony gniazdo opuścił,     
Które mają się wykluć z przyrodniczego cudu.   
Tymczasem ptaszek z niepokojem rozkrzyczany lata wokół jałowca, 
Abym łaskaw był wynieść się z nie mego rewiru   
I powrócił do rzeczki zamierzonej wycieczki
Z prądem jej wiru i złotego żwiru.   
Lecz mnie niesie na łąkę tam, gdzie ojciec i stryj kosy klepią!...
Idąc, liczę każde uderzenie w kosę młotkiem...                       
Kukułka gorsza nie chce być skorsza
I także swoje kukanie w poszyciu olchowym wykonuje... 
W miejsce, gdzie młotek z kosą echem z kukułczym kukaniem się łączy,                 
Tam życie i przyroda w naturze istnieje i "ślewczyzna" jest żywsza.
Na niebie kłęby niskich obłoków zza starych olch wynurzają się,   
Ze wschodu na zachód z lekkim powiewem wiatru leniwie przesuwają się.
Słońce w letniej temperaturze żarzy się, krowom bąki nie sprzyjają, 
Pod olchami w cieniu stoją i trawę przeżuwają. 
Klepanie kos ustało, tylko kukułka kuka dalej śmiało...   
W takt ojciec i stryj raz po raz osełką kosy ostrzą.   
Echem na łące i w krzakach się niesie,
Jakoby w dzwon kościelny uderzał!...       
Spod kosy ojca i stryja łąka w szeleście w pokos się zwija,
Skoszonej łąki świeży zapach do mnie dochodzi...   
Chodzę wzdłuż pokosów na boso, 
W stopy jest tak zdrowo, lecz nie miło, bo ściernisko drażni.     
Naznoszę z pokosu trawy i w niej się pokulam,
Co mi tak, przecież jestem chłopskim synem, wolno mi.
Najważniejsze jest, że przecież to lubię. 
Ojciec i stryj dalej łąkę koszą - wzdłuż i wszerz na pokos zwalają...     
Szpaki chodzą między pokosami, pożywienia szukają... 
Jak ja lubię na to patrzeć... Szpaki to ptaki mego dzieciństwa. 
Przy brzegu łąkowego obszaru, pod starą olchą,
Przez zieloną słomkę z wiadra wodę sączę...   
Tymczasem krowy połkniętą trawę już przeżuły 
I pod olchami powstawały - rozciągając grzbiety, zamuczały.   
Ja, choć mały chłopiec jestem, zrozumiem czego żądają, 
Świeżej trawy z pokosu im zaniosę, chętnie zjedzą.
Mlekiem z wymion pachnie, to mi się podoba,
Ale i dochodzi zapach krów zwiotczały, o to już mi się nie podoba.                         
Południe jest już, rozpoznaję podług słońca.   
Od wsi odgłosy dochodzą, jak świnie kwiczą, żądają obiadu!   
Koń za obejściem w zagrodzie rży!   
W olszynach drozd lata i śpiewa, jakby wpadł w szał. 
Może kukułka, co komu podrzuciła lub sroki kradzieży się dopuściły
I jest tego naocznym świadkiem?!           
Pobyt w tym miejscu z ciekawości już w nieciekawość się znużył,   
Zatem po skoszonej łące z podkurczonymi palcami u stóp,
Ze słonecznego nieba idę w krzaki w cień - w duszy ulga. 
I tak w którym miejscu wcześniej z rzeczki wyszedłem,   
Teraz z powrotem do tego miejsca wchodzę -
Idę do rzeki mego dzieciństwa, kija używając płoszę, co ujrzę.                           
Dostrzegam, kuna między krzakami przebiega,   
Piżmak uchodząc do rzeczki w wodę plusnął,   
Zając spod krzaka zygzakiem między krzakami susła daje,   
Ze snu obudzony, jeszcze chyba oszołomiony jest.   
Po starych olchach oczy rozwodzę, dzikiego gołębia zaobserwowałem,   
Siedzi skulony, chyba przysnął, choć południe jest,   
Nie budzą go, niech spokojnie śpi sobie.       
Ptaki małe wśród olch śpiewają, ale żadnego nie widzę,
Wystarczy mi, że w krzakach tak radośnie jest. 
Z większych ptaków: wrony kraczą na wierzchołkach starych olch,
Sroki skaczą z gałęzi na gałąź i skrzeczą jakby alarm wszczynały,
Tylko nie wiem po co. I tak piesza wycieczka rzeczką do rzeki dobiegała.   
Przy ujściu rzeczki do rzeki, przecieram powieki, skupiam wzrok,
Bo tutaj czasami miętus lub sum lubią grzbiety wygrzewać?!       
Choć ze mnie mały smyk, wiem i spodziewać się powinienem,
Bo stryj łowiąc szczupaki i raki tego mnie nauczył.   
Miętus i sum to nie piżmak, czy szczur wodny, 
Że ze strachem i wstrętem trzeba ich się bać.     
Miętus i sum to ryba powolna, dnem zamulać wodę jest zdolna
I ku brzegom rzecznym w sitowie, korzenie lubią się ukryć.   
Nagle dostrzegłem miętusa w rowie! Ogonem wodę zamulił.   
Widocznie poczuł ruchy drgań na wodzie z mego chodu przybrzeżnym rowem.         
Znam ich metody, poczekam aż mętna woda ujdzie...       
Wtedy nie będzie mnie zwodził. Ponownie dostrzegłem!   
Czekam na dogodne miejsce... Idę za nim,
Wskakuję do rowu, rękoma chwytam go!   
Na brzeg wyrzucam i z nim do domu zbieram się.   
Ja, chłopski chłopiec z Naturą Przyrodą związany
Bez problemu upolowałem dorodnego suma. 

        Teraz

Kiedy jestem małym chłopcem
nie mam marzeń -
wystarczył do uciechy   
złapany motyl w dłoniach, 
ogórek z ogródka warzywnego, 
odkryte ptasie gniazdko w jałowcu,
porzeczki w olszynach,
miętus, sum złowiony w rzece,
niebo pogodne i dzień ciepły.

W domu noc pełna snów,
które z jawy się zrodziły... 

        NAUKA  PŁYWANIA   

Dni są upalne w środku wakacji,
Do żniw jeszcze kłosy na pniu dojrzewają.   
Tymczasem podążamy do rzeki z tej racji, 
Z pełnymi kieszeniami niedojrzałych papierówek prosto z jabłoni.   

Papierówek nie jemy, jak jabłka dojrzałe,   
W pośpiechu obgryzamy niedbale, 
Idąc miedzą na boso stawiając kroki leniwe i śmiałe, 
Nawet szybkie, gdzie nieciekawie, gdzie interesująco, opieszale.

Z nieba jak w lato słoneczny żar spada, 
Tylko czasami z końca świata
Leniwie wynurza się obłok i nad głową cień składa,
Powiew wiatru orzeźwia, jak słomiana chata.

Na łąkowej ścieżce w dołkach gruntowych
Po wczorajszym deszczu woda jeszcze nie wsiąkła,
Słońcem ugrzana paruje wśród drzew olchowych,
Deptaniem ugrzać i umyć nogi okazja nie umknęła. 

Zapach łąki wchodzi w nosa przetoki, czuć ziemi wilgoć,
W krzakach cień liśćmi się chwieje,
W przebijającym słońcu ruchomymi promieniami się złoci
Nad głową i obok, jak gałęziami wiatr porusza. 

Obok sadzawki, strumyk chwiejną kładką, jak koty przechodzimy,
W trzęsawisku kolejno depcząc zapadanie się sprawdzamy,
Po tym łąkową polanę dalej idziemy,
Gdzie ojciec ze stryjem trawę kosą zwalali.   

Stąd rzeka dzieciństwa "Sidra" zwana 
W głębi poszycia starych olch i młodnika, sennie płynie.
Miejsce dogodnej meandry do nauki pływania wyszukana została   
I z rozbiegu skokiem do wody, uczymy się pływania...
Pluskot w zakoli jest intensywny aż woda spod nóg bryzga,   
Falą brzegi obmywa impulsywnie, powstała piana z bąbelek pęka.   

Upłynęło z dwa tygodnie i pływać żabką lub na plecach
Każdy z nas już umie bardzo dobrze.
Teraz trzeba stworzyć głębszą wodę,
Mając już zakole w palcu w dotychczasowych hecach. 

Melioracji rowem jeszcze nie rozpoczęto,
Ale rzekę tam, gdzie było brak obfitych zarośli -
Tam jak podwójny rów z faszyną przy brzegach rzekę wyprostowano   
I w naturalnych zakolach leniwie już się nie snuje.
Za to zbudować wodną tamę, świetnie z miejsc przyrzecznych darń znosiliśmy...     

Czy ktoś z Was takie dzieciństwo przeżył,
Jak my czterech śmiałkowie ze wsi Cimanie?
Gdyby w opowieść ktoś z Was nie uwierzył,
Proszę skierować do mnie zapytanie.   

Darń z łąki mamy już przygotowaną,
W korycie rzeki zaczynamy wspólnie jeden drugiemu podawać i układać...
Wody do kąpieli przybywa i w słońcu się ogrzewa...   
Z tyłu za tamą, z faszyn miętusy i sumy jeden po drugim zaczynają wypełzać
Na złoty żwirek i zabawa w łowieniu nam w radości tańcuje...

Z ubytkiem wody po żwirku złotym idziemy,   
Miętusy, sumy raz za razem z faszyn wypełzają!
Dla chłopaków dziesięć-dwunastoletnich bezbronnego miętusa,     
Suma rękoma chwytać, w Niebie nawet Aniołowie tego by się nie spodziewali. 
My mamy Niebo na ziemi i raj przyrody wykorzystujemy...
Idąc rzeką, żwirek złoty już się kończy i poziom wody staje się głębszy,
Tutaj rzeki nowe koryto ze starym się łączy, wody jest więcej,
Za czym miętusy i sumy na czas dalszy pozostaną. 
w naszych połowach sporo miętusów i sumów na brzegu rzeki leży,
Może po cztery, pięć na łebka przypadnie.
Z tą radością wzdłuż pełnego wody koryta pływamy śmiało
Żabką, na plecach, kraulem i jak popadnie...
Klawo jest jak cholera. 

[ Historia wydarzenia - lato z 1966 roku ]   

        ZAPACHY  I  SMAKI  W  DZIECIŃSTWIE

https://get.google.com/albumarchive/103276734392610294633/album/AF1QipMYtCY7mfPLM4MXuV1RaZjxfSAlFcyWGGDGD5uI/AF1QipNoWXiekCRggfo7lBj1WbLtgZD17F7FuF6jW1-n

W domu: przy oknach pachnie pelargonią, przy łóżku pszeniczną słomą z siennika, 
z poduszki potową z głowy wonią, za to przy otwartym oknie zapachem różnych kwiatów
  z przydomowego ogródka wiatr dmie do mieszkania przez otwór okiennego lufcika... 

Na ścianie: zapach kontaktów elektryki;
puszek i rurek miedziano-papierowych niezmiennie.     
Stosów zeszytów w linie i kratki poukładane w szafce na półkach imiennie. 

Przy drzwiach: lub za nimi wiszą ubrania gorsze i lepsze.
Po spojrzeniu z którymi podróż kościelną lub jarmarczną śnimy,
Albo tą gorszą polną robotę, jak mama zagonić do niej się uprze. 

W pokojach: zapach wełny na kołowrotku przędzielnianym,         
zapach dywanów w krosnach, chodników wytkanych na podłodze kolorowych.
Zapach łona natury w naturze i w snach... 

W komorze: bułek pszennych i piwa w konewce na Wielkanoc, 
chleba żytniego prosto z pieca na ławach komórki,
  żyta i owsa zeszłorocznego w zasiekach,
[ i po kątach buszujących mysz całą noc! ]                                     
na ścianie i pod sufitem wiszące pachnące wędzonki z corocznej powtórki. 

W kuchni: kot łasi się ocierając między nogami i miaucząc wznosi hecę!
Na piecu chlebowym wierzbowych kilka gałązek
do Niedzieli Palmowej w pąkach są już rozwinięte. 
Worek soli całorocznej w skamieniałości stoi w kącie pieca, 
cebula i czosnek w wiązankach na kiju przełożony wisi oraz krop i koperek wyschnięty.

Piec polana mieszane olchowe-sosnowe-brzozowe na popiół rozkłada.   
Latem na fajerkach po kolei: garnek zupy szczawiowej
spod nakrywki zapach po chałupie się roznosi...       
Na drugich fajerkach cała patelnia tłuczonej kartofli spieczonej od spodu,
ze szczawiem, Miecio z wielkim apetytem zajada.
Na trzecich fajerkach ze staro żeliwnego garnka stale woda parę w lufcik komina unosi.   

Innym razem w lato lebioda z krupnikiem na mięsie wieprzowym
lub wczesną wiosną młoda pokrzywa za strawę tak samo smakuje.   
Za to zimą tzw. "bulony" - zupa z brukwią i fasolą jadłem owym jest
lub groch z kartoflami do dzisiaj mama gotuje. Ależ smakuje.   

A kiedy na piecu chlebowym rozczyn chleba dojdzie już do wypieku -     
wtedy do rozgrzanego, lecz z żaru i zwęglonych polan, mama piec wyczyści -
  wtedy chleb i [kaszę]-babką włoży, wtedy tak pachnie, jak niezmiennie od wieków.
A po wyjęciu chleba, babkę, smakuje tak, że w gębie niebo istne.
Także do pieca chlebowego w kąt mama wkłada czasami kartofle z łupiną,
buraki czerwone, a nawet brukiew, która po upieczeniu też bardzo, a to bardzo smakuje. 

Zapach placków kartoflanych często obecnych
na patelni pod przykrywką wspominanymi jest potrawami.   
Po drugiej stronie kuchni świeże mleko zimne w konewce z kranikiem,
do placków w kaloriach cennych i mleko zsiadłe
  w garnku na ławie, że można łyżką brać płatam. 

Obok na krótkiej ławie stoi wiadro wody prosto ze studni,
którą co dzień pijemy z wiszącego na ścianie nad wiadrem kubka. 
Lub skibki chleba maczamy - stykając z wodą do posypania cukrem w każde dni.   
Innym razem z kredensu, obok ławy bierzemy i kroimy plastrami
lub kawałkami zimną, ale pachnącą smaczną [kaszę]-babkę. 

No i ach te niezapomniane swojskie masło, które już wcześniej bite
w wodzie pływa gotowe na każdą chwilę posmarować chleb.   
Ach, jeszcze w kredensie obecny smalec z cebulą smaruje się na chleb
i tym często dziecka duszę głodną pasie się...   
I z tą tak egzotyczną skibką idzie się na dwór,
z życia pełną gębą śmiejąc się i cieszy się niegłodny łeb.     

Na podwórku w obejściu: kury gdaczą, koguty ich depczą,
kaczki kwaczą w chwiejnym rzędzie podążając do gąszcz bzu,   
  gęsi na środku podwórka w gęganiu coś do siebie szepczą, 
   a na końcu kot na deski ułożone studzienką skacze hopsa. 

Leszczyna obficie gwiaździste orzechy szykuje na odpust: "Przemienienie", 
grusza zwana "dulą" obrodziła - będzie się jej owoce w saganie gotować,
  wierzba stara dodając uroku podwórzu, przyjmuje ojca kosy przed klepaniem na zawieszeniu.
A za podwórzem po drugiej stronie ulicy piwnica chłodem wystygła,     
pusta przed wykopkami, czeka na kartofle wsypać.   

Obok ani śladu już nie ma po starej oborze i stodole,
tylko zwał kamieni przypomina, że tutaj mogło kiedyś coś być. 
Czeremchy pięć rzędem obok siebie wyrośnięte, 
tylko one znają ojca i dziada, jakie były tutaj dole i niedole? 
Przy miedzy z sąsiadem kilka sosen i stary duży świerk, który jeszcze
z wcześniejszych dziejów pradziadków inne życie widział.   

[ Na który już raz odważyłem się wleźć, żeby zawiesić flagę na 1 Maja!   
Niedługo zostanie ścięta na deski na podłogę do pokoi w domu. ]   

Na polu: łany zbóż aż pod las, już na żniwa czekają!
Żyto wiatrem faluje się zmieniając złote odcienie w słońcu...
Na horyzoncie palety owsa tu i ówdzie oczy spotykają,
dostrzegam między zbożami ścielący się groch i seradelę w polu końca.   

Ach, jak pięknie rolnie pod lasem na wzgórku;   
gryka w cieniu wzrostem się wybujała, obok łubin, 
  jak polnymi mimozami przyrodzie dodaje uroku na pagórku.
W środku pola na starej sośnie wrona, zanim odleciała,
na gałęzi czubku z wiatrem trochę się pobujała. 

W otoczeniu zbóż kartoflisko z zieloną gęstwiną między bruzdami,
jak krzaczki niskopienne na niższym gruncie swoją obecność zaznacza. 
W najniższych partiach dolin pola, gdzie badyle wybujało,
tutaj nie raz urządzaliśmy zabawy w chowanego. 
A z kartofliska do palety warzywnej, jak złodziejaszki
czołganym ruchem droga jest ślimacza.     

Nie raz ogórków kieszenie złupiliśmy,
nie raz marchwi w dodatku pastewnej po wyrwaniu liście odkręcaliśmy,
  nie raz rzodkiewkę między bruzdami przerzedzaliśmy
   i tak z tym bezkarnie w duży las zmykaliśmy. 

W lesie: sosny stu letnie przez wiatr kołysane
lub gdzieniegdzie gałąź o gałąź strasząc nas się ociera! 
Na nich w głębi sowy pohukiwaniem się odzywają. 
Wchodząc coraz dalej, coraz bardziej nas ciekawość bierze.

Jałowce stare, które stoją wyschnięte między rzadkimi sosnami,
podpalamy dla zabawy, ale lasu z dymem nie puścimy,
  bo prócz zabawy w pełnej gotowości do gaszenia
   w razie rozpowszechnienia ognia jesteśmy! 

Na najwyższych wzniesieniach terenu, gdzie są lisie nory -
tutaj z jednej strony naniesiony podpalamy suchy chrust,   
  z drugiej strony ustawiamy worek do złapania lisa - 
   kiedy z nory do worka wbiega lis, spontaniczny pada śmiech nam z ust... 

Po chwili wypuszczamy lisa, bo ze śmiechu utrzymać go w worku nie zdołamy.   
Borsuk także trafiał się do worka, ale to jest już inna groźniejsza sztuka,
zatem od razu wypuszczaliśmy.
Gdy ujrzeliśmy dzika, szybko wchodziliśmy na drzewa,
bojąc się go jak potworka, że w każdej chwili może nas zaatakować!   

Wilków nie ma już, kiedy my dorastamy, 
wybito ich już wtedy, gdy w kołyskach nas huśtano.
Co do ptaków, małych ptasząt [ prócz wron, srok szkodników ] 
od małego nie niszczyć starsi nam kazali!
Zatem to co pozytywne krzywdzić i niszczyć nam wiadomo, że nie wolno!

 
  "ROBINSON  CRUSOE"

Jest wczesna wiosna,
Ale śniegu już nigdzie nie ma.
Na wietrze kołysze się sosna,
Rosnąca z jodłami dwiema.

One także się kołyszą,
Ale sosna jest memu oku i ciału bliższa,
Gdyż jest wzrostem karłowatym i łatwiejsza
Do wchodzenia, niż na jodłę szorstką i wyższą.     
   
Jest to mój dom chłopięcy,
Zanim czeremchy się rozkwitną. 
Gęsta w poszyciu, a mój chłopca rozum cielęcy
Wchodzi na nią już z wprawą wybitną.

W dodatku w dotyku jest milsza 
I mniej jak jodły przewiewna. 
Tym bardziej jest przed ujrzeniem skrytsza
I mniej jest w razie puścić dymka widoczne.   

Siedzę na niej i bardziej poza nią słyszę szum wiatru,
Niż odczucie, że z nią się kołyszę.   
Cisza, ciepło i dziko, na wszystkich zwracam uwagę,   
Lecz nikt mnie nie widzi, w odróżnieniu ja wszystkich słyszę i widzę. 

Schodzę z sosny i szwendam się z łukiem, jak Indianin,
Kabłąk z wiśni, cięciwo ze sznurka,
Strzała z pędu czeremchy i grota z gwoździa od kowala, danin,
Strzelam do puszki i do deski przyniesionej z podwórka.   

Znudzony już jestem, strzelam do linii elektrycznej -
Próbuję trafić w miedzianą linkę.
A że strzały wykonuję pionowo nie odmierzając wytycznej,
Skoro i tak spadają nad własna dyńką*.

Strzały latają między elektrycznymi drutami -
Powtarzam to aż do znudzenia... 
Kiedy grota otarła się o linkę, zaiskrzyło iskrami! 
Teraz już ze strachu zabawie tej zrobię do widzenia. 

Ale strachu lęk nadal pozostaje
I tkwi w świadomości, że spowodowałem zwarcie!
Gdybym w domu zapalił światło, prawdzie bym sprostał,
Że nic z tych rzeczy i szedłbym do szkoły bez strachu otwarcie. 

Po zabawie wracam do domu, biorę tornister. 
Telewizor, radio, lodówka nie chodzi, bo nie ma w ogóle jeszcze.
Idąc do szkoły, sądzę, że sknociłem napięcie, jak partacz majster,
Myślę o konsekwencjach, co może stać się jeszcze?! 

Wróciłem ze szkoły, obecność elektryki spostrzegam w domu!
Lecz nic nie mówię nikomu.
Sam sobie zadaję pytanie czy będzie na słupie? 
To się okaże, jak zapali wyznacznik z sieni swojego domu?!
Ale do tego czasu musi się ściemnieć.
Póki co, strachem ogarniam się w chałupie.

A jeszcze dzisiaj wspólnie szkolna droga do Popławiec
Na serial: Robinson Crusoe w telewizji.
Sporo nas się zebrało i wymaszerowaliśmy, jak na jakiś wiec,
Idziemy gościńcem z podnietą, co będzie w telewizji na wizji?

W Starowlanach przed naszą szkołą
Doszła młodzież z sąsiedniej wsi Łowczyki.
Idąc razem dalej, jest naszą mową,
Że większość z nas ujrzy pierwszy raz nie tylko film,
ale i telewizora współczynniki. 

Zanim to zobaczymy, dymamy żwirowym gościńcem -
Jeszcze przed nami docelowej z pół drogi.   
Idąc dalej, obok drogi pola i las, z niego wybiegło odyńcem!
Po czym, zwłaszcza u dziewcząt wyłonił się strach!
Krzyknęły: - O jej! Boże, mój drogi!   
Odyniec przebiega gościńcem srogi! 

Odyniec przebiegł drogę i zniknął po drugiej stronie lasu.
Nam została już tylko ostatnia długa drogi prostej
Na której przy drodze kowal klepie żelazo od czasu do czasu.
W środku tej prostej mieszka sama staruszka u której prosto
ze studni napiliśmy się wody świeżo-zimno-czystej.

Orzeźwieni jakoby nie było źródlaną wodą, choć ze studni,
Docieramy wreszcie do szkoły w Popławcach.

https://photos.google.com/photo/AF1QipN9QgADojmRHQ9PtOgW9yGTubtC6E-Tq3UhIW5B?hl=pl

Szkoła jest mi nie obca, znam ją, iż sporo dni
Bywałem w tej wsi u babci po nocach.     

Z tej wsi pochodzi moja mama,
W tej wsi mieszkają moi wujowie.
Wchodzimy na teren szkoły otwartą bramą,
Następnie po schodach do środka w cichej mowie... 

Zajmujemy miejsca na ławach w szkolnej świetlicy -
Siadamy, lecz nikt nie ma odwagi załączyć telewizor.
Większość z nas pierwszy raz widzi to cudo, przychodząc z całej okolicy,
Za chwilę z osobna każde z nas usłyszy głos i obraz zobaczy
i będzie brać to jak za wzór. 

Przychodzi nauczyciel kierownik tej szkoły,
Załącza telewizor, a wszyscy jak jeden wpatrzeni w ekran.
O rozmowach nawet w szeptach nie ma mowy,
Nawet w kącie nie odwraca uwagi przepuszczający wodę kran. 

Na ekranie pojawiła się miła spikerka: Edytka Wojtczak,
Która zapowiada Telewizyjny dziennik;
A w nim prowadzący miły pan Jan Suzin, co wszak
Informuje nas telewidzów, co się dzieje w kraju na świecie,
mając przed sobą tuzin kartek-wiadomości pojemnik.

O kraju, jak Ojczyzna moja rośnie w ekonomiczną siłę i dobrobyt,
Jak chłopi rozbudowują rolnicze obiekty, rozmnażają trzodę i bydło. 
Na świecie bomy zrzucane na Wietnam, patrzeć przeraża mnie zbyt, 
Lecz czekać na Robinsona Crusoe wcale nie zbrzydło.

Suzin, dziennikiem z nami już się żegna,
A ponownie Edytka się pojawiła, uśmiechnięta i miła.
Nas, tym bardziej mnie, żaden obecny szmer od ekranu oczu nie odegna,
Skoro Edytka już do zapowiedzi Robinsona Crusoe, uśmiech rozłożyła.   

"Dzień dobry! Miłym dzieciom i młodzież,
zapraszam was na odcinek serialu: Robinson Crusoe.
Film się rozpoczyna. A my z emocji zdejmujemy odzież
I kręcimy się na ławach, jakoby ktoś nas dręczył kłującą różą. 
To z ciekawości i wrażenia.

Robinson Crusoe - losy młodego marynarza,
Który trafił na bezludną wyspę.
Na wyspie wszystko mu się zdarza,
Czemu ma się stawić, aby przeżyć pokąd opuści wyspę. 

W drodze powrotnej, my chłopcy dziewczęta straszymy
Wilkiem, dzikiem, duchem i diabłem!
I o następnym odcinku Robinsona Crusoe marzymy...
...Gubiąc za sobą sześć wiorst odległość powrotnej drogi,
jedząc chleb posmarowany sadłem. 

W Starowlanach przy szkole, Łowczyki z drogi zboczyli 
w swoją ścieżkę do wsi wstępując.                                                   
Mnie, czym bliżej mojej wsi, tym bardziej jestem wystraszony,
Że ciężar konsekwencji na mnie spoczywając
Spowodowania zwarcia linii elektrycznej i czym bliżej wsi
tym bardziej niepokojem jestem spłoszony!

Z gościńca wchodzimy w drogę do wsi,
Ciemność straszna wkoło nas otacza. 
Lampa, która jedna, druga, trzecia na słupie wisi -
Nigdzie w ogóle nie świecą, strachem mnie przytłacza!

Wreszcie będąc w domu, nadal w tajemnicy milczę,
Stres ogarnął ciało i duszę aż raz po raz strachem się wzruszę... 
A tutaj nagle na słupie światło zaświeciło! Zmieniając moje obliczę
I już nie muszę ogarniać strachem ciało i duszę,
Bo światło zapalił spóźniony wyznacznik!

Objaśnienie: dyńką, dyńka* - w języku potocznym głowa.

WYCIECZKA  DO  LASU  I  GRA  W  "DWA  OGNIE"  SZKOŁA  NA  SZKOŁĘ

Rok 1967, piękna słoneczna wiosna 
I nie ulega wątpliwości,
Że ta chwila staje się radosna,
Otóż cała szkoła z wycieczką do lasu zagości.

Nauczyciele naszej szkoły w Starowlanach
Skontaktowali się z nauczycielami ze szkoły w Popławcach,
Aby szkołom do lasu zrobić wycieczkę
I na łonie natury pobyć z dziećmi.

Wymarsz spod szkoły nastąpił w dwójkach -
Klasa za klasą według wieku.
Nauczyciele trzymając porządek - idą po bokach
I nie śmiej wyjść z rzędu mały człowieku.

Idąc do lasu w kierunku Popławiec,
Dzieci z całej szkoły może ze dwieście.   
Gwar taki, że ptak, który był przyuliczny bywalec,
Strachem odfrunął na dalsze drzewo, gdzie gęstsze liście.

W chłopskich zagrodach psy stały się rozdrażnione
I rwą się z łańcucha z szczekaniem zajadłym.
Nam maszerować do lasu postanowione
W sprzyjającym cieniu z chmur na ziemię padającym.   

Wynurzając się ze wsi na skraju
Stoi, jak wszędzie przydrożny Jezus.
Przed nim skręciliśmy w prawo do leśnego gaju,
W którym napotkaliśmy listonosza, wręczył
nauczycielowi dużą kopertę z napisem: "ZUS".

W tym sosnowo młodym gajeczku
Ptaszęta tak pięknie śpiewają... 
A nad głową miły, ty mój skowroneczku
Pięknie tak wyśpiewujesz, że nawet dzieci   
za tobą ku górze swój wzrok posyłają...   

Między gajeczkiem, a lasem-borem
Nieduże palety uprawnej ziemi leżą, 
Wyróżniając się zielonym kolorem -
Gdy w złoto dojrzeją - z kosami się zderzą. 

Ciepło, cicho, spokojnie - bezwietrznie,
A przed nami stary las
Stoi tak, jakoby stał wiecznie,
Nad nim wron lotu czas.

Z tyle ich jest, co nas,
Lecz one w potędze podniebnej.
Zatem my, jak ruchomy głaz
Powoli wchodzimy do siły wielebnej.

Którą jest czas
I ten las, co nas
Wprowadza do siebie nie raz,
Lecz tak długo, jak szkoły czas.

I jeszcze przedtem, gdy był analfabetyzm
I nie było musowo chodzić do szkoły.
Wtedy, aby przetrwać potrzebny był heroizm
I jeszcze wtedy, gdy spłynęły lody w ziemskie doliny.

Później wyrósł las iglasty,
Ptak przybył niejeden.
Przybyły płazy, gdy porosły chwasty.
A z ludzkością millennium nie zmarnujmy ten EDEN!

Leśna droga szeroka, ale piaszczysta,
Ślady wozów żelaznych i balonowych* odbiciem na piasku. 
Przy drodze niejedna polana, która przed laty była czysta,
Dzisiaj zarasta w sosnowo młody lasek. 

Wreszcie tam, gdzie w ugorze polana jeszcze jest,
Tam już ze szkoły Popławce dzieci i młodzież nas oczekują. 
Nam dołączyć do nich chwila miła jest,
Dowodem tego, że niejedna osóbka z drugą się witają.

Matki brata córki siostry pierwszego stopnia
Także wśród szkolnych dzieci są gdzieś?
Lecz tak dużo jest nas z dwóch szkół na polanie,
Że trudno je ujrzeć w chwili tej.

Po naradzie nauczycieli z obu szkół,
Podzielili nas na klasy dziewczynek i chłopców,
Powybierali z każdej klasy zespół -
I rozpoczęła się gra w "dwa ognie", że aż ów! 

Podczas gry rówieśnicy ze szkoły Popławce
Ogrywają moją drużynę raz dwa na szaro.
Zostałem w środku linii tylko sam w tej stawce,
Ale nie im, a mnie biją brawo...   

Wywijam się w tej grze, jak struna,
Oczy z dwóch szkół wpatrzone we mnie.
Krzyki, jęki chłopców, dziewcząt w ilości, jak pszczół z ula,
Co z tego sił nie przybywa, a wstydliwości najzupełniej.   

I aby nie być naocznym skupieniem wszystkich dzieci dalej,
Wiedząc tylko sobie świadomie dałem się wybić.
Wstydliwie wracając za linię, słyszę od rówieśników:
"Ale grałeś!"   

Kuzynki, które po grze zobaczyłem,   
Ze wstydu przed tylu dziećmi do nich nie podchodzę. 
Wstyd w sobie silniejszy mam, niż sam się spodziewałem,
I na nic krew, którą do kuzynek z pokrewieństwa noszę. 

Objaśnienie: balonowych - balonowy* - autor miał na myśli wóz chłopski
z ogumieniem kół i z powietrzem w nich. 

            JARMARK  SOKÓLSKI

Dzisiaj jest wielkim dzień w moim dotychczasowym życiu,   
Otóż jak zwykle w każdy poniedziałek, rodzice wybierają się 
Na jarmark sokólski i przy okazji pierwszy raz zabierają mnie.   
Poczułem wielką radość, że wreszcie zobaczę miasto. 

Koń już zaprzęgnięty do furmanki, koła wreszcie nie żelazne,
A z oponami na powietrze, całkiem nowa oczywiście.   
Jakby nawet uprząż na koniu inaczej potrzaskuje
Z tej ważnej wzmianki, czy to tylko wrażenie moje,
  że jest jak Ameryka rzeczywiście.         

Wyjechaliśmy z podwórka, ojciec kieruje furmanką,   
Toczy się jakby po asfalcie, nie wżyna w piasku kolein,
jak żelazna furmanka. Nawet i z tego koń się cieszy,
  lekko biegnie, jak dziewczę w balecie.   

Biegnie sam, nikt z nas nawet nie pogania, 
Tak konikowi chyba jest dobrze i niebywale lekko,   
Że nowa furmanka jest jego jakby inną robotą.
A i siedzieć jest tak wygodnie, jakbym płynął.

A kiedy z piaszczystej drogi, która jest wiejską,
Wjechaliśmy na złoto bity gościniec.
O mój drogi, teraz powiedziałem:
- Jak fajnie jechać, jak drogą miejską.   

I koń na gościńcu zaczął prychać,           
Może tym daje znać, że mu lekko jest.     
Fajnie i miło dalej i dalej jechać... 
I to nie jest dla wiejskiego chłopca
  czcza mowa i myśl.     

W dodatku nad naszymi głowami, 
Ale pod błękitnym i słonecznym niebem,
Skowronek nawet ze śpiewem podąża za nami.
A może dlatego, że my, choć dzisiaj "bolszymi"*.                                         
Ach i żeby tak zawsze było i z chlebem i do chleba.   

Nie z cukrem na mokrą skibkę zamoczoną w wodzie,     
A żeby choć dziś była posmarowana czarną kaszanką,     
Czy wątrobianką lub salceson przynajmniej dla urody.     
Czuję, że dzisiaj tak będzie, jak zajedziemy do Sokółki,
  ale będzie sielanka.   

Za nami zaledwie trzy kilometry, a radości tyle
Aż czuję się tak mocno podniecony, jakobym
  był już najedzony. A tutaj w drodze dopiero Starowlany
I ogony kobyle przed nami, łby końskie z grzywami za nami.
Nad głowami gołębi lot kolorowy przeze mnie zauważony.     

Szkoła smutna, opuszczona przez całe wakacje stoi,
Pamięć o nauczycielach i rówieśnikach mnie rozkojarzyła...
Koń znów prychnął, wita coś lub może czegoś się boi?!   
Mnie radość z wakacji, westchnąłem aż w duszy ulżyło.     

Wieś Starowlany w tyle nam już zostaje.
Z rąk ojca, bat konia szybciej pogania.   
Nasz biały konik, rodzaju kobylego egzamin zdaje,   
Wypasiony obrokiem, biegnie żwawo, jednocześnie 
Z siebie ogonem muchy, komary, bąki odgania...

Z wypasienia na sierści wykwity ma w tzw. "jabłuszka"*,   
Zaszczyt chłopu, a nie wstyd mieć takiego konika,   
Bo nie "szkapą" się nazywa, a "ostrą muszką",     
Co z dumą ojciec. "Wio muszka!" Pogania...     

A że jest boże lato przed żniwami; żyto, jęczmień,
Owies i pszenica srebrzą się i złocą polami.
Lecz ja bardziej już ciekawy, co dopiero
Odkryje mi powiatu stolica Sokółka? 

Drogi ubywa, pola starowlanskie w tyle,
Teraz las starowlanski nas przywitał. 
Z cieniem, ogonem ustało machanie kobyle.
Ojciec czapkę zdjął, bo przydrożny Jezus
  do sosny przybity. Tutaj zabłąkane dusze
   do siebie bierze...     

Przez las złotym gościńcem pomykamy dalej... 
Nie jak zawsze stąd w prawo przez las gliniszczanski, 
Co beze mnie rodzice nie raz to robili.
Dzisiaj nadłożoną drogą, aby na krajobraz napatrzył się, 
Zanim bardziej wzruszę się widząc świat mieszczański.   

Tutaj, gdzie od gościńca rozstajne polne drogi
I leśne rozchodzące się od sobie, stąd gościńcem
Dalej ku szosie z lasu furmanką się wynurzamy.
Tutaj na skraju lasu i pól, właśnie żyje kowal,
Który jest gotowy podkuć każdemu konia całą dobą,                           
Noszący przezwisko: "Sałama", którego od kowalstwa
  może tak nazywamy?   

Stąd do szosy pozostaje tylko prosta droga,
Wzdłuż jej na lewo i prawo kilka gospodarstw kolonii wsi Popławce. 
Jako pierwszy dom już z zachodzenia z mamą jest dobrze mi znany,
  że żyje w nim stara dobra kobieta w poczęstunku, mimo jest uboga.   
Nad głową śpiewające skowronki, i ta skromna staruszka
  przy swoim domu siedząca na ławce.   
 
Koń po żwirku gościńca kopytami: "cyku, cyku, cyku... " biegnie do szosy.
Mgły nie ma, więc już widać wieś mamy z dzieciństwa Popławce. 
Chłopiec pasący krowy, jeden, drugi z łąki przez gościniec
  na drugą stronę przebiega bosy.
Już przy szosie szkoła i chłopski dom, przy którym dwoje
  staruszków siedzi na ławce.

Już dojechaliśmy wreszcie do prawdziwej szosy.
Do tej pory tylko z rodzicami jadąc i wracając furmanką
  od babci nie raz przejeżdżaliśmy szosę.                           
Ojciec trzymając za lejce skręcił w prawo wjeżdżając na szosę,
  spod końskich kopyt słyszę ciągłe: "ce-ce, ce-ce, ce-ce...
   " takie piękne od asfaltu odgłosy!   
A że żniwa tuż, tuż, idzie już chłop obrzeżem szosy,
  niosąc na ramieniu kosę.

Stąd drogowa tablica wskazuje odległość do Sokółka 8 km.
Taką daleką drogę koń kopytami po asfalcie będzie tysiące razy uderzał.
Jadąc dalej, po prawej stronie napotykamy wieś Zadworzany,
  na prawo i lewo nigdy nie widziałem jeszcze takich pól;   
Widzę takie wąskie pasy i tak długie, że na horyzoncie
   już pod lasem prawie miedzy się stykają, a ojciec powiedział: 
- To "paloski"* po naszemu. U nas przed geodezją, także takie były. 
Teraz po scaleniu chłopskich ziem pole jest szerokie od lasa do lasa. 
Mnie i tej ziemi tak się zwierza...   

A że na Podlasiu Matka Natura Ziemia usytuowała krajobraz wyżynny,
Więc i po opuszczeniu wsi Zadworzany, akurat szosa wspina się
  po wzniosie pod tak zwanym "karabiec"*.   
Już na samej górze tego "karabca", krajobraz jest inny;
Z prawa i lewa lasem pokryty, w środku wąska szosa
  w kolorze szaro-brązowym.     

Matka blisko stąd pochodząc, powiedziała: - Na tym "karabcu" straszy! 
A jak straszy w lesie to wiadomo, że zabłąkane dusze. 
Lub na przykład dusze żołnierzy poległych z wojny, albo ludzi za życia "Judaszy"?
Boję się i po każdym razie, jak spojrzę na las, tym bardziej mocniej się wzruszę,
Czy czasami stąd nie wyleci na szosę jakiś zabłąkany duch?! 
Ale przecież jest biały dzień i rodzice ze mną, więc spoko. 

A jak jest się na górze to i zjeżdża się w dół,
Więc i konikowi jest lżej i bliżej do miasta Sokółka.   
Licząc od Popławiec do Sokółki stąd jest jeszcze drogi z ponad pół,
Przed sobą na horyzoncie widzę jeszcze jedną i drugą górkę.
A gdzie w końcu jest ta Sokółka? 

Truchta nasz konik, truchta z górki i pod górkę, a ciągle las. 
Ciągle furmanki przed nami, za nami do Sokółki na targ.
Koniki podkowami po asfalcie przed nami, za nami stukają:
  "ce-ce, ce-ce, ce-ce, ce-ce, ce-ce, ce-ce..."
Mnie już na furmance znudził się czas
Aż z długiego siedzenia, rozciągam jeden i drugi bark,
Rozmyślam, gdzie ta Sokółka gdzie?
Jak jeszcze daleko, gdzie ten targ?   

Wreszcie już jesteśmy na ostatniej górce,
Z niej na horyzoncie w dolinie widzę w dachach
  całą Sokółkę, jak na własne dłoni.                                               
Teraz konikowi w leśnym młodniku cały czas z górki
  aż do przed przedmieścia, co jeszcze szosę okala, 
   nagle przeleciał zwierz! Ojciec krzyknął: - Ty tchórzu!             
W samej istocie był to tchórz. Po naszemu "szaszok".
Teraz tylko dla mnie z uciechy ręce złóż, bo jak pięknie
   jest podziwiać Sokółkę, zbliżając się do rozstajnych dróg,
    mnóstwo furmanek i koni.

Lecz z tego łezka mi się nie uroni, za mało widziałem i przeżyłem,
Pierwszy raz w swoim życiu zbliżam się do miasta Sokółka. 
Las już za nami, na lewo rozwidlenie kolejowe, na prawo
  dojrzewające żyto, przez nie rozchodzące linie wysokiego napięcia,   
   na słonecznym niebie jaskółek furgających masa, 
    z którymi wzrokiem się mierzę.
A tam hen dalej nad miastem krąży ich jeszcze większa spółka.   

Tuż przed miastem w wąwozie linia kolejowa kierunku Białystok - Suwałki i odwrotnie,
Nad wąwozem most kolejowy z którego odwracam głowę raz w prawo,
  raz w lewo i tylko do pełnego usatysfakcjonowania brakuje przejeżdżającego pociągu.     
Wreszcie wjeżdżamy do miasta Sokółka, cieszę się jak nigdy,
  skoro radość moja jest większa od innych stokrotnie. 
Ach, widzę ile jeszcze nacieszę się, jak wjedziemy w głąb Sokółki
  i będę brał udział w tym konnych furmanek na targ ciągu. 

Na prawo dom, na lewo dom,
Jak w tej piosence warszawskiej.
Na chodnikach ludzi idących grom,
Bo dzisiaj w Sokółce targ dla społeczności chłopskiej.

Setki w ruchomych kolorach na głowach kobiecych chust, 
Na sobie spódnic, sukien i "węzełków"* w rękach pełno.
Stoją, idą i wszędzie słychać mowę z ich ust,
Aż z tej ciekawości i przeżycia radośnie i dzielnie mi.     

Na ulicy przed nami, za nami furmanki jadą bez końca...
Wiozą rolnicy: owce, cielaki, prosiaki w klatkach,
Za furmanką: jałówki, byczki, źrebaki, krowa jedna, druga idąca...     

Z nieba spadają promienie słoneczne 
W lipcowy poranek, jak błogosławieństwo.
A Pan Bóg w opiece ludzi chce mieć koniecznie
I niech wszyscy dojdą, dojadą na targ w to dzisiejsze
  chłopskie poniedziałkowe targowe szaleństwo.

Gdy zajedziemy na targ, będę bardziej, niż jestem wesoły.
Jeszcze konie ze zgrzytem podkowami: "ce-ce, ce-ce, ce-ce..."
  w kostkę brukową biją mocniej, niż po asfalcie gołym.
Jest tak ciekawie, że do tej pory tak nie wyśniłem w snach.

Oczy widzą, uszy słyszą:
Ludzi na chodnikach pełno.
Konie ulicą biegną nie z ciszą,
Jak po łące, a w polbruk kopytami walą,
  jak obuchem siekier w drzewo!...

Domy - kamienice wyższe od drzew,
Liczę: 1-dna, 2, 3, 4, 5, 6 i stoją dalej bez końca.
- Ojcze, a te drzewa, co rzędem rosną?
- Synu, to modrzew.
Jakieś w igły rzadkie, choć rosną do słońca. 

Ulicą furmanki jadą - kolorową falą,
Z przodu i z tyłu jak okiem sięgnąć, muszę rzec,
Konie "ce-ce, ce-ce, ce-ce..." kopytami w polbruk walą,
Bydło rogate, źrebaki młode za furmankami też muszą biec...   

Na jednej furmance owce beczą,
Na drugiej prosiaki kwiczą,
Na trzeciej cielaki beczą,
Jeszcze przy innych krowy ryczą. 

Zwierzęcy żywioł na ulicy, jak na zjechanym targu,
Choć w ruchu, a bez końca do powiatu stolicy
Ciągną furmanki i idą ludzie, a niejedni niosą
  na plecach rzeczy do utargu. 

Wreszcie ojciec skręca furmanką na plac kościelny
I w sadzie pod jabłonią w cieniu kończymy podróż. 
Konia wyprzęga i w "ohłoble"* wprowadza odwrotnie, 
  nakładając na łeb torbę z sieczko-obrokiem, mówiąc:
"Koniku, w całej drodze byłeś dzielny."   
A mnie, zanim pieszo dojdziemy na targ, jeszcze tyle
  ciekawych, lecz nieodkrytych wrażeń Sokółka wróży? 

Idziemy chodnikiem w kierunku przez miasto na targ, 
Pierwszy raz stawiam kroki i na ulicy kostko brukowej.
O nic rodziców nie proszę i jak rozpieszczony bachor nie gryzę warg,
Wszystko co widzę cieszy, bo jeszcze nigdy nie widziałem
  takiego miasta i ulic w aglomeracji powiatowej.   

Widzę tutaj ceglany budynek Liceum Ogólnokształcące,
Trochę dalej ogromny Sklep Handlowy,
  za kioskiem przez ulicę Sklep Obuwniczy,   
Tam jeszcze dalej Kwiaciarnia i kwiaty w kolorach lśniące,
Ulicą dalej jadą furmanki, w klatkach niejeden prosiak kwiczy... 

Tam jeszcze dalej Księgarnia,
Z drugiej strony ulicy cerkiew stoi,
Tutaj szyld, że jest Pralnia,
Tutaj obok nas dziecko beczy,
  tupie za czymś aż się dwoi.   

Ludzie chodnikiem w obie strony idą bez końca,
Furmanki jadą bez końca z przewagą na targ.
Na chodniku i ulicy jest kolorowo,
  do tego z nieba spada słońca
Żar i czym bliżej targu tym więcej na chodniku ludzi,
  że wnet ocierają się o siebie bark w bark. 

Idziemy dalej w kierunku targu i ciągle miasto,
Widzę Totalizator Sportowy, Sklep Mięsny,
Krawiectwo, Sklep Odzieżowy, Sklep Żelazny, Ciasto,
Milicja Obywatelska, Kino, Lody.
Czy to fakt? Czy to tylko mój sen?   

Nie. To Sokółka miasto i powiat Wysoczyzny
I najsłynniejszy targ w województwie białostockim.
Tutaj zwożą konie z całej sokólskiej ojczyzny,
Tutaj bacznie są oglądane chłopskim okiem. 

Do dziś tylko wiedziałem z opowiadań ojca,
Ale tego jeszcze na oczy nie widziałem.
Teraz dzieli mnie tylko pięćset metrów do tego miejsca, 
Gdzie zobaczę wszystko, co zobaczyć bardzo chciałem.

Już skręcamy w ulicę na wielki targ,
Obok kiosku Ruch, siedzi na stołeczku
  z akordeonem niewidomy pan, który gra i śpiewa tak:
"Czerwone maki na Monte Cassino,
A po nich szedł żołnierz i ginął..."

"CZERWONE MAKI NA MONTE CASSINO

Czy widzisz te gruzy na szczycie?
Tam wróg twój się ukrył jak szczur.
Musicie, musicie, musicie
Za kark wziąć i strącić go z chmur.
I poszli szaleni zażarci,
I poszli zabijać i mścić,
I poszli jak zawsze uparci,
Jak zawsze za honor się bić.

Czerwone maki na Monte Cassino
Zamiast rosy piły polską krew.
Po tych makach szedł żołnierz i ginął,
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Przejdą lata i wieki przeminą.
Pozostaną ślady krwawych dni
I tylko maki na Monte Cassino
Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi.

Runęli przez ogień, straceńcy,
Niejeden z nich dostał i padł,
Jak ci z Somosierry szaleńcy,
Jak ci spod Racławic sprzed lat.
Runęli impetem szalonym,
I doszli. I udał się szturm.
I sztandar swój Biało-Czerwony
Zatknęli na gruzach wśród chmur.

Refren I

Czerwone maki na Monte Cassino
Zamiast rosy piły polską krew.
Po tych makach szedł żołnierz i ginął,
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Przejdą lata i wieki przeminą.
Pozostaną ślady krwawych dni
I tylko maki na Monte Cassino
Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi.

Czy widzisz ten rząd białych krzyży?
Tam Polak z honorem brał ślub.
Idź naprzód, im dalej, im wyżej,
Tym więcej ich znajdziesz u stóp.
Ta ziemia do Polski należy,
Choć Polska daleko jest stąd,
Bo wolność krzyżami się mierzy,
Historia ten jeden ma błąd.

Refren II

Czerwone maki na Monte Cassino
Zamiast rosy piły polską krew.
Po tych makach szedł żołnierz i ginął,
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Przejdą lata i wieki przeminą.
Pozostaną ślady krwawych dni
I tylko maki na Monte Cassino
Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi."

Ach, co za interesujący jarmark,
Ludzie stoją i słuchają, jak ten polski żołnierz gra,
  co przeszedł pod Monte Cassino wojenno bojowy szlak.   

Siedzi na stołeczku, oczami z bielmami bez źrenic kręci
I ciągle śpiewa i gra: "O żołnierzu, który szedł w bój - i ginął." 
I mówi ciągle mówi: "Jaki to był Polski żołnierz waleczny."
A jego widok ludziom aż ze wzruszenia na sercu nęci.
Przyszła milicja: - Rozejść się! Co tu za kino.   

Niewidomy weteran spod Monte Cassino stawia opór;
Protestuje, że za nic nie odejdzie stąd!
Odpowiada: - Ja walczyłem za Polskę pod Monte Cassino,
  a teraz co mam iść pod topór?
Milicja bezzwłocznie: - Rozejść się! A pan, proszę iść stąd! 

Ludzie stoją dalej, niewidomy weteran gra dalej...
Milicja odchodzi nie uzyskawszy swoich rozkazów.
Weteran siedząc na stołeczku gra i śpiewa dalej...   
Ludzie po napatrzeniu się odchodzą powoli,   
A ci, którzy jeszcze przychodzą, szepczą niektórzy, 
  że nie widzieli jeszcze takich obrazów.

Weteranowi do puszki miedziaki wrzucają 
I speszeni widokiem, o nic go nie pytają,
Tylko patrzą zaciekawieni i słuchają,
Mając na twarzach wyraz taki,
  którym współczucie żołnierzowi wyznają.   

Kręci się łezka w oku,
Stojąc tak tutaj obok weterana. 
Żal ludzi ściska, choć patrzą z boku.
A weteranowi, jaka to głęboka w sercu przecież rana.

Gdy odeszliśmy w kierunku targu dalej,
Obok chodnika gra Ludowy Zespół:
"Oj, dana dana, nie ma jak z rana."
Idziemy powoli, Zespół Ludowy gra dalej: 
"Oj, dana dana, nie ma jak to wypijesz flaszki z pół." 

Między Zespołem Ludowym, a dużą halą,
Stoją kobiety z kurczakami, kurami, kaczkami, gęsiami, indykami,
Jak na wsi: kurczaki ćwierkają, kury gdaczą, kaczki kwaczą,
  gęsi gęgają, indyki gulgoczą melodii całą galą...
I stoi dużo ludzi, patrząc na tą ptasią orkiestrę, razem z nami. 

Przechodzimy przez dużą handlową halę,
Wzdłuż hali leżą na stołach: drób opierzony, boczek surowy, 
  wędzony, rąbanka, sery, masło, kaszanka.
Widząc to wszystko, ślinę przełykam, oczami chwalę.
Ale mamie nie mówię, kup to czego nie mamy
  w domu żadnego poranka.   

Z zamiarem na dalszy targ wychodząc z hali mięsno-nabiałowej,
Wzdłuż placu targowego stoją budki tzw. stragany z odzieżą,
w nich: garnitury, koszule, swetry, czapki, sukienki maści kolorowej,
torebki, paski, spinki, zamki, zatrzaski i buty, które wielu ludzi mierzą. 

Na środku placu targowego samochodowe budki z piwem i z gorącą kiełbaską, 
Ludzie jedzą, piją okazyjnie, bo na wsi tego na co dzień nie mają:
Różnie na trzeźwo, po pijanemu, po chłopsku i z mieszczańską klasą
Bez względu wszyscy to miejsce chętnie odwiedzają.

Wzdłuż placu odzieżowo-targowego, a rolno-targowego,   
Idzie ulica brukowa, przy niej chłopskie rolne sprzęty, narzędzia:   
Chomonty, uzda, lejce, postronki, kabłąki do uprzęży konnego     
  oraz kosze, sita, beczki, wałki kuchenne i jeszcze wiele wiele
   innych rzeczy nie brak.

A gdy stąd przeszliśmy na stronę prawdziwego targu rolno-chłopskiego, 
Tutaj furmanek może ze sto, na nich w klatkach:
  prosiaki kwiczą, cielaki beczą, owieczki beczą, 
   a wkoło furmanek mnóstwo ludu chłopskiego;
Sprzedają, kupują - cenę zbijają stosując bicie w dłonie.

Ach, co za spotkanie, ach co za targ chłopski rolny:   
  tutaj trzoda chlewna, tam dalej bydło i konie.
A tam, ach, jeszcze przy płocie widzę zysk polny*.
Lecz my idziemy tam, gdzie naprawdę biją w dłonie.

Tam są tylko krowy, konie i chłopi,
Którzy oglądają krowy - sprawdzają wymiona - 
  liczą pręgi na krowich rogach, po tym wiek się wytropi.
A ciekawsze nawet jest to, że każda krowa ma imiona.

Co tam buhaj, krowa, tutaj jeszcze słabe bicie w ręce,
Tutaj, gdzie źrebaki, konie, dopiero mowa -
Tak dla ceny chłop chłopu w rękę bije aż łoskot po targu idzie!
I mówi jeden do drugiego: - Nie bądź taki skąpy, ty "Żydzie".
Za tyle ile daję, sprzedaj konia swojego?!   

Czego tutaj nie brakuje: mowa, bicie w ręce, śmiechy,
Nawet jakiś dziennikarz z gazety chodzi i coś w notesie notuje?
Może ilość koni, ile co to nawieźli chłopi spod wiejskiej strzechy?

Konie sokólskie nie byle jakie: potężne, silne jak tury,
A na sobie "wykwity jabłek"* mają takie,
Że to obcy podziwia i podziwia po raz który.   

I powiada: - To nie bzdury, że te sokólskie konie są takie,
Że możesz nimi i nawet lód na rzece przeorać gruby.
To prawdą, że do tego te konie są zdolne takie. 
- [ metafora autora ]

Tyle nowych rzeczy, tyle ciekawostek, tyle wrażeń -
Wszystko to dzisiaj mogłem zobaczyć.
Wszystko już obeszliśmy za czym przyszliśmy,
  zatem koniec nowych wydarzeń 
I mogłem w dniu dzisiejszym wiele do życia się nauczyć. 

Wracamy z targu do miasta,
Aby pochodzić po różnych sklepach.
Wychodząc z targu, żołnierz spod Monte Cassino
  dalej akordeon chlasta*.
Wzruszeń tyle, że jeszcze nawet nie miałem tyle w snach.   

Ludzie patrzą, słuchają, miedziaki wrzucają do puszki
I stąd odchodzą w swoją stronę potrzeby. 
Jedni mają w torbach chleb, kiełbasę, inni nawet gruszki.
A ja w ten czas pomyślałem, dzisiaj pojeść kaszanki, żeby.   

W końcu od ojca i matki zgubiłem się,
Przez taki duży tłum ludzi na targowej ulicy.
Strach mnie ogarnął aż spociłem się,
Ale nie płaczę, zgubiony w powiecie stolicy.   

Pomyślałem sobie - pójdę do furmanki,
Tam może spotkam rodziców?
Idę ulicą pełną ludzi mające w rękach:
  wszelakie kosze, torby, nawet dla zmarłych wianki
I tak chodzą ludzie w obie strony targowych bywalców.   

Wśród ludzi, ja mała kruszynka wiejska:
  zwinna, sprytna, gibka na wsi.
Ale tutaj zagubiona w mieście bez swego siedliska,
Swoich rodziców przecież szukać musi. 

Przeszedłem połowę miasta przychodząc do furmanki,
  przy niej rodziców nie ma! 
I na furmance nie ma żadnej wzmianki, co by już tutaj byli.
Kobyła tylko do mnie kiwając głową daje mi znak: sie ma.   

A że na łbie ma torbę z sieczką i obrokiem,
Poprawiłem sznurek bardziej za uszy, żeby torba nie spadła.
Kobyła zadowolona kilka razy w torbę prychnęła
  i do mnie mrugnęła okiem 
I ze smakiem sieczkę z obrokiem zajada dalej.   

Ogonem przed muchami po zadku pomachała.
Pod jabłonią cień bez słońca sprzyja,
Wiaterek z jabłoni zapachem powiewa.
Rodziców nie ma, a czas dalej mija.

Wracam z powrotem przez miasto na targ -
Idę, nie biegnę, mając baczenie, aby nie minąć się z rodzicami
W razie szukają mnie, idąc w kierunku furmanki, opuszczając jarmark,     
Lecz ich nie spotykam po drodze, smutno przeto teraz mi.

A jeszcze do tego żołnierz spod Monte Cassino,
Przechodząc w jedną i drugą stronę, na akordeonie gra i gra...
Tym razem o tym - wymysł z wyobraźni autora:   

[ Jak Ciebie bardzo lubiłem, dziewczyno!
I pamiętam będąc młodym, jak Ciebie w ramiona żem brał.
Lecz los żołnierski, los mi dał,
Że pod Monte Cassino z rąk nazisty przyszło straci mi wzrok.
I choć po wojnie, jak szalony do Polski żem gnał,
Lecz już nie ujrzał Ciebie, choć minął dwudziesty trzeci rok.
I teraz tylko przyszło mi się na jarmarku grać,
Że jak żołnierz miałem dwie miłości:
Ojczyznę i Ciebie! Czemu miało tak się stać,
Że ja dzisiaj tylko chcę grać jednej i drugiej miłości? ]

Ach, jaki żal mi się zrobiło tego weterana,
Że ludzie patrzą na słońce, drzewa i konie...
A weteran nic nie widzi - tkwi w nim wojenna ślepoty rana,
A tylko rozciągają akordeon jego wojenne dłonie...

A kiedy się spojrzy na jego wypalone oczy -
Z których więcej widać "Czerwonych maków
  spod Monte Cassino",
Niż z tego śpiewu, który nie jest uroczy,
Lecz prawdziwy tak jak jemu się przydarzyło.   

Tyle wzruszeń, tyle wrażeń, tyle wydarzeń... 
Jak to ogarnąć, jak dla chłopca wiejskiego?
To nawet nie pragnąłem w snach i z marzeń
  zobaczyć tyle. Ale i teraz niemożliwe zapomnieć tego.   

Czas już opuścić to niezwykle wyjątkowe miejsce
I podążać z powrotem przez miasto do furmanki.
Po drodze przerzedzony już chodnik w ludzi,
  zatem widzę więcej rzeczywiście:
Różne szyldy, gdzie co można kupić, nawet
  gliniane dzbanki. 

Raz to idę, a gdzie mniej ciekawiej, zygzakiem biegnę -
  aż dobiegłem przy kościele w sad jabłoni,
   gdzie są już rodzice na furmance!
Mama powiedziała:
- Mały, dzie ty padzieł sa? 
( - Synu, gdzie ty podziałeś się? )       
- Ja martwiu sa, praklinaju na rany Boha,
a ty sabie chodzisz dzieści pa Sokółce.   
( - Ja martwię się, przeklinam na rany Boga,
a ty sobie chodzisz gdzieś po Sokółce. )
Mamie odpowiedziałem:
- Ja zhubił sa i ni moh was znajźci!
( - Ja zgubiłem się i nie mogłem was znaleźć! ) 
- Był uże raz pry wozi. Ni było was!   
( - Byłem już raz przy furmance. Nie było was. )
- Wiarnuł sa iznoł na rynak i chodził tam i nazad,
  jak hety zhubiony wiaskowy chłopiac. 
( - Wróciłem znów na targ i chodziłem tam i z powrotem,
  jak ten zagubiony wiejski chłopiec. )

Na furmance pachnie wątrobianką i świeżym chlebem,
Rodzice już zdążyli ułożyć na desce do siedzenia. 
Pomyślałem sobie, teraz życie będzie wreszcie niebem,
Otóż mam w końcu to co chciałem do jedzenia.

Chleb biały sokólski i do tego wątrobianka.
W torbie pachnie kaszanką i wędzoną makrelą.
Ale to na później w domu będzie do jedzenia sielanka,
Kiedy jeszcze rodzeństwo tym się podzielą.   

Zatem chleb sokólski biały i wątrobianka w żołądku.
Na furmance wonnie pachnie innymi produktami.
Wszystko widziałem na ulicy i na targu oprócz wyjątku,
Że przez zgubienie się nie pochodziłem z mamą po sklepach.     

To w przyszłości pozostanie na inny czas.
Teraz ojciec już do furmanki zaprzęga konia
I w powrotną drogę do domu przez gliniszczanski las.
Bierze lejce w dłonie i do konia mówi: 
- Wio kobyłka! Do domu jechać, zanim spłonie dzień.       

Objaśnienia: "bolszymi"* - ważniejszymi.
"pałoski"* - wąskie pasy ziemi.
"karabiec"* - w języku naszym etnicznym od niepamiętnych
czasów po prostu tak jest nazywana ta góra.   
"węzełków"* - przedmioty związane w chuście
lub w materiale podobnym do chusty. 
"wykwity jabłek"* - wyróżnia się to u koni zadbanych
na sierści w tak zwane okrągłe jakby znaki jabłek. 
"ohłoble"* - po prostu dwa dyszle do zaprzęgu konia
do furmanki sposób zaprzęgu konnego
zwłaszcza w rejonie wschodnim Polski.   
chlasta* - po prostu gra na akordeonie.
zysk polny* - zboże w workach. 

[ Historia wydarzenia z 1967 roku ]

.

  RADIO  ZA  DWIEŚCIE  ZŁOTYCH   

W domu elektryka jest już od czterech lat,
Lecz tylko oświetlaniu w domu służy.
Oprócz pod sufitem elektrycznych lamp,
nadal prostoty jest szmat,
Która już nadchodzące zmiany wróży. 

A tym wróżbitą to jest pan,
Który z "Prus"* w odwiedziny do brata przyjechał.
Przywiózł ze sobą radio, jak fan 
Słuchania radia. Zanim odjechał.

Chodził po wiosce i pytał:
"Kto kupi radio za dwieście złotych? 
Bo niedługo wracam na "Prusy".   
Takiego sposobu on się chwytał, 
lecz nabywcy nie znalazł, 
Choć nie był z miglansów tych.   

Wreszcie wszedł w nasz dom, 
Załączył radio do kontaktu -
Kręci falami - znalazł: "Grodno, Washington"*,
W końcu "Warszawę" i pod muzykę tańczy do taktu...   

Następnie, ponownie wrócił na "Washington"
I powiada: - Słuchajcie! Wojna w Wietnamie!
Strach mnie ogarnął i nagle zginął radosny ton,
Co tylko pewność przy ojcu i mamie.   

Wojną postraszył i znowu fale wrócił na "Warszawę";
A z "Warszawy" śpiewa Niemen: "Jednego serca tak mało..."

https://www.youtube.com/watch?v=O8K6T5LkUiU

Mama bystra baba, powiedziała: - Sprawę wyłożymy na ławę,
Sto złotych daje za radio!? Tak mi się zdało.

W trakcie transakcji, słuchając wiersza Adama Asnyka, 
Unosząc się na duchu, nie pojąwszy
aż dech stał mi się zatkawszy uczuciem - 
Czemu w mojej piersi aż tak mnie zatyka,
Skoro jeszcze tak mało zastanawiałem się
nad dotychczasowym życiem?

"Prusak"* nosem pokręcił, wargami pocykał...
I powiedział: - Dobrze! Bierzcie za sto złotych.
Po czym zapalił papierosa, ślinę przełykał...
I poszedł, bo się śpieszył, nawet w progu kończąc mowę. 

Radio już mamy, ubraniem pachniemy z "jU eS eA",
Elektryka także świeci nad głową.
W radio nadaje "Washington" z USA,
A więc brakuje tylko ameryki z mową.   

Nazajutrz od czasu, jak wstałem - słucham radia...
Z domu wychodzę do szkoły, słyszę radio,
Będąc na ulicy, w domu okno otwarte, słyszę radio,
Oddalam się od domu, zanika powoli słyszenie radia.

Objaśnienia: z "Prus, Prusy"* - określenie na ziemie odzyskane
po drugiej wojnie światowej w woj. warmińsko-mazurskim.   
"Prusak"* - określenie na osobę, która wyjechała po wojnie
w region warmińsko-mazurski.     
Washington* - radio z Luksemburga nadawane na Polskę,
co się dzieje na świecie i w PRL-u. Radio, którego ludzie
w Polsce bojąc się władzy, słuchali potajemnie.

[ Historia wydarzenia z 1968 roku ]   

               "DULA"

"Dula" to stara wysoka grusza,
Która przed wytyczeniem nowych siedlisk,
Stała po stronie moich pokoleń, jak dobra dusza
Co rok dawała nam w "dulach" zysk.

A kiedy po nowym wytyczeniu miedzy, "dula"
o metr stała od miedzy i płotu
Na siedlisku już sąsiadów, było nam do wiedzy,
Że i teraz, i dalej będzie wspólną "dulą",
i nie trzeba będzie żądać o własność do jej powrotu. 

Obok "duli" w linii prostej,
To samo tyczy się i z dużym starym krzakiem leszczyny,
Który zwie się "haresznik" w słownictwie mowy prostej,
Co orzechy co rok ma w bujne gwiazdy, o które prosiły
zrywać z niedostępnych im miejsc gałęzi sąsiadki dziewczyny. 

Przy "duli" i "hareszniku" stoi płot
Nie z listw, a z grubych kijów,
Po których często chodzi kot.
Nam służy za wsparcie do wejścia na "dulę", że ów.

Jak się weszło na nią to:
zrywało się "dule" lub się trzęsło "dulą"
Tak, że na ziemi spadało ich ze sto, 
Co do garnka pozbierało się i do domu do gotowania całą pulę.   

A potem, kiedy mama ugotowała je i wystygły, brało się je pełne kieszenie
I szło się na podwórko, zwłaszcza wtedy, kiedy głód był zmogły,
Ale i wtedy, gdy na nie miało się ochotę na jedzenie.

A orzechy z leszczyny tak zwane: "harechy" z "haresznika",
to już była dźwięczniejsza i okazalsza sztuka -   
Dostojne, dorodne zrywało się "gwiazdy" orzechów sobie
i dla dziewczyn od sąsiada wspólnika do "duli" i haresznika".
A dzisiaj to opisać była pozostała sztuka.

               
     POŻAR  W  ZWIERŻANACH

Wakacje w pełni, sierpień,
Na dworze upalna spiekota -
Słońce praży z nieba już nie pierwszy dzień,   
Schować się tylko w cień nachodzi ochota. 

Zanim zdążyłem wejść w chłodną drewnianą chatę,
Spojrzałem tam, gdzie kiedyś stał młyn.
Tam ujrzałem pionową smugę dymu! I zatem
wbiegłem do domu z krzykiem, jak nie własny syn! 

- Źwirżdżania harać! Komin dymu widać u hare!*
[ - Zwierżany się palą! Smugę dymu w górze widać! ]

- Lacimo! Paleniam, szto tam haryć?*
[ - Biegnijmy! Zobaczymy, co tam się pali? ]   

- Na "zadworii" budzia lepiej widać na hare!
[ - Na "zadworii" będzie lepiej widać na wzgórzu! ] 

- Szto tam stało so, szto tam moża być?*
[ - Co tam stało się, co tam może być? ]

Kiedy z bratem zabiegliśmy na wzgórze,
Które zwie się "zadworie", ujrzeliśmy wysoki 
słup dymu, pod nim żywy jęzor ognia!   
Powiedziałem do brata: - Ale dym i ogień duży! 
Biegnijmy zobaczyć, może ktoś z pożaru nie żyje? 

Biegniemy przez łąkę - przekraczamy rzekę -

https://photos.google.com/photo/AF1QipPHD7MkkuN2t-OdsrNgFeNoZNaC-SFDdZUVxej-?hl=pl

Biegniemy dalej przez łąkę i polną dróżką...
Na sto metrów przed pożarem, zatrzymaliśmy się,
Ręką jedną i drugą przecieramy oczy.                                                         
Dym z pożaru prawie już przy nas z wiatru faluje się wstążką!   

Zapach dymu w przetokach nosa, strach w duszy,
Chwilę stoimy, jak zamurowani z przerażenia.
I czym podchodzimy bliżej pożaru, tym więcej widzimy
żalu u siebie i u każdej przyglądającej się duszy.
A już u rodziny, która traci dom, to już nie dla oczu,
Tym bardziej nie dla serca do zniesienia.   

Dom się pali żywym ogniem, już prawie bez dymu,
Bo strzecha poszła już z dymem,
A tylko krokwie i ściany pochłonięte są do pożaru rymu,
Co z tego widoku targa strachem i żalem naszym.     

W tym domu dzieci jest z tuzin,
Co im teraz przyjdzie się pozostać pod gołym niebem
I płakać, że dom spalił się aż do ruin.
I matka z płaczem załamuje ręce,
jak ciężko będzie teraz im z chlebem! 

Dom się pali dalej, straż konna gasi krokwie i ściany,
Ludzie pomagają jak potrafią z całego serca.
Żywy ogień bez dymu pożarł już dom i nawet pożera jabłoń,
Która stoi blisko płonącego domu i komin pęka,
Który był cegło-gliniany - pada z hukiem na dogorywający dom,
rozrzucając żar i płomienie po całym podwórku!
A wtem czasie rodzina staje się w kulminacyjnej tragicznie z żalu i bólu rozterce...     

Dzieci, które zostały bez domu pod gołym niebem -
Wyglądają tak, jakoby przeżyły nie pożar, a jakiś tajfun, 
Stojące jedno przy drugim z miną przerażenia i bezradności.
Lecz na szczęście nie poszła z dymem obora i w niej zwierzęta,
Jak i stodoła w której poszkodowana rodzina będzie mogła
na czas jakiś zamieszkać.

          "PRASKA  WIOSNA"

Jest na przełomie lata i jesieni 1968 roku,
Między lekcjami na przerwach w klasie, w ganku,
Na podwórku łaskoczemy dziewczynki i ganiamy się
Za nimi z powodu ich ślicznego uroku.     
A tutaj podchodzi nauczyciel w wojskowych barwach
I mówi: - Dzieci, jeśli chcecie widzieć, jak jadą szosą żołnierze?!
To po lekcjach idźcie do Popławiec zobaczyć,
Wojskowo bojowe wozy w niezliczonej ich mierze!

Zatem i tak zrobiliśmy czyli ja, Rysio,
Edzio, Czesio, Miecio, Jadzia i siostra Mirka,
Tornistry na plecy i ruszamy w drogę,
Będąc do siebie przyjemnie mili i tak gościńcem
Ku szosie podążamy w odwrotną stronę, niż do domu,
Aż spod nóg z drogi unosi się kurz w postaci żwiru.   

W tym miejscu, gdzie droga łukiem odbiega
Od kierunku docelowego, jest ścieżka,                                                     
W którą skracając drogę, wstąpiliśmy.
Teraz droga jest milsza krajobrazowo,
Bo przez polany, leśne młodniki i tędy,
Gdzie rośnie niejedna dzika gruszka. 
Oprócz tego czujemy zapach jesieni:
Brzóz, sosen, ścierniska, kartofliska, gryki,
Jałowca i innych drzew, roślin w które nie wątpimy.

Gdy ze ścieżki na gościniec z powrotem wstąpiliśmy,
Stoi napotkany domek staruszki,
U której ze studni napiliśmy się wody zdrowotnej,   
Jak wtedy idąc na serial: "Robinson Crusoe". 
A że staruszka dobra jest, w dodatku samotna,
Zatem i dzieci lubi, przez co powiedziała:

- Dzieci, biarecia jabłykał wiela choczacia.
[ - Dzieci, bierzcie jabłek ile chcecie. ]
- Dzieci, jak budziacia iszle druhi raz, znoł zachodźcia pa jabłyka! 
[ - Dzieci, jak będziecie iść drugi raz, znów zachodźcie po jabłka! ]   
- Dzieci, a dzie wy idziecia?
[ - Dzieci, a gdzie wy idziecie? ]
- Idziem da Papłałcał na szasu palenuć, jak jeduć samachody wajskowyje.
[ - Idziem do Poplawiec na szosę zobaczyć, jak jadą samochody wojskowe. ]

Sadu ma sporo, choć jest przestarzały, na pół zdziczały, 
Wkoło kartofliska dużo, nad nim cieniem ruchomym
Omuśnie niejedna wrona i po wszystkim, co na ziemi,
Na które staruszka przekleństwem wygaduje...

Opuszczając samotną staruszkę, kiedy już
Wyszliśmy z lekkiego łuku na prostą drogę gościńca, 
Kończymy spożywać jabłka od staruszki,
Którymi z serca matczynego nas obdarowała.                                           
Jabłka smakują, jak nie wiem co od siódmej rano
Będąc bez posiłku duszą postną. 

Idąc dalej ku szosie, pogodna bez mgłowa jesień, 
Już przy szosie widokiem szkoły nas obdarowała!                           
Widzimy szkołę dużą drewnianą z białymi oknami, 
Z czerwoną dachówką i w zabudowaniach wieś Popławce,   
Które szosa swoim kierunkiem przecina.   
Zbliżając się ku szosy, widzimy ruchy pojazdów wojskowych
W jednym kierunku, jeszcze z oddali słabo rozpoznawalne
Z jaką na pojazdach flagą, czy Biało-Czerwoną, czy czerwoną?       
I gdzie tak pędzi jedna za drugą wojskowa ciężarówka?   
Czym bliżej szosy, tym większe narastają emocje!   
Czym bliżej pobocza szosy, tym większy ogarnia strach!   
Ale ciekawość jest silniejsza i zwalcza ten powstały niepokój.   
Jesteśmy już przy rozstaju dróg, które zbiegają się do szosy. 
Wszystko widzimy wyraźniej, jak się zbliżają wojskowe wozy bojowe
I czym bliżej nas, tym bardziej większe rozdrażnienie potęguje w nas,
Ale jesteśmy z ciekawości bardzo skupieni i uważni!   
Nie siadamy na ziemię obok szosy, tyko stoimy. 
Nawet nie pozdejmowaliśmy tornistrów z pleców.             
Suną wozy bojowe szosą, suną z Grodna i Wilna!?
Na Sokółkę, Białystok i dalej, lecz gdzie dalej, nie wiemy?
Już teraz ten widok nie jest straszny nam,
Nie dziwi, a tylko powstała bardzo silna ciekawość. 
Ale i nie machamy żołnierzom, zawsze jakiś tam lęk istnieje w nas
Na sam widok wozów bojowych, kojarzy się nam z wojną,
Choć ta wojna nas nie dotyka, ale gdy wojsko jedzie gdzieś,
To i z pewnością gdzieś muszą być jakieś wydarzenia związane
Z wojskową interwencją lub jeszcze gorzej z wojną?!
Żołnierze też nie machają i nam, pędzą wozy bojowe,
Jakby bardzo śpieszyły się gdzieś, ale gdzie, to nam nie w naszej głowie.
To co widzimy, kiedy wrócimy do domu w szczegółach
I w drobiazgach starszym opowiemy o wydarzeniu... 
Lecz zanim wrócimy do domu - przyglądamy się,
Jak wojsko ze Wschodu na Południe przemieszcza siły swoje!                                   
A czemu to ma służyć, tego nie wiemy?
I się nie dowiemy aż podrośniemy.

[ Historia wydarzenia jesienią z 1968 roku ]   

                                  KARTY

Czy to wiosna, lato, jesień, zima, w każdą niedzielę lub święta kościelne schodzą
się chłopi raz to do jednego domu, innym razem to do drugiego i grają w karty... 
Nigdy nie na żarty, tylko zawsze na pieniądze czy to w "tysiąca, 66, beta", czy
w "oczko" zawsze grają na poważnie. Tam, gdzie chłopi się schodzą, biegnę i ja
zobaczyć, jak grają w karty, jakie mają karty brązowe czy czerwone, czy niebieskie?
Chłopi siedzą przy stole i w chłopskiej mowie za każdym razem organizują wypitkę.
Gdy już zbiorą pieniądze na flaszkę, wysyłają mnie do "sklepowego"*. 
Jeśli po samogon, dają menażkę, jeśli po kupczą, same pieniądze, mówiąc do mnie: 
"Idź do tego lub do tego". Kiedy wróciłem z samogonem, w domu w którym chłopi
grają w karty, od dymu pod sufitem siekierę można wieszać. Mówią do mnie: 
"Pobaw się z młódką!" Która jest córką gospodarza domu. Lecz mnie rówieśniczki
nie interesują, a chłopi, którzy karty rozdają; co przy tym uczę się zasad, jak grać...
Gdy zdarzy się, że i w moim domu grają, biorę duży kawałek ziemniaczanej kaszy* 
prosto z pieca ciepłego, [co w każdą niedzielę mama piecze] zajadając przyglądam
się w karty karciarzom, rozumując kto jaką ma kartę mocną. 
Ale nigdy nie podpowiadam żadnym ruchem karciarzom ani na migi, ani ustami,
ani szeptem do ucha, choć zawsze stałem za czyimś uchem, lecz nigdy nie byłem
gumowym uchem. Gdy zbrzydło przyglądać się na grę karcianą chłopów, wyszedłem
na dwór na sanki lub bardziej lubiane na narty. A kiedy wróciłem do domu, chłopi dalej
grają w karty i z palenia papierosów nawet z machorki w gazetę skrętów, dym wisi
pod sufitem, ale siekiery nikt nie wiesza. [ cha, cha, cha... ]

Objaśnienia: do "sklepowego"* - nielegalny sprzedawca wódki. 
kawałek "kaszy"* - babki ziemniaczanej.

BŁYSKAWICE - GRZMOTY - PIORUNY  I  SAME  KROWY 

Rok jest ten sam tylko z taką różnicą, że wakacje.
Po incydencie na wzgórzu z psem pozostała tylko blizna.
Lecz ja tę samą melodię gram - pasam krowy mając zmienne stacje;
Raz to pod lasem, innym razem na "Waciowej górze",   
Jeszcze innym razem w "mieleszkowskim" i czasami tam, gdzie "ślewczyzna".

W dodatku nie swoje, a jak za jakąś karę, stolarza. 
Zatem czy ja od dzieciństwa wyglądam na szczęściarza?
Przyszło mi się pasać cudze krowy - i pilnować,
Żeby nie wchodziły na cudzą łąkę i żeby nie wchodziły w rowy.

Krowy nie ludzie, zdania nie mają - idą tam, gdzie trawa pachnie.
Lecz tacy chłopcy, jak ja zasady pasać krowy i pastwisko znają   
Wiedząc, że tutaj krową można chodzić do woli,
A tam dalej po pastwisku cudzym za żadne skarby już nie.   

Na horyzoncie chmury ołowiane przysłoniły cały zachód
I z grozą toczą się ku wschodowi! Zlana gruba warstwa chmur
Toczy się, jakoby zagłady pochód i już coraz bliżej mnie,
Niż dalej szykuje mi się niepokój i strach, czym już obnażam się!   

W tej chwili wkoło mnie złudna cisza przed burzą,
Olchy w bezruchu jakoby zastygnięte stoją.   
Co będzie dalej, krowy mi tego nie wywróżą,
Spokojnie się pasą, jak zawsze pod opieką moją.   

Patrzę w kierunku nadciągającej burzy, nie błyska,
Pioruny nie biją - nie grzmi i na razie jeszcze nawet wiatr nie wieje,
Ale groza chmur idzie nie do uniknięcia, jest coraz bardziej bliska,
Albowiem widok nieba z jasnego coraz to bardziej ciemnieje!   

W końcu wrony nad starymi olchami się rozkrzyczały
Zwiastując nadchodzącą burzę "ślewczyźnie", mnie i światu!   
Dzień, który do tej pory był spiekotą, w liściach olch zwiotczały.   
Teraz zerwał się wiatr z powiewem orzeźwiającego chłodu
Krowom, łąkom, kwiatom, ziemi, niebu, ptakom, nawet i mnie.   

Bocian, który szukał żab na podmokłym terenie -
Poderwał skrzydła do lotu na starą lipę. 
W tym momencie stało się moje miłe spojrzenie -   
Śledząc go aż w gnieździe dojdzie do zwrotu,
Zanim to uczynił, klekotem zaznaczył swoją obecność.   

Nad pastwiskiem sroka w przelocie skrzeczy,
Jakoby ktoś po winił ją za jakiś tam bezczelny     
Występek do czego z natury zawsze zdolna jest
Ukraść coś, co się świeci i ma jej wielką wartość.   

W dodatku drozd, którego ot tak sobie nie najgorzej lubię,
Z krzaka na krzak przemieszczając się za czymś podróżuje.
Lecz ja już z coraz to gorszą nadzieją żyję,
Że już żadnego ratunku przed burzą nie znajduję.

Nadciągają chmury coraz bliżej mnie i coraz bardziej bliżej,
Jak czarny pokład węgla straszliwie zasłaniając niebo!
Tymczasem wrony krążą wkoło i wzbijają się coraz to
Wyżej i wyżej, chcąc unieść się w górę nad chmury,
Nie wspominając już o tobie życiodajna przyrodo.     

Za to szpaki czarną chmarą, jak lawiną spadają na ziemię
Zawsze tam, gdzie łąka skoszona lub bydłem wypasiona.
Na horyzoncie sokół spadł pionem w gryzonia ciemię
I jeszcze przed burzą dusza będzie pożywiona.

Tutaj jest jeszcze tak pięknie na widoku, ptak krąży za ptakiem,
Nad głową niebo bez obłoku. Na ziemi krowa za krzakiem.

Kaczki w krzakach na rzece kwaczą,
Zając szarak kica między krzakami, już zniknął.
Sroki po łące jedna za drugą skaczą.
I ja wśród żywiołu przed burzą strachem już przenikam!   

Coraz bardziej swoją odporność na burzę wystawiam,
A znikąd żadnej podpowiedzi, co mam dalej poczynić,   
Czy czekać na to, co los mi tutaj zgotuje?
Czy uciekać ze strachu do domu przed nadchodzącą burzą,
Przed którą w tej chwili zechciał mnie, jak za żywot po winić?!     

Chłodniej i zdrowiej już się zrobiło na głowie i duszy.   
Wiatr powiał po staro wysokich olchach żywo,   
Za chwilę, nawet najbardziej każdy krzak ukryty się poruszy
I bynajmniej z tej objawy nie będzie mi miło.

W oddali na horyzoncie już błyska - grzmi - i pioruny trzaskają!...
Widzę i słyszę, jak burza się zbliża w kierunku moim -
I czym ogromniej błyskawice - grzmoty - i pioruny biją bliżej mnie,
Tym mocniej ogarnia mnie strach, już nie mając do odwrotu żadnej nadziei.

Wiatr coraz mocniejszy gna po staro wysokich olchach
Od strony rzeki wieje i szumi coraz to straszliwiej!
Aż z przerażenia tylko dla mnie zamknąć powieki.

Tymczasem krowy pasą się spokojnie, jak przy mnie dotąd nigdy,
Jakoby niczego się nie obawiały lub nie rozumiały.
Bąki i inne insekty w swojej aktywności na dobre już poległy.
Wiatr zrywa się coraz potężniejszy, olchy szumią straszliwie!
Targa nimi! Nawet kładzie się falą młodnik w tej żywiołu potędze
Wszędzie, gdzie między starymi olchami jest porośnięty.

Błyska - grzmi - pioruny biją coraz to bliżej mnie!... 
Coraz to bardziej jest przeraźliwiej! Idzie potęgi burza!
Jestem coraz bardziej w sytuacji niemożliwej!
Że tylko uciekać stąd, a nie stawiać się odwagą coraz zacniej.

Ciężkie grube zlane prężne chmury suną się w kierunku moim
I już prawie są tuż tuż przede mną! Strach ogarnął mną taki,
Że mogą spaść na ziemię i spowodować powódź?!   
Nigdy nie widziałem czegoś takiego strasznego nawet we śnie,
Kiedy to taki ołów toczył się od czasów mego pamiętania?!

Czuję już na głowie i twarzy krople padającego deszczu...
Las olchowy wiatrem targany szumi, aż patrzeć strach!
Boże! Co robić? Ty znający wszystko, Wieszczu,
Czy uciekać stąd, czy ukryć się i przetrwać burzę w młodniku olch?   

Błysnęło - ogniem przecinając ołowiane chmury wzdłuż i wszerz - 
Zagrzmiało - piorunu przywalił w olchach gdzieś!     
Aż przeląkłem się strachem po raz który i zrozumiałem,       
Że Bóg podpowiada mi: Uciekaj stąd, mały smyku pod dach w dom!   

Jak pomyślałem tak i zrobiłem, tylko spojrzałem raz jeszcze na olchy,
W niebo na burzę, wracając wzrokiem na ziemię na krowy, gdzie pasą się.
I chodu łąkową ścieżką do domu, gdzie żyłem bez strachu,
Jak burzy nie było w każdy wiosenny i letni dzień.   

Biegnę między starymi olchami, deszcz już pada dość obfity...
Błyska coraz to mocniej - grzmi - i pioruny biją z nieba trzaskając,
Aż po krzakach olchowych rozchodzi się odgłos jeszcze tutaj niezużyty!       

Strachem nad życie jestem przejęty, pozostawiwszy krowy,
Uciekam ścieżką koła sadzawki do domu. Wiatr szumi i gna po olchach,
Jak diabeł zawzięty, aż z czarnych chmur i deszczu dzień pociemniał!

Lęk przed burzą, straszliwie błyska! Grzmi! Piorun uderza! Jest przeraźliwie!         
Biegnę. Błyska! Zatrzymuję się w miejscu, jak słup soli, żegnam się...
Grzmi - piorun uderza! Strachem się lękam! Żyję.
Po rozejściu się grzmotów echem po "ślewczyźnie, "biegnę dalej...
Deszcz po olchach bije, jak siła gradu!... Liście burzą grają, jak muzyczne struny...
Nad głową błysnęło - po niebie rozeszła się łuna ognia! Piorun uderzył znowu!   
Na niebie zagrzmiało! Po krzakach "ślewczyzny" rozszedł się dźwięk jakoby
W jakimś ogromnym tunelu! Spokojnie Mietku - mówię sam do siebie...
Do domu bliżej, niż dalej, zatem strachu miej mniej w swej odwadze.   

Już jestem w obrębie zabudowania - wbiegam w zagrodę podwórka.
Z dachu stodoły, domu deszcz spływa strumieniami,
Jakby woda z miski, a nawet z wanny wylania i płynie po ziemi strugami,   
Aż wyryje koryta, którymi spłynie deszcz, jak przyjdzie burzy powtórka.   

Gęsty ulewny deszcz siecze po dachu. Z nieba błyskawice -
Grzmoty - pioruny nie ustają, a rozchodzą się po olchowych krzakach!...     
Sam do siebie w zamyśle mówię: Mietku, ty mój brachu,
Wbiegasz już do domu i po przeraźliwym strachu.   

Rozumiejąc konsekwencje, jakie ciążą na mnie porzucenia krów,   
W domu w dużym pokoju schowam się za kufer. 
Przyszedł właściciel krów Bolko, pyta: - Dzie Miecio? Dzie karowy?
[ - Gdzie Miecio? Gdzie krowy? ] 
Wychodząc zza kufra ze spuszczoną głową ze strachu i wstydu zrozumiałem,
Że postąpiłem źle, ale strach przerażenia przecież jest nad moją odwagę.   

No cóż, strach jest silniejszy od mego obowiązku. Nic na to nie poradzę.     
Bolko, właściciel krów, kiedy spojrzał na mnie, wyczytał z moich oczu,
Że chłopcu burza straszniejsza jest, niż konsekwencje pozostawienia krów.   
I w straszną ogromną burzę - błyskawice - grzmoty - i pioruny -
I w ulewny deszcz, trudno coś wymagać nawet od psa, 
A co dopiero od kilkunastoletniego przerażeniem ogarniętego chłopca. 
Szybko prawie w biegu wyszedł z domu i poszedł na "ślewczyznę" 
Szukać podczas burzy rozpierzchłych w olszynowych krzakach swoich krów.

                KAMIEŃ  NA  WZGÓRZU   

https://photos.google.com/photo/AF1QipOCw9LDfrb84GIpvzdj3aAUZdvakk0RMsoqnQi8?hl=pl

Jak w wierszu: "Szczupaki" - pisałem, że wieś usytuowana jest tak
nad którą przeleci nie byle jakiś tam ptak i że wieś otacza rzeka,
rzekę otaczają łąki, w innych miejscach olchowe krzaki, za krzakami
rozciągają się na pół zalesione pagórki, po nich uprawne pola.   

Dzisiaj nadszedł czas dołożyć, że w środku wsi jest usytuowane tzw: 
"Antonowe wzgórze"*. Na samym wzgórzu od czasów millennium leży
potężny kamień, który w targowe poniedziałki służy mi za punkt obserwacyjny. 

A u mnie jako u chłopca ze wsi bywa tak,
Że kiedy rodzice wybiorą się na jarmark sokólski -
Wtedy już po południu co godzina biegam na wzgórze radulski
Ze spoglądaniem na gościniec, czy zza horyzontu
Już się nie wynurza widok furmanki w powrocie rodziców jako znak.     

Bez względu czy to wiosna, lato, jesień, a nawet i w zimę,
Czy deszcz, upał, wygwizdów jesienny, a nawet zimowe mrozy -
Biegnę na wzgórze, wchodzę na kamień i wypatruję furmanki rodziców.
Jeśli już pojawi się na widoku, bez trudu łatwo rozpoznam,
Gdy nasza kobyłka wyjątkowo jest rzadkiego koloru białego.     

Przez ojca i stryja tak bardzo obrokiem wypasiona, 
Że w zaprzęgu wszystko, co z rzemienia na siwce trzeszczy. 
Do tego na sierści sytości w jabłuszka ma znaki, 
Co na niej w każdą porą roku wzór końskiej widać klasy. 

  Do tego dzika jest, skoro dosiąść na grzbiet za nic nie daje.
Kiedyś raz spróbowałem dosiąść ją i okiełzać -
Smaliła zadem jak nieujarzmiona, co tylko można było ją nazwać:
"Nieoswojona", skoro dosiąść na grzbiet nikomu nie zezwala.   

Dzikość ma w sobie nasza siwka biała kobyłka, 
Kiedy stoi w oborze i w razie potrzeby nie daje założyć uzda na łeb.
Trzeba ją skusić wiązanką siana w tym względzie,
Żeby odwróciła zadek od furtki zagrody i jak już to uczyniła, 
Chwila dobra jest każda złapać za grzywę i nałożyć wędzidło,   
Następnie z wyprowadzeniem z obory już jakoś szło. 
Chomont na szyję przez łeb, choć wykonywała ruchy łba w prawo i lewo,
Co ojca denerwowało, bo przecież nie czynił jej jakieś okrutne zło.

Nie raz, a często nawet prawie zawsze,
Gdy wprowadza się ją w zaprzęg do wozu -
Chytrze stosuje taką metodę, jak żadne konie wasze,
Że jakby ma w sobie dzikość nieoswojoną z dzikiego końskiego rodu. 

A że konia zazwyczaj tyłem wprowadza się w dyszle do zaprzęgu,
Chytra nasza siwka biała kobyłka stosuje metodę taką;
Wchodzi jedną nogą w zaprzęg, drugą na zewnątrz dyszla,
Aby tylko nie wejść do środka w dyszle, uniki stosuje metodą wszelaką. 

A kiedy nasza siwka kobyłka już jest w zaprzęgu
I kiedy musi duże ciągnąć ciężary na wozie,
Wtedy co chwila staje w drodze na potęgę
Tak jakby chciała powiedzieć: ludzie, za dużo ciężaru na wozie.   

A już nie ma mowy puścić ją luzem poza ogrody*,
Bo pobiegnie przed siebie jak nieoswojona dzikość,
Smaląc zadem z kopyta jak dla dzikiej swobody.
A ty chłopie-rolniku ścigaj mnie, sobie na złość.

Lecz dzisiaj z tej historii nic takiego nie będzie,
Skoro nasza kobyłka w nogach będzie miała trzydzieści wiorst. 
Jarmark sokólski i z powrotem w tym względzie,
To nawet miałby zmęczenie w kopytach "preriowy horse".   

Stercząc na kamieniu i wypatrując powrotu rodziców
Czas się dłuży nad którym zamyśliłem się stojąc jak żywy posąg,
Co w oczekiwaniu u wiejskich chłopców nie rzadkością jest. 
Oto myślowo naszą siwkę białą kobyłkę prześwietliłem.

Stoję na kamieniu i choć posiadam wyostrzony wzrok sokoli, 
Nie widzę ani śladu zza horyzontu wynurzającej furmanki rodziców.   
A przez ten czas sam nie wiem ile już razy opuściłem
I wracałem na te wzgórze, lecz wiem, że do woli.     
A gościniec pusty, w żołądku burczy z głodu,
Ale z myślą w oczekiwaniu, że dzisiaj będzie wędzona makrela
Lub dorsz w posiłku wiejskim do tak zwanej wzmianki   
Za każdym razem kupują, gdy bywają na jarmarku sokólskim.   
Do tego suchary, które na deser są jedzeniem sielskim.
A zatem moje bieganie do kamienia na wzgórze
W oczekiwaniu na rodziców nie jest na niby.

Stoję na kamieniu jak myśliwy za potencjalną ofiarą -   
Obserwując horyzont, krążąc wzrokiem wokoło...
Aż już na duszy stało się markotnie nudno, wcale nie wesoło,
Co już stało się nieoczekiwaniem, a jakby karą. 

Prócz punktu wybranego w oczekiwaniu zza horyzontu
Gościńca wyłaniającej się furmanki rodziców,
Choć w krótszym czasie, ale rzucać okiem na inne
Kierunki otoczenia krajobrazu wsi mojej;
Gdzie ujrzałem z lewej strony ramienia wysoko w powietrzu
Pod słońcem takich łowców, jak jastrzębia rysującego koła. 
Poniżej mniejszego sokoła, jeszcze poniżej wrony przelatujące,
Szpaki chmarą lądujące na "ślewczyźnie"*, bydło pasące w zagrodach 
I na łące, bociana wracającego do swego gniazda,
We wsi ludzie krzątające się w chłopskich obejściach.

Z drugiej prawej strony ramienia; chłop w kartoflisku zbierający stonkę,
Za kartofliskiem pola w zbożach dojrzewających, w "okrągłym błocie"* 
Kaczki lądujące, czajki wkoło latające, bociany szukające żab. 
Na gościńcu powracające z jarmarku furmanka za furmanką,
Jak ślubny orszak z kościoła ku domostwom jadą.
Ale w tym jarmarkowym kolorowym orszaku nie dostrzega mój wzrok
Naszej białej kobyłki, co w oczekiwaniu dodaje mi zmartwień i smętności.
W czym sam siebie wyprawiałem na wzgórze do kilkakrotnej wysyłki
I już sam tracę wybór czy wracać do domu, czy stać na kamieniu
I wypatrywać do skutku rodziców w myślowej samotności.

Tym niemniej nic mnie nie złości, a tylko jest markotnie,
Kucam na kamieniu, wstaję i znowuż gościniec wypatruję...
Lecz tkwię tutaj za wybranym celem istotnie
Aż wreszcie zza pagórka na widocznym już horyzoncie
Wynurzającą się furmankę rodziców wzrokiem znajduję!

Nagle po tym nastrój odmienia się w radość -
We wszystkim staję się wesoły i uradowany.
Oczy moje, co od wypatrywania horyzontu mają bladość -
W tej chwili od razu dostały jakby wyzłoconej odmiany.

Wzrok niezamglony, a przeźroczysty,
Nie jestem już sterczącym na kamieniu,
Wypatrującym cel, a w spełnieniu rzeczywistym
Biegnę ku rodzicom w radosnym uniesieniu. 

Biegnę przez wieś ku gościńcu drogą poza stodołami
Zygzakiem, jak to w radości nie raz czyniłem. 
Nie zwracam nawet uwagi na przelatujące nad głową "tabunami"* ptaki, 
Jedynie ku napotykającym po drodze wiejskim kobietom, głowę schylam... 

Zanim dobiegłem na spotkanie z rodzicami,
Zdążyli zjechać już z gościńca w drogę prowadzącą do wsi. 
Pojawienie się sobą, uśmiech rodzicom na twarzy spowodowałem,
Że byłem w trosce wypatrywać ich i oczekiwać, będąc na wzgórzu -
Stojąc na kamieniu, dotykając wzrokiem krajobrazu jak przedmioty palcami. 
Wskoczyłem na furmankę bez żadnego trudu, chłopcom wiejskim to pestka.   

Kobyłka jest spocona, sierść mokra i w pianie.
Ale mnie na furmance w torbie pachnie wędzoną makrelą...
Chlebem białym świeżo pachnącym, jak z Sokółką przywitanie
W zapachy lepsze, niż z łąk i pól kwiaty, co się wokoło ścielą...     

Niemniej wiejski chłopak, który ma nadmiar natury przyrody,
W sumie chce pojeść tak jak pachnie chleb i makrela z Sokółki,
Wtedy taki poniedziałkowy jarmarkowy dzień nigdy nie jest ponury.
Kiedy dojedziemy już do domu, usiądę na progu chałupy
I będę jeść chleb biały z makrelą, obserwując wróble na ziemi,
Szpaki na czeremchach, jaskółki w locie, białe anioły płynące po niebie...   

Teraz tak fajnie jest mi w duszy, siedząc na progu,
W żołądku już nie pusto - wcale nie czuję głodu. 
Czuję się syty, jak młodzieniec pański,
A nie jak chłopski chłopiec w postnym odłogu.                                             
Kiedy już skończę jeść, z progu za naturą na "ślewczyznę" dam chodu;
Tam czeka na mnie mego dzieciństwa rzeka: Sidra. 
Biegnę miedzą, ścieżką przez łąkę, obok sadzawki,
Po dwóch kijach olszynowych położonych nad strumykiem,
Który wpada do sadzawki, na boso przechodzę,
Zahaczam na chwilę wstępując w grzęzawisko i grzęznąc po kolana,
Udowadniam sam sobie jaki ze mnie jest chojrak. 
Biegnę przez łąkę i po tym przez olchowe krzaki
Ścieżką zrobioną przez wsi ludzi do rzeki,
By rękoma łowić miętusy i simy, a gdy natrafię i raki. 
O Boże, klawo jest jak cholera.

Objaśnienia: poza ogrody* - autor miał na myśli pastwisko ogrodzone przy
gospodarczym zabudowaniu.
"Antonowe wzgórze"* - nosi takowe imię od imienia właścicieli od pokoleń.
"ślewczyznę, ślewczyzna" - obszar łąk, olszyn, pastwisk i umiłowana rzeka dzieciństwa.
w "okrągłym błocie" - obszar podmokłych łąk w kształcie koła.
tabunami* - w języku tutejszym autora po prostu dużą ilością.

       MANEWRY  ŻOŁNIERZY   

Niespokojna noc dzisiaj nas obudziła
Szumem i hukiem po niebie wojskowych samolotów!
Teraz w duszy niepokojem i strachem myśl chodzi,
Że nadchodzi czas wojny i przeraźliwych kłopotów!

Po niebie ciągły huk od samolotów nie ustaje,
Przeto strachu niepomniejsza, a coraz więcej zadaje!   
Serce tak mocno bije aż w uszach słychać
I życie przed śmiercią z przeraźliwości
  nigdzie nie może się schować.

Kiedy bomby z gwizdem zaczną spadać
  i wybuchać gdzie popadnie?
W domu coraz straszniej jest przebywać.
Ojciec uspokaja: - Że to tylko manewry,   
Bomba ani jedna na nas nie spadnie!

Lżej w duszy się zrobiło,
Choć nocny huk samolotów nie ustaje.
Wojny nie będzie jakby nie było,
A tylko z samego faktu przelotów samolotów,
sam sobie strach zadaję.   

Teraz już ze spokojną duszą,
Nawet z dużą dozą radości,
Bo Polska ma siłę, której nikt nie naruszy
Pogwałcić obszaru ojczystej obłości.*   

Kiedy huk samolotów ustał
Przyszło się szczęśliwie zasnąć.
Rano idąc do szkoły, wyłaniając się z mgły
Niejeden żołnierz nas wita,
którego możemy nawet dotknąć.   

Ot i strach przemienił się w radość
I żołnierza na własne oczy można było zobaczyć.
A myśl o wojnie zmieniła się w świadomość,
Że to Polski nie może dotyczyć.

Objaśnienie: ojczystej obłości* -
powierzchni przestrzennej kraju Polski.
Historia wydarzenia z 1969 roku.

                STONKA

Sołectwo wsi Cimanie dostało wytyczne z gminy;
zebrać co najmniej po jednej osobie z każdej rodziny   
i wyruszyć na pole tam, gdzie rosną kartofle -
tam stonkę szkodnika łodyg trzeba zbierać do słoików.   
Zanim czynem to się stanie i ruszymy w pole,
już na podwórze sołtysa zebrało się ludzi sporo
mali lub duzi z każdego gospodarstwa chętnie czekają
z duchowego obowiązku, z polecenia wyższego nad rolnika,
ze strachu przed przełożonymi, żeby nie być nieobecnym
i za tym, że propaganda PRL-owska głosiła:
"Amerykanie z samolotów zrzucili nam amerykańską zarazę, która nazywa się: "stonką"!
Zatem w niedzielne przedpołudnie pięknego słonecznego lata lat 60-tych,
w tym niedzielnym dniu mamy i babcie do kościoła
pieszo żwirowym gościńcem odległości aż sześć wiorst.
A my młodzież chłopcy, dziewczęta i ojcowie oraz krzepcy dziadkowie
na podwórze sołtysa zwaliło się nas w sumie może ze osób sto.
Przy sprawdzeniu listy obecności przez sołtysa, że każdy[a] wyczytany[a]
po kolei podnosi ręki do góry i oznajmia swoją obecność.
Po tym wyruszamy przez wieś wymieszani wiekiem i wzrostem
na pola ziemniaczane po kolei do każdego rolnika
z łodyg zbierać stonkę: "amerykańską zarazę"!   
Każde z nas zbiera stonkę do słoika...
Stonka jest ohydna nie tylko w szaroczarne pręgi na grzbiecie,
a bardziej z tej przyczyny, co wyczynia z kartofliskiem na polu.
Ze wstrętem i pogardą brzydzimy się nią, jak "propagandą szatana",
który rzekomo rozrzucił ją na nasze polskie pole,
na naszą tak piękną i ukochaną Polską Ziemię.
Tępimy stonkę wspólnie i zajadle, jak od nas tego wymaga kolektyw gminny.
I rezultat jest wspólny, który na polu urośnie nam bez stonki,
która już nie obeżre łodyg ziemniaków i kolektyw gminny jest zadowolony,
że radzimy sobie z zarazą zrzuconą z powietrza przez wrogów naszego socjalizmu[?]
Jestem w wieku chłopca nastolatka nieobeznany świata i brak jakiejkolwiek wiedzy,
więc co powiedzą starsi tym bardziej z kolektywu w to wierzę.

                  BEZTROSKIE  HASANIE  NA  ŁONIE  NATURY       

W czasie wakacji w wolnych chwilach, gdy nic nie ma do roboty w obejściach gospodarczych,
na łące lub w polu. Wtedy zwłaszcza na wieczór, kiedy słońce opada za olchowe krzaki
i robi się coraz to bardziej rześko i zdrowo - beztrosko biegnę sam lub z kamratami tam,
gdzie ponosi nas myśli, a nawet głupota. Biegniemy na "ślewczyznę" lub w "Malicki kąt",
nad rzekę dzieciństwa o nazwie: Sidra, żeby dobrze sobie popływać, kiedy to tama
nawadniająca łąki latem jest zatrzymywana.

Innym razem biegamy też i w "mieleszkowskie", tam także jest tama nawadniająca.   
O tym przy okazji innym razem.

Dzisiaj jestem skupiony zwłaszcza na sobie, bo częściej w to miejsce, które mam na myśli,
biegam sam bez kolegów. Tym miejscem jest obszar łąk i krzaków sołtysa.
To miejsce nazwy żadnej nie miało i nie ma takiej, jak na przykład "ślewczyzna", "Malicki kąt",
"pańskie błoto", "okrągłe błoto", "miśkawczyzna", gdzie ze stryjem chodziłem na szczupaki -   
ucząc się tego kunsztu polowania z ościeniem w ręku, już od sześcioletniego chłopca, zaraz
po pożarze wsi, co opisałem w: "SZCZUPAKI". To miejsce po prostu nazywamy Fiedorowiczowe,
które wzdłuż rzeki rozciąga się na kilometr. Po stronie lewej olchowe krzaki, w środku snująca
się zakolami rzeka Sidra. Po stronie prawej uprawne pole sołtysa aż po same wzgórze,
które przez mieszkańców mojej wsi jest nazywane: "Waciowe". Jest to obszar pagórkowatych
nieużytków, rzadko porośniętym karłowatymi sosnami i gdzieniegdzie między nimi kilka jałowców
i innych mniejszych krzaczków. Ten pagórek jest mi znany i zapamiętany z szczególnością,
który wcześniej opisałem z przebytą moją przygodą: "CHŁOPIEC I PIES". Pamiętacie, kiedy
pasłem krowy stolarza - wówczas miałem przykrą styczność z psem, który ugryzł mnie.
W środku pola uprawnego i krzaków olchowych przechodzi, a nie przebiegała droga, z której
korzysta tylko sam gospodarz tego obszaru rolnego na prawo i lewo tej drogi.
Poza tym rzadkim wyjątkiem od czasu do czasu przejeżdża tą polno-łąkową drogą jakiś rolnik
z sąsiedniej wsi do drugiej wsi, a nawet w potrzebie i czasami z mojej wsi.
Wiadomo mi, że w tych krzakach chłopcy sołtysa Stasio i Tadzio pasą krowy, lubię pobiec
do nich - zapędzając się w olchowe krzaki, które są bardzo gęste, w nich porastają paprocie
wysokie prawie na mój wzrost. Miedzy krzakami, a paprocią przez krowy wydeptane są ścieżki,
które sprawiają mi wrażenie, jakoby labiryntu nie do przejścia zwłaszcza, gdy w paprociach
chodzę na kuckach lub na czworaka i nie mam możliwości widzieć nad paprociami krajobrazu.
Z chłopcami  sołtysa lubimy uganiać się tymi labiryntami, bawiąc się w chowanego.
Ubaw jest niesamowity - raz, że jest dobra chłopięca zabawa, która nas bardzo rajcuje.
To jeszcze do tego jest niesamowity zapach ziemi - z której na wieczór wyłania się bardzo
rześki chłód. Jeszcze do tego zapach paproci, olszyn, wody z rzeki, a nad głową w krzakach
śpiew różnych gatunków ptasząt, z których najmilszym po dziś jest mi zapamiętany śpiew
słowika. A kiedy słońce już zachodzi na drugą stronę świata - i w krzakach coraz to bardziej
robi się ciemniej - można dostrzec wśród paproci świetliki, które nazywają się świerszcze.
Skupiam się nad nimi głębiej - biorąc jednego, drugiego w dłoń, a po przyjrzeniu się tym
świetlikom - robaczkom dokładniej, zwracam im wolność, układając je w miejscu z którego
wziąłem. A Teraz ze szczęśliwością i radością młodzieńczego życia, z satysfakcją wracam   
do domu do kolorowych snów z dnia w którym miałem pełno różnych ciekawych wydarzeń
i odkryć. A sen będzie jeszcze bardziej atrakcyjniejszy i kolorowy, niż to się wydarzyło na jawie.
Klawo jest jak cholera. Ty też masz tak samo?

.

   O  P  O  W  I  E  Ś  C  I    W  O  J  E  N  N  E     

                Kampania  Wrześniowa
                  [ Z opowiadań ojca ]

Było już po żniwach - plony zbóż do młócki spoczywały w stodołach. 
Tego roku lato było w pełni piękne, jak nigdy na podlaskich wsiach.   

Po polach w większości złociły się zbożowe ścierniska, 
Na nich wyrastały seradelowe pastwiska.   

Obok dojrzała gryka, groch, łubin i zasychające kartoflisko,   
Do wykopków już, już tuż, tuż blisko.   

Zanim miały rozpocząć się wykopki, trzeba było zaorać ściernisko
I zasiać zbożem zimowym w planie.   
A tam, gdzie bardziej nisko, dokonać orki pod zboże jare.   

A tutaj ni stąd ni zowąd przychodzi wieść, jak za karę:
Wojna wybuchła! Pobór obowiązkowy! Co za nieludzki błąd!     

We wsi tym faktem było wielkie poruszenie;
U mężczyzn ogromny niepokój, u kobiet przerażający strach! 
Mężczyźni szykowali węzełki na wyruszenie,
Kobiety i dzieci płakały, bo mężczyzn żegnać musiały w chałupy drzwiach.   

Do Grodna do poboru ponad dwadzieścia kilometrów,   
Wojska niektóre jechały już w kierunku Białegostoku,   
Pobór chłopski idący do Grodna grupami co sto metrów,
Żeby na drodze dla wojskowych pojazdów nie było tłoku.     

Po pół dniowym marszu doszliśmy do wyznaczonego nam celu       
I z chłopskich szat zostaliśmy umundurowani na żołnierza polskiej piechoty. 
Oficer do nas żołnierzy przemawiający powiedział: 
Żołnierze, nie ma wyjścia innego! Wróg napadł na nasz kraj! 
Musimy bronić go, jak własnego honoru i cnoty! 

Żołnierze wysłuchawszy oficera przełożonego, zaczęli śpiewać:

Jeszcze Polska nie zginęła,
       Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
      Szablą odbierzemy.

  Marsz, marsz Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski.
    Za twoim przewodem
  Złączym się z narodem.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
         Będziem Polakami.
Dał nam przykład Bonaparte,
     Jak zwyciężać mamy.   

Bo nie chcemy we własnym kraju okupanta zaborczego!   

Mundur wojska polskiego na duszy niezłomnej chłopskiej.   
Na plecach plecak polowy, na ramieniu karabin,
W sercu hart bojowy ruszać na front bronić Ojczyzny naszej. 

Pociąg wojskowy nadzwyczajny bez relacji,
Lecz pędził z Grodna w kierunku stolicy. 
Tyle poborowi wiedzieliśmy oprócz w drodze różnych stacji,
Że gdzieś stoczymy ze szwabem bitwę w jej okolicy?!   

Strachu nie było, a duma i wiara, że w trymiga rozprawimy się z Hitlerem. 
Druga Rzeczpospolita, choć młoda, lecz ambicja stara
I za zdradziecką napaść na nasz kraj,
Szwabom polska pięść, iż od Polski im wara!   

Lecz duma jest dumą, a siła jest siłą. 
I choćbyśmy klęli na wroga z największą przekleństw sumą.
To i tak trzeba było stoczyć bitwę,
Gdzieś tam między Warszawą, Kutnem, a Piłą?!   

Wróg uzbrojony był w stal po zęby na ziemi i niebie -   
Nacierał na polskich żołnierzy z potrójną przewagą waląc ogniem,
Co z tego nad ziemią były dymu kłęby, a na ziemi rżenia koni   
I z ran rozlanej krwi polskiej żołnierzy śmiertelne konanie! 

Mówiliśmy: BOŻE! Przemawiamy do Ciebie, ratuj nas i naszą Polskę!       
Ojczyznę od tysiąca lat naszą. Wróg, który w żelazo się okuł - 
Miażdży ziemię naszą, zaprzeczając z przed wieków przysięgę Tobie,
Co miał nieść Krzyż dla Wiary, a morduje Ziemię Twoją i naszą!   

Czołgi z czarnymi krzyżami przetaczały się przez naszą ziemię,   
Niosąc nam pogardę, cierpienie, przerażenie i śmierć!     
Junkersy, Messerschmitty, Stukasy, które gwałciły niebo nasze,
Cios na ziemi zadając nam! Boże! Czemuż to my nie przeżyliśmy
Pokoju nawet wieku ćwierć? I teraz znowu przelewamy krew naszą,
Która to na polu bitwy w zagonach kartoflanych w rozbryzgach
I strumieniami spływa na umęczoną ziemię naszą umiłowaną Ojczyznę!       

Walczyliśmy bohatersko jak polski żołnierz z historii i teraz - 
Opór dawaliśmy żelazu, bez osłony z żelaza.   
Czołgi, które przeszły przez naszą linię obronną   
Hitlerowskiej siły ogniem z ziemi i nieba naraz.   
Niech będzie przeklęta ta hitlerowska zaraza. 

Przeszedł przez nas wał potęgi nazistowskiego żelaza 
I choć walczyliśmy i broniliśmy się jak lwy. 
To piechota i kawaleria dobra jest w pokoju do Ołtarza,
Ale nie w walce w polu na ogniowe salwy.   

Szwabska dywizja nas ze wszystkich stron otoczyła,   
A dowódcy kazali nam poddać się i złożyć broń!       
Mówiliśmy: Dobry Boże! Czemuż to nasza Polska umęczona,
Wolnością tak mało nażyła i znowuż przeszło nam się dostać kulę w skroń?!   

Po bitwie i klęsce w szczerym polskim polu,
Generał przemawiający do żołnierzy, rozkazał:
Żołnierze! Wojna przegrana, skończona, 
Składajcie broń w tym szczerym przegranym polu
I wracajcie do swoich domów i rodzin! 
Z tego niejeden żołnierz z żalu we łzach aż się rozmazał.   

Wracaliśmy żołnierze z kampanii wrześniowej grupami, 
Bez stopni wojskowych na pagonach, rozbici, upokorzeni i smutni.
Przemierzając drogę lasów skrajami, żeby uniknąć niemieckich
Na szosach patroli, które przejeżdżały czasami! 

Szedłem ja z pięcioma kompanami w kierunku rodzinnych stron, 
Dzień niedzielny skłaniał się ku wieczorowi.
W grupce mówiliśmy do siebie: Upadł Polski tron!
Co innego było zrobić polskiemu rządowi?
Kiedy wróg przygotował się do wojny, a my Polacy tylko niejako do obrony.
Teraz, Boże! Bądź tylko hojny i pomóż nam dojść w rodzinne strony. 

Szliśmy wzdłuż lasu, ale blisko szosy, dzień z wieczora zapadał ku ciemności. 
Zamierzaliśmy przebiec szosę ku dobrej sposobności. 
Z oddali usłyszeliśmy warkot pojazdów odgłosy!       
Teren, jak okiem sięgnąć pofałdowany, warkot motocykli i samochodów był umilkł.   
Przebiec drogę każdy z nas był przygotowany, lecz strach w przerażeniu tkwił.     

Mimo to, ruszyliśmy ze skraju lasu przez szosę na drugą stronę w las,     
A tutaj ni stąd ni zowąd zza pagórka na motocyklach wynurzyli się Niemcy! 
Do złego nam czasu! Podjechali w kierunku nas jak najbliżej!   
Powiedzieliśmy do siebie: Co za błąd! Niemiecki patrol zatrzymał się!   
Wehrmachtowcy automaty pozdejmowali z pleców i do nas krzyknęli:
Halt! Hende hoh! Kom, kom! Powiedzieliśmy do siebie:
Co za pechowców dzień! Na polski dom, co za grom!     

Gdy byliśmy już przy Niemcach, trzymali nas pod automatami - 
Powiedzieli do nas: Hende, hende hoh!   
Nas ogarnął śmiertelny strach, co będzie z nami dalej? Co z nami zrobią?
Niemcy śmiali się z nas, mówili do nas: Polen Soldaten kaputt!       
Staliśmy, czekaliśmy, co zrobią Niemcy, czy nas zabiją? Czy popędzą nas dalej?   
Tymczasem zza pagórka szosy wynurzył się kordon pojazdów,
A patrol zwiadowczy, który złapał nas, zatrzymał wozy. 
Niemcy rozmawiali, czy nas rozstrzelać, czy zabrać do pojazdów?
W końcu powiedzieli do nas: Schnelle auf Maschine!   
Kamień spadł nam z serca. Co za ulga, żyjemy, 
Choć weszliśmy do tej nazistowskiej-szwabskiej grozy.   

Na ciężarówce pod plandeką żołnierzy było tyle, że dusiliśmy się na ścisk.     
Nie wiedzieliśmy, gdzie nas wieźli, czy na zatracenie?
A może gdzieś na nieludzką niewolniczą robotę?     
Widzieliśmy przez plandekę, że tylko przed sobą mieliśmy świateł blask   
I domysły, co Niemcom więcej jest warte, czy nasza śmierć?
Czy z roboty zysk za nasze życie?   

W rezultacie zawieźli nas do Radomia i wszystkich zapędzili do kościoła - 
Trzymali przez całą noc. Jak szwabom nie było wstyd, 
Przecież kościół, to nie stodoła. Noc wrześniowa zimna 
I w Bogu tylko była nasza wiara, i w przetrwaniu moc.

Trzymali nas pod kluczem może ze trzy tygodnie,
Ścisk żołnierzy w przepełnieniu był niesamowity.   
Nikt nie miał ani przez chwilę wygodnie, 
Pozostały tylko w marzeniach życia dobre wykwity.   

Żołnierze cierpieli niemiłosiernie - będąc chorymi, rannymi, głodnymi 
I spragnionymi jak nigdy picia. Wszystko bolało naraz niezmiernie tak,
Że niektórzy z cierpienia dopuszczali się nawet do nieludzkiego wycia. 

Z Domu Bożego i z nas zrobili to, czego nie powinni zrobić ludzie
Najbardziej cywilizowani w Europie i w ogóle żaden człowiek na Bożej
I ludzkiej Ziemi. Ot co. A tobie z zaplanowaniem
I z perfidną premedytacją zachciało się paskudny szkopie.   

Z Radomia wywieźli nas na roboty do Niemiec, 
Po roku z Niemiec do kopalni w Belgii, 
Z Belgii z powrotem do rolnika w Bawarii w Niemczech,   
Lecz każdy się bał zbiec, iż wolał żyć, 
Choć miał znosić niemieckie zniewolenie, poniżanie i obelgi... 

U rolnika żyło się nawet nieźle, bo jak parobek,
A nie jak wojenny niewolnik u szwabskich żołnierzy.
Rolnik niemiecki niewolnika szanował dorobek
Skoro wiedział, że przez jego robotę więcej zysku zmierzy.
Karmił dobrze, nawet pozwalał rozmawiać z córkami,
Uczył niemieckiego, lecz nie miał wpływu na to,
Że po robocie wehrmachtowcy umieszczali nas na noc za kratami.   
Ale ważne było, że żyliśmy, a mniejsze z tym, że na noc za kratą.

Tak minęła moja wojna od 1939 do 1945 roku,
Aż wkroczyli Amerykanie do niemieckiej Bawarii.   
Amerykanie wyzwolili nas z tego niewolniczego nieludzkiego szoku, 
Za co my dziękowaliśmy Amerykanom i Bożej Maryi.
Amerykanie po wyzwoleniu zachęcali nas do wyjazdu do Ameryki!?
Mówili, że po powrocie do Polski spotka nas komunizm! 
Lecz my wracaliśmy na Wschód, gdzie Polska,
Bo od strony Polski pachniało polskim wiatrem. 
A my żołnierze z kampanii wrześniowej, zwłaszcza ja
Byłem chłopem w powrocie do roli, a nie do polityki.

                                                                                                                                       
                              "ŚLEWCZYZNA"

                        [ Z opowiadań ludzi wsi ]   

Była druga wojna światowa, front wschodni grzmiał tam gdzieś hen w Związku Radzieckim. 
Nasza wieś z pozoru żyła ciszą i spokojem, choć Niemcy zawładnęli pół Europy podbojem. 
Posterunek niemiecki mieścił się w Kuźnicy, który wyznaczał wioskom zaborczy kontyngent.   
Niemiec, choć z wychowania był inteligent, siał w Europie barbarzyńcy spustoszenie!   
Te hitlerowskie stworzenie, wkroczyło do wioski naszej, wehrmachtowcy byli uzbrojeni
po zęby, za nic mieli szacunek ludziom i boski. Ludzi wsi poustawiali pod dęby;     
kto Polak, a kto Żyd chcieli rozdzielić i zapędzić na "ślewczyznę" do rozstrzelania!
A że w naszej wsi nie było społeczności żydowskiej, iż ta społeczność z natury i tradycji
nie była chłopska rolnicza. To też, aby zrobić większą zadymę i sobie satysfakcję w czym 
Wehrmacht i SS zwłaszcza specjalizowali się. Więc kto nie miał dokumentu tożsamości
był wzięty, jak za Żyda i miał być popędzony na "ślewczyznę" do rozstrzelania!
Kobiety były popadły w płacz lamentujące przed Niemcem dowódcą: 
Panie, panoczku, nie zabijajcie naszych chłopów. Kto będzie nas utrzymywał? 
Jak my będziemy żyli? Jak będą żyli nasze dzieci? 
A Niemiec dowodzący: Weck, wek, raus, raus! Uciekać, uciekać stąd! 
Po czym wydał rozkaz wszystkich mężczyzn popędzić na "ślewczyznę" i tam rozstrzelać!   
Po zapędzeniu na "ślewczyznę" chłopów ze wsi, którzy mieli być rozstrzelani,
musieli sami siebie wykopać zbiorowy grób. Był wśród nich Albin brat ...mego ojca.
Zanim zdążyli Niemcy wykonać wszystkie czynności związane z rozstrzelaniem,
tymczasem przybiegli z dokumentami tożsamości tych chłopów: matki, żony,
dzieci, siostry i to uratowało ich od śmierci.   

                              SOWIECI  NA  STRYCHU

Kiedy front wschodni doszedł już i do nas, znalazło się w naszej wiosce dwóch sowieckich sołdatów,
którzy ukryli się przed Niemcami na strychu w jednym z domów. Jeden z wioski, nie wiemy, 
czy kolaborował z Niemcami, czy nie, ale doniósł Niemcom, że rannych dwóch żołnierzy ruskich
ukrywają się na strychu pewnego domu! Przyjechali Niemcy na motocyklach, karabin maszynowy
ustawili na górce po drugiej stronie ulicy i puścili całą serię po szczycie domu.
Po tym przyszli do sieni, sprawdzić ruskich, co z nimi jest, czy żyją?     
A tymczasem, kiedy Niemcy byli w sieniach chałupy, ruskie rzucili ze strychu granat!   
W sieniach huk był ogromny, dymu jeszcze więcej. Jeden z Niemców został ranny w nogę. 
Tymczasem jeden z ruskich uciekł ze strychu, natomiast drugi został zabity z wcześniejszego
ostrzelania strychu chałupy. Zorientowawszy Niemcy pobiegli za ruskim w "pańskie błoto"
i tam go dopadli zabijając.

Objaśnienie: "pańskie błoto"* - obszar łąki i krzaków olchowych należących do wsi
o której mowa w opowiadaniu.   
                       

ŚWISZCZĄCE  POCISKI  NAD  WIOSKĄ   

Rok był już 1944, front wschodni doszedł już i do naszej gminy.   
Na wzgórzu kuźniczańskim stali Rosjanie. 
Na wzgórzu zwierżańskim stali Niemcy.
Wśród tego frontu nasza wieś Cimanie.   
Działo na Niemców mieli ustawione ruskie.   
Działo na ruskich mieli ustawione szkopy   
I co chwila ostrzeliwali się nawzajem.
Ruskie z działa walili do szwabów.
Szwaby z działa walili do ruskich.
Pociski świszczały nad wioską!
A w środku ognia nasza wieś drżała ze strachu...

     S  N  Y    W  O  J  E  N  N  E

[ ...Sny własne - po nasłuchaniu się od starszych opowieści wojennych... ]

        W  SADZIE

Idę przez piękny wiejski sad, 
W nim dużo pszczelich uli. 
Ujrzeć byłbym bardzo rad,
Nazrywać dorodnych wiśni kielich.   

Idę obok uli, będąc w strachu,
Że pszczoły mogą użądlą! 
Pomyślałem - marynarka mnie otuli, 
W razie atakiem pszczoły się spodlą!?     

A tutaj ni stąd ni zowąd nie pszczoły,
A Niemcy zjawili się i krzyknęli:   
Halt! Hende hoh! Halt! Hende hoh!
Pomyślałem - ach, co za mój błąd, 
Przecież w porwanych kieszeniach -
podszewce marynarki kule mam, 
A nie z pola nazrywany strąków groch. 

Szybko biegną Niemcy do mnie
Z automatami w rękach! Przecież wojna!
Z faktu tego, choć zdrętwiałem ze strachu,
Zdążyłem szybko z marynarki powyrzucać kule,       
Nie widząc i nie mając znikąd żadnej pomocy.     

Niemcy już są przy mnie, jeden krzyknął: 
Hende hoh! Kieszeni, pokaż kieszeni! 
Szybko wywróciłem szwabom kieszenie,   
Ze strachu mając wzrok skierowany do ziemi.   
Niemiec powiedział: Nie udawaj głupaka,
  gdzie masz kuli z kieszeni? Pokazaj! 

Sytuacja śmiertelna - bez wyjścia, 
Stojąc przy pszczelim ulu,
Przewróciłem uli i uciekając, krzyknąłem: 
- Ratuj Matulu! Szwaby są we wsi! 
Śmierć nam, albo ratunek i życie?!     

Zanim szwaby pozdejmowali automaty, 
Puścić w moim kierunku serię.
Pisane mi było ujść z życiem.     
Rój pszczół zaatakował Niemców.
Z ukrycia patrząc miałem ciągły strach.
Pszczoły żądliły niemiłosiernie szkopów. 
Nie było ich żal, a była radość,
Że zdołałem uciec do chaty.   

   
 
      NA  "ŚLEWCZYŹNIE"

Idę na boso polną drogą -
Na prawo i lewo przyzagrodowe pola i łąki,
Krzaki olchowe i stare olchy, co cieniem mogą
Okryć od słońca głowę, lecz nie komary i bąki.

Przeszedłszy to miejsce urocze,
Złote na lewo żyto, na prawo pszenica.
A tutaj ni stąd ni zowąd motor turkocze!
Odwracam się, a to Niemcy, krzyknęli:   
Halt! Hende hoh! Oj, co za strasznica!   

Uciekam na lewo w żyto, zygzakiem,
Jak to nie raz widziałem w filmie,
W razie po mnie puszczą serię z automatu?! 
Wojna! A Niemiec dzisiaj nie jest człowiekiem,
Tylko jest wrogiem sąsiedniemu bratu!     

I tak stało się! Serią z automatów koszą zboże, 
Jak gradem z ogromnego burzowego nieba!     
Ukryłem się przed śmiercią, nie trafią może?         
Pomyślałem - a w razie zanim zginę, ach Boże,
Czuję jak pięknie pachnie gleba...   
Umieram! Umieram! Umieram!

G N I A Z D A   D Z I K I C H   G O Ł Ę B I

         GNIAZDO  PIERWSZE

Mam coś w sobie z dzikiej natury,
A raczej z wrodzonej ciągotki do przyrody.
W domu nie ma uciech dla życia osłody,
Tylko ściany smutne i cień ponury.

Z tego powodu wyruszam na natury łono
Łąk i krzaków olchowych chłopięcej "ślewczyzny".
Ojciec i stryj już od wczesnego ranka koszą dobytek ojcowizny,
Wśród różnych ptaków na łące i w powietrzu grono.

Idę sam, niemniej jestem wesoły,
Spoglądam tutaj, tam - wszędzie łąka,
Na niej pszczoły, motyle i pasące się krowy,
Cielaki w zagrodach, im już jest
Wyznaczona od ssania krów rozłąka.

Trawa kwitnie wokoło kolorowo,
Pachnie jeszcze milej.
Za nią wszędzie olszynowo,
W głębi z ptactwem jeszcze gorliwiej.

Bocian ląduje na łąkowej polanie,
Wrony kraczą na wierzchołkach starych olch,
Zając młodziak umyka spod krzaka,
Szpakom lawiną usiąść na łące skoszonej zadanie.

To też w tej chwili niczego mi nie brakuje;
Łąka pachnąca, wzrostem wybujała powyżej kolan,
Niezmienna do dzisiaj od czasów Polan.
W rzece niejeden rak się znajduje.

Stryj już nauczył mnie, jak go chwytać,
Ale dzisiaj nie w tym rzecz.
Idę dalej... Ojciec i stryj nie raczyli spytać,
Będąc zajęci, gdzie idę, lecz

Koszą łąkę dalej - zwalając na pokosy...
Łąka pachnie i czuć surowością.
Idę po łące z podkurczonymi palcami u stop - jestem bosy,
Tak jest pięknie i miło wszędzie obcować z wolnością.

Drzewo do którego cel mnie prowadzi,
Nazywane przeze mnie "afrykańskie",
W telewizji podobne zobaczyć mogłem,
[ i ludy pogańskie ]
Ale i bez ich podejrzewania
I tak już dobrze sobie radzę.

Drzewo na którym uplótł dziki gołąb gniazdo,
Z dala już jest dobrze widoczne;
Na półsuche, karłowate, słabo listne, od olch uboczne,
Wzrok nie schodził aż do...

Gdy już znalazłem się pod drzewem,
Odpoczywam w cieniu jakiś czas...
Teraz tylko została myśl z cichym śpiewem;
Wejść na drzewo i zobaczyć,
Co jest w gnieździe? Choć raz.

Wdrapuję się po karłowatym drzewie,
Z szorstką korą i o gałęziach kolczastych.
Gołe ręce, bose nogi, lecz ja, jak poganin nie z tych,
Którzy będą się pękać w tej zabawie.

Drzewo drga, nawet kołysze się,
Gołąb spłoszony uchodzi z gniazda.
Już głowę mam nad gniazdem,
Przyglądam się jajkom. Ale jazda.

Gniazdo skromne z suchych gałązek zrobione,
W środku na samym dnie leżą dwa jajka.
Dotykam je, są ciepłe, kładę z powrotem.
To jest prawda, nie bajka.

               GNIAZDO  DRUGIE

Matka natura krajobraz ułożyła tak, że patrząc od wschodu:
na lewo pagórki, za nimi "okrągłe błoto", w krzakach rzeka.
Na prawo pastwiskowe zagrody, za nimi naturalne łąki,
po nich krzaki olchowe "ślewczyzny", w środku łąka naturalna,
w olchowych krzakach snująca się cicho płynie rzeka: Sidra.
Na zachód idąc pod rzeki prąd: "pańskie błoto".
A tam ociec ze stryjem zwalają łąkę na pokos...
Obok znajdują się olchowe krzaki, patrząc na skos,
z brzegu w tym nietypowym miejscu rośnie świerk.

Na nim z rzadka wyjątkowo
Uwił sobie gniazdko dziki gołąb.
Tutaj nie trzeba iść w krzaków głąb,
Już z brzegu mam świerkowo.

Sprzyjająco wiąże się to z tym,
Że na świerku są gałęzie na wyciągnięcie rąk.
Lepiej jest wchodzić, niż przed tym
Na "karłowate afrykańskie drzewo", a tutaj w ten krąg,

Gdzie nie tylko jest celem zobaczyć gołębie jaja,
Przy okazji dla uciechy złapać śpiącego gołębia.
Wybrałem się w to miejsce o piątej rano
Wczesnym porankiem gołąb ze snu jeszcze się nie wybudził.

Ojciec i stryj na łące osełkami ostrzą kosy,
Echo po łące i krzakach rozbiega...
Znika w korycie rzeki, kiedy tam dobiega.
Ja tam dziś nie pójdę bosy.

Ojciec ze stryjem koszą łąkę -
Szelest rozchodzi się po łące i w krzakach...
Dzisiaj zapatrzony jestem nie w ptakach,
Lecz tylko na jedną gołębicę.

Stoję przy świerku, gałęzie na wyciągnięcie ręki,
Cień nad głową i poranny chłód w duszy.
Wchodzę cicho, żadne we mnie lęki,
Przeciwnie ostrzenie kos i szelest koszonej trawy
nie niepokoją uszy...

Świerk nie kołysze się, wiatru brak,
Zatem w górę - wyżej wchodzić dobry znak,
Bo przecież nad głową - wyżej w gnieździe siedzi ptak,
Cichutko, powoli, bo ptak się spłoszy!

Gniazdo już blisko nad głową
Tak skromne, że prawie prześwieca się.
Gołąb siedzi w nim, nie spłoszył się,
Zatem w górę wyżej, jeszcze metr, jeszcze metra połowę.

Powoli, delikatnie rękę unoszę łukiem ku górze,
...Następnie spróbuję obniżać w kierunku gniazda.
Zanim uniosłem zamierzonej długości z połowę,
Gołąb wyfrunął ze strachu.

Pozostały mi tylko jego nasienie,
Które nawet nie dotykam palcami.
Cel był inny, złapać gołębia, a nie jajka zobaczenie,
Które już nie raz widziałem na "afrykańskim drzewie".

[ Gdybym gołębia złapał, pokazałbym ojcu i stryjowi,
jaki to ze mnie sprytny "buszmen", po czym od razu
wypuściłbym na wolność. ]

                MELIORACJA  ŁĄK
       [ Baza sprzętu melioracyjnego ]

Rzeka jest już zmelioryzowana od pewnego czasu,
Nawet nie pamiętam kiedy to było.
Niemniej pamiętam ile nad rzeką nawyczynialiśmy hałasu,
Kiedy to przy nowym rzeki korycie zrobionej przez ludzi, tamy wodne się robiło.

Najpierw za tamą miętusami i sumami się zajmowaliśmy,
Które z braku wody z faszyn na piaseczek złoty się wykładały,
Tak będąc bezbronnymi, aż nie raz ich żałowaliśmy,
Mimo to byłoby głupotą miętusów i sumów nie pozbierać z tej zabawy.   

Z nowego koryta rzeki, my chłopcy mieliśmy podwójną korzyść,
Bo i po melioracji łąk woda będzie miała gdzie spływać.
Rowy już pokopane według wyznaczeń geodezji, jak wszystko miało iść,
A teraz karczowanie krzaków i wyorywanie łąk wszędzie ma się odbywać.

Są wakacje - lipiec i sierpień,
Szkoła w zapomnieniu bez nauki cierpień.

Biegamy po wiejskich zakamarkach, nic o niczym nie wiedząc,
A tutaj ni stąd ni zowąd jadą przez wieś Tatry, my je śledząc

Biegniemy za nimi aż do ich celu,
A jest nas czterech, niewielu.

Tatr aż pięć na platformach wiozą dety*,         
Czujemy zapach benzyny, biegnąc za Tatrami*.
Ale będzie wesoło i fajnie. O rety!

Pod górkę piaszczystą, kierowcy zmieniają na niższy napęd bieg,
Z rur wydechowych ciepły dym bije po gołych nogach
i zawiewa po głowie, aż włosy stają dęba.   
                       
Kończą Tatry kurs na końcu wioski tu gdzie stał młyn
Będzie baza: będą stać dety, pługi, sprzęt do karczowania,   
ropa i silnikowe oleje, płyny.     

Dety zapalone przez mechaników zjeżdżają z platform Tatr, warkot niesamowity!
A nam wiejskim smykom, nawet z zapachu spalin zachwyty.

Oj, będzie się działo...

Objaśnienia: Tatrami* - Tatra - czeski samochód ciężarowy.
dety* - det - radziecki ciągnik na gąsienicach używany do melioracji łąk,
jak i do karczowania krzaków.

    KARCZOWANIE  I  WYORYWANIE  ŁĄK

Dety już są w bazie przygotowane do pracy,
Mechanicy sprzętu po wsi są zakwaterowani.
My wiejskie chłopcy nie jesteśmy, jak z miasta tacy,
Co by nie zaciekawić się, gdy żyjąc na wsi mamy to podarowane.   

Mechanicy rozpalają dety i ruszają na łąki,
Najpierw w mieleszkowskie, bo tam najmniej do karczowania.
Zające, ptaki spłoszone uciekają, hałas to nie kwiatów pąki,
Co do tej pory tylko tym w naturze podmokłych łąka zapachem woniała.   

Tam, gdzie brak zakrzaczenia, dety już orzą łąkę -     
Na trzy pługi przewracając darń
I z zieleni coraz większa przybywa czerń,
Co ku niej przyciąga niejedną za glizdami nawet kawkę.

Wron mnóstwo przybyło z pobliskich olch na darń odwróconą,
Wnet za pługami podążają za świeżą bruzdą.
Naturalna przyroda, która dzisiaj od pługów kona -
Jutro wyrośnie koniczynka, co tylko rozpinać koniom uzda.

Ale zanim do tego dojdzie - czasu do drugiego lata upłynie.
Tymczasem spod pługów, co w trawie żywe nic nie ujdzie,
Z orką wszystko prawie zginie!

Na nic kijem oznaczone gniazda skowronków,
Jeszcze przed orką z natury usposobienia tego dokonywałem.
Choć lęgi na ziemi nie są stonką, od dzisiaj nie będzie skowronków,
Które tylko na niebie na wdechu i wydechu swoją zagładę będą opłakiwali!

Skowronkom i innym ptaszętom dzisiaj pogrzeb,
Którym melioracja stała się na przeszkodzie uwić gniazdka na ziemi.
A ludziom nadejdzie zysk w rozwoju pogłowia,
Kiedy zbiorą pierwsze pokosy miękkiej pierwiastki* trawy,
A w drugim pokosie miękkiej atawy*.
Zimą wołając nowego przysmaku, zaryczy niejedna morda krowia.

Zanim do tego dojdzie, do przyszłego roku czasu upłynie.
A teraz orka wre, aż ciekawie popatrzyć!
Tutaj bliżej nas det karczuje krzaki i wyciąga na linie,
Obok drugi det widłakiem korzenie wyrywa...
Ciekawie jest i chce się rzec:

Hałas rozległy po całej mieleszkowskiej dolinie,
Zapach spalin i ciepło bijące z silnika przyciąga nas nowością.   
Obok rzeka, która obfita w miętusy, sumy, szczupaki,
Dzisiaj niechaj sobie cicho płynie,
Bo teraz dety i orka jest lepszą ciekawością.

Słońce niemiłosiernie z nieba praży,
Temu na beztroskim ciele mamy tylko przewiewne spodenki.
Zatem każdy z nas na boso pochodzić po świeżej orce dla ochoty marzy,
Co z rozgrzanego słońca ulga dla stóp z dotychczasowej upalnej udręki.   

Gdy zbliżyliśmy się do pracujących detów na dwa kroki
I gdy mechanik-operator dodał gazu, to aż zadrżały szczęki,
Ale to nam żadne utrudnienie, a tego uroki,
Choć mając tak sporo hałasu z lewej i prawej ręki.   

Ciekawie i wesoło jest i nie dziko jak wcześniej,
Kiedy tutaj jeszcze było tak jak natura ukształtowała.
Szkoda, że ptakom stało się boleśniej,
Gdy wkraczająca gwałtem mechanizacja rozwoju zawitała:

Jeden det orze, drugi karczuje olchowe krzaki,
Trzeci ugniata wałem zoraną łąkę...
Gniazdujące na ziemi wyniosły się stąd, a drzewne przybyły ptaki,
Krów nie ma, to nawet wyniosły się komary i bąki.

Mijają dni i tygodnie - melioracyjne roboty wrą wkoło...
Chłopi z całej wsi cieszą się zgodnie,
Że choć obecnie jest czarno,
Na jesień będzie zielono i wszędzie łąka.   

Tak samo będzie się działo w "pańskim błocie",
Na "ślewczyźnie", w "okrągłym błocie"
Te obszary należą do mojej wsi Cimanie.   
Mechanicy detami wyorzą łąki, zasieją trawy w pocie,
A wieś po tym będzie zbierać obfite pokosy,
Mając bogate pastwiska długimi latami.

Objaśnienia:  pierwiastki* - pierwiastka - pierwszy pokos łąki.
atawy* - atawa - drugi pokos łąki.

                             ZASTRZELENIE  PSA   
                                   

Podczas melioracji łąk, jak wiadome, że musi stacjonować baza sprzętu mechanicznego,
która jest nieodzowna, żeby oczyścić teren z zakrzaczenia. A następnie sprzętem
adekwatnym do tego sprowadzonym przez przedsiębiorstwo melioracyjne, które
ma siedzibę aż w samym Białymstoku oddalonym o pięćdziesiąt pięć kilometrów stąd.
Co do rowów melioracyjnych, to już wcześniej dokonywano robót tych, żeby przed
zmelioryzowaniem łąk spływała woda i osuszył się teren, co by z lepszą możliwością
mógł wchodzić ciężki sprzęt i już tak nie był narażony na łatwe ugrzęźnięcie ciężkich
detów, które będą królowały w terenie, wczoraj dość jeszcze podmokłym, dzisiaj już
na tyle osuszonym, że nie istnieje taka, jak pierwotna możliwość zagrożenia, że będą
grzęzły nagminnie maszyny ciężkiego sprzętu melioracyjnego. A kiedy stacjonuje baza
sprzętu melioracyjnego, to i przede wszystkim muszą być operatorzy, którzy obsługują
ten sprzęt. A zarządzać bazą, jak i robotnikami maszyn melioracyjnych na terenie,
gdzie odbywać się będą roboty, przyjeżdżać będzie przynajmniej raz w tygodniu
kierujący tym terenem, jak postępują roboty do przodu. Ten sam właśnie kierownik,
myślę, że nie jest odosobnieniem w jego kierowniczym statusie, mając zamiłowanie
do myślistwa. Po prostu posiada strzelbę myśliwską, taką jaką posiadają myśliwi
z Koła Łowieckiego, którzy zimą w nagonce strzelają do zajęcy. A teraz w okresie
letnim może polować na dzikie kaczki, które, idąc wzdłuż rzeki, bez trudu można
zawsze napotykać. Podczas stacjonowania bazy melioracyjnej w naszej wiosce,
kierownik gdy miał chęć, brał dubeltówkę i szedł nad rzekę na polowanie kaczek.
Po drodze mógł sobie ustrzelić zająca, jeśli napotkał. I chociaż jest pora letnia i nie
poluje się na zające, to kto tutaj może mu zabronić, tym bardziej zgłosić do Związku
Łowieckiego, czy tam gdzieś indziej. Ma strzelbę na zające, kaczki, a nawet i na psy,
które przypadkiem szwendają się, i bez różnicy i nawet na tego psa, który przypadkiem
wraca do budy w swoim gospodarstwie, wcześniej spuszczony luzem na polu.
I tak tutaj w tym przypadku stało się. A mianowicie, akurat w tym czasie jestem w
tym miejscu, gdzie stacjonuje baza sprzętu melioracyjnego i gdzie przebywa kierownik
kwaterujący u gospodarza, który akurat również i udostępnił teren na bazę melioracyjną.
Nagle tak się składa, że pies biegnie polną drogą, która prowadzi z łąki i pola gospodarza
naszej wioski. Ta właśnie polna droga wychodząca z końca wsi prowadza nas do szkoły,
zanim dojdziemy do rzeki, a już później ścieżką wzdłuż rowu wśród olszynowych krzaków,
łąk, znów polną dróżką, polną ścieżką aż w końcu brukowaną ulicą przy krawężniku
już we wsi Starowlany, gdzie jest tak nielubiana szkoła. Tą właśnie polną drogą biegnie
pies stolarza, bawiony jako "misio", który z mojej historii jest mi znany - z którym miałem
niemiły przeżyty incydent, kiedy to jeszcze pasłem krowy u stolarza na górze tzw.
Waciowym*. Akurat ten pan kierownik bazy melioracyjnej jest w tym czasie na podwórku,
myje ręce, twarz i szyję w misce stojącej na krześle. Po zauważeniu drogą polną
przebiegającego psa, porzuca mycie się i nagle jak z procy wystrzelony zerwał się
z miejsca i biegnie do domu, po czym wybiega z dubeltówką, staje w rozkroku, żeby
dobrze wycelować dubeltówką w kierunku przebiegającego psa, skoro odległość jest
z dobrych 50 metrów, a może i więcej, po czym z dubeltówki wypala w kierunku psa!
Echo rozbiegło się po polu, wsi, łąkach, krzakach i niebie! A pies jakby niezrażony,
jakby tym się nie przejął, jakby to zlekceważył, czy jakby będąc głuchy, biegnie dalej
w kierunku swojego gospodarza zabudowań. Widząc to myśliwy, że nie trafił psa,
i my wszyscy, którzy jesteśmy świadkami tego niecodziennego wydarzenia, widzimy
jak myśliwy ponownie z wielkim zaangażowaniem w to co robi próbuje, a raczej nawet
jak najmocniej stara się wycelować dubeltówką w kierunku przebiegającego psa.
Łapie głębszy oddech, staje szerzej w rozkroku, niż za pierwszym razem, lufę dubeltówki
kieruje za biegnącym psem, wciąga głęboko oddech, aż wreszcie z drugiej komory
wypala! Zanim huk się rozszedł po całej okolicy, pies padł na ziemię jak ścięty z nóg!
Dymek poszedł z lufy, po czym myśliwy opuścił dubeltówkę ku ziemi, odwrócił się
uradowany i poszedł do domu, oparłszy dubeltówkę na prawym ramieniu.
Po tym incydencie poczułem się przerażony, takiego czegoś jeszcze nie widziałem,
boję się czy czasami myśliwy nie strzeli i do mnie?! Tymczasem pies leży na polnej
drodze bez ruchu, z pewnością jest nam wiadome, że pies już na pewno nie żyje.
U wszystkich nas, którzy jesteśmy świadkami tego niegodziwego wydarzenia,
którego dopuścił się myśliwy, czujemy zaniepokojenie i nie rozumiemy, jak człowiek
ot tak sobie za nic, dla samej podłej satysfakcji może strzelać do psa i po prostu
najprawdziwiej zastrzelić go? Dla nas ludzi wsi, którzy żyliśmy, żyjemy i będziemy
żyć wśród domowych zwierząt, jest nie do pojęcia, żeby być takim bydlakiem, żeby
tak sobie dla samej rozrywki i przyjemności strzelać do domowych zwierząt, którym
jest pies. Przecież ten zabity pies nie miał ani żadnej choroby, ani nie miał żadnej
wścieklizny, dowodem jest nawet to, że jeszcze tak niedawno przecież ugryzł mnie
i nic z tego mi nie było prócz strachu, którego mocno się najadłem. Poza tym no i krew,
która spływała mi po ramieniu aż do łokcia. Chociaż z tego incydentu, którego dopuścił
się myśliwy, było wielkie w nas zdziwienie, jak to tak sobie za nic można z dubeltówki
można strzelać do psa. Ale oprócz zdziwienia i zaszokowania, nikt z nas nie odważył
się odezwać do myśliwego. Myśliwy najzwyczajniej o tym wiedział, dlaczego tak postąpił?
Nawet gospodarze tego domu, w którym kwateruje się myśliwy, nie odważyli się zwrócić
mu żadnej uwagi. A to z tych przyczyn, że w tym czasie w którym ma miejsce to wydarzenie
zastrzelenia psa przez myśliwego, rozumienie jest takie, że do każdego wałęsającego psa,
myśliwy ma prawo i może strzelać. Pies nie był nikomu zagrożeniem, po prostu najzwyklej
wracał do własnej budy. O tym także dobrze wiedział i myśliwy, ale najzwyczajniej chciał
się zabawić. No i zabawił się, zabijając psa. Po tym niecodziennym nazwijmy przykrym
incydencie już trochę upłynęło czasu, ale emocje z wydarzenia jakie miało miejsce jeszcze
w nas nie wygasły prócz z pewnością myśliwego. On usatysfakcjonowany zastrzeleniem
psa, może już leży w łóżku i odpoczywa? A my nadal wszyscy jesteśmy jeszcze przed
domem spod którego myśliwy strzelał do psa. Czekamy co się wydarzy dalej?
Kiedy zza pagórka od wsi pojawiła się właścicielka tego zastrzelonego psa, która jest
siostrą stolarza. My także świadkowie tego wydarzenia spod domu na wprost przez
pole uprawne z dobrych 50 metrów podeszliśmy do drogi, gdzie leży zastrzelony pies.
Kiedy właścicielka już doszła do psa i zobaczyła, że pies nie żyje, zaczęła płakać,
jak to robią dzieci, które utracili psa, chociaż jest jak najbardziej dorosłą osobą.
Płacze nad tym psem, jakby utraciła jakiegoś najlepszego przyjaciela.
Po jakimś czasie ubolewania nad zabitym psem, zostawia martwego psa i idzie
w kierunku własnego domu. Upływa krótki czas, po czym wraca z bratem stolarzem
furmanką. Wkładają psa na furmankę i odjeżdżają w kierunku własnego gospodarstwa.
Ja także idę za nimi, żeby obserwować, co będzie dalej? Wjeżdżają na podwórko
i przez obejście wprost za stodołę, gdzie grzebią psa zakopując go w ziemi.
Stolarz, tym bardziej siostra stolarza, która tak mocno przeżywa zabicie przez myśliwego
psa, chociaż przeklina myśliwego i nim gardzi, krzyczy w czasie zbulwersowania na cały
kobiecy głos! Ale ani ona, ani jej brat nie odważył się, żeby przyjść do myśliwego i mu
wszystko wygarnąć, co zrobił, co o nim myślą, iż oni także dobrze wiedzą, że myśliwy
miał prawo strzelać do psa biegającego luzem. Moim zdaniem myśliwy ten był zwykłym
debilem, któremu zabicie psa było zwykłą zabawą i praktyką w wprawie celowania
do istnień żywych, jakim był przypadkowy pies.

Objaśnienie: Waciowym* - Waciowe - nazwa pastwiska, które pochodzi od imienia rolnika
Wacława, który jest w części tego pastwiska właścicielem.

.

  G O Ł Ę B I E   D O M O W E  II 

         PIERWSZE  LĘGI

Przeminęło lato wraz z nim i wakacje,
Przeminęła jesień, przyszła zima.
A moja tylko jedna parka gołębi raz gołębnika,
innym razem nieba się trzyma,
Z kolorów upierzenia w przebłyskach
od słońca, jak ruchome atrakcje. 

A kiedy przyszedł luty,
Codziennie odwiedzam gołębnik,
Przyszedł i marzec, ale zimą skuty,
Mimo to sprawdzam, czy się spełnia poradnik?

Tak jak koledzy mówili,
Którzy gołębie już hodują,
Że u nich gołębie już w lutym gniazda wili -
Te, które będąc w parze rodzinę budują.

Z tego co już zdążyłem poznać,
Że gołębie zakładają pary dozgonnie. 
Więc i moja para daje znać,
Że założyć rodzinę ma zamiary płonne.

Gruchają do siebie, samiec tańczy wkoło samicy
I depcze ją na dachu i w gołębniku...
Słomę noszą do gołębnika z podwórka, nawet i z ulicy,
Zatem w tym przypadku jak w odpowiednicy.

Gniazdko wiją, aby gołębica złożyła dwa jaja,
Gołębie czy to domowe, czy nawet dzikie
Składają tylko te dwa skromne jaja 
I z rozbudowanym gniazdem, niż u innych ptaków są dalekie.     

Zima dalej i jak to na Podlasiu mrozy
Aż drzewa trzeszczą, linia energetyczna brzęczy.   
Śnieg pod nogami skrzypi, jak ze zgrozy,
Termometr -26 stopni Celsjusza na sobie liczy!

Lecz to mojej parce gołębi nie przeszkadza, 
Kiedy godów pora i czas na okres rozrodczy.
Wtedy nawet mrozy - zima nie zawadza,
Co o tym testosteron hormonów i instynkt macierzyński świadczy.

A że to zima, jak widać w pełni,
Przez co gołąbki za pożywieniem na pole wybrać się nie mogą.
Więc ja jestem tym, który potrzebę im spełni -
Dokarmiając je w tę zimę srogą... 

Raz zboża im sypnę na podwórze,
Aby z dachu stodoły za nim sfrunąć mogły
I pożywić się do syta, zanim nie zwąchają
i nie dopadną zawsze głodne dzioby kurze,       
Którym czas zimy także zawsze w przetrwaniu staje się zmogły. 

Innym razem innego dnia
Zanoszę gołębiom zboża do gołębnika,
Gdzie pod dachem nie jest taka chłodnia,
Jak na podwórzu z zimy chłodu wyrywnika. 

W gołębniku moje dwa gołąbki
Pożywić się mogą, kiedy zechcą,
Nawet przy mnie, mając pokarmu po miski rąbki,
Nawet jeśli się poczują głodne, to i ciemną nocą.

A kiedy gołąbki są pożywione,
[ To tak jak i człowiek ]
Gruchające do siebie, są ożywione
I nie gra roli wtedy żaden wiek.

Ciągle gruchają do siebie,
Ciągle układają, poprawiają gniazdko,
Ciągle są w ciągłej potrzebie,
Co jeszcze w rozrodzie gniazdko jest małą namiastką.

Do tego, kiedy samiczka złoży dwa jaja,
A ja będę mógł niedługo to sprawdzić.
Wtedy na sanki, czy narty nie skusi mnie wyciągnąć
nawet cała rówieśników wiejska zgraja,
Bo chodzić będę do gołębnika, żeby jaja dotykać i je pogładzić.   

Aż któregoś dnia zachodzę do gołębnika
I dostrzegam jak samiczka siedzi w gnieździe!
I choć z chłopców nie byłem za wyrodnika,
Nie powstrzymałem się wsadzić rękę pod gołębicę w tym względzie.

Samiczka tak jakby jest oswojona,
Nie schodzi z gniazda w gołębnika kąt,
A siedzi w gnieździe tak jakby była upojona
Jakimś nektarem, co by samiec jej przyniósł z daleka stąd. 

Więc wsadzam rękę dalej pod gołębicę
Aż ją przechylając na bok,
A ona z gniazda nie schodzi jakby przyklejona żywicą,
Na którą dorastała prawie cały rok.

Jest to po prostu instynkt rozrodczy,
Co teraz aż do wylęgu i do wykarmienia
i samodzielności potomstwa będzie trwał.         
A Miecio, na tę chwilę z gołębicą się droczy,
Aby zobaczyć gołębie jaja do czego z niepokojem
w oczekiwaniu tak niecierpliwie się rwał.     

Wreszcie zewnętrzną stroną ręki odpycham gołębicę na tyle,
By ujrzeć jaja i zarazem jedno wziąć do ręki. 
Samiczka jest ciepła, jajo jeszcze cieplejsze, wzruszeń na tyle
Aż nadto zapłata za te w budowie gołębnika męki.

Gdy się budowało gołębnik, targając
Materiał po rusztowaniu stodoły
I na spojeniu krokiew, gołębnik budując
Z kolegą Adamem, jak akrobaci schylając się do połowy.

Teraz zapłatą gołębi para i jajo w ręku,
Z usatysfakcjonowaniem już czas położyć do gniazda pod gołębicą.
Z gołębiami będąc w ich gruchającym dźwięku,
Aż z radości cichym jestem, co do gołębi z taką różnicą.

       PIERWSZE  PISKLĘTA

Zima dalej trzyma srogo,
Zwłaszcza podczas nocy.
Za to w dzień marzec jest poddany słońcu mocy -
Topiąc śnieg, który spływa w rowy każdą drogą.

A więc idzie wiosna dużym krokiem,
Z czego i gołębiom moim lżej wysiadywać lęgi.
A mi już się marzy i tęskni na niebie oglądać
gołębie swoje w kolorowe upierzenia pręgi,
Co na dzisiaj tylko jest możliwe oglądać sennym okiem.

Ale chodząc dzień po dniu do gołębnika
Aż minęło ze trzy tygodnie -
Dotykając i sprawdzając jaja z tęsknotą zgodnie,
Mając gołębie za przyjaciela, a nie za wspólnika. 

Aż pewnego dnia ujrzałem życie,
Jak ze skorupy gołębiego jaja
Wykluwa się pisklę malutkie jak kruszynka,
co od tej chwili życiem się staje,                                   
Czego z radości nie mogę zachować sobie w skryciu.

Pochwalam się w domu całej rodzinie,
Kolegom, którzy lubią i hodują gołębie.
Lecz nie tym, co by mieli to w kpinie,
Że "z gołębi taka korzyść, jak na dachu gówno,
mięso jastrzębiu, a pióra tobie!"

Lecz w tej opinii gołębiarz jest ostatni,
Tym bardziej takie cudze sugestie do niego nie docierają.
"Gołębiarze za gołębiami w locie kołnierzem szyję ocierają",
Nawet w tej opinii pesymistów traktują, jak nieakuratni*.   

A gdy odwiedzam gołębnik dnia następnego,
Ujrzałem w gnieździe drugie pisklę!
Mówię do siebie: - Na Boga, siebie klnę,
Jakie te stworzonka, jak z miniaturki millennium dinozaurów.     

W takim zjawisku dla chłopca,
Co mu pisklęta przyszły na świat -
Nie w sposób je nie dotknąć i nie położyć na dłoni, jak pąku kwiat,
Tym bardziej, co mu nie jest potrzeba obca.

Dalej...

Marcem słońce przygrzewa, śniegi topnieją,
Wiosnę wokoło i wszędzie ją czuć...
Tymczasem moje pisklęta więcej dają mi uczuć,
Nabierając kolorowego upierzenia -
z dnia na dzień coraz bardziej ładnieją. 

Raz jestem w gołębniku,
Innym razem na desce wystającej, ukrytym przed gołębnikiem -
Widzę, jak rodzic jeden i drugi opiekuje się jednym i drugim pisklęciem -
Karmiąc je swoimi wymiotami raz po raz z wola wyrywnikiem.

Rosną moje młode gołąbki, jak na drożdżach
I upodabniają się do swoich rodziców,
Choć nie mają twarzy i liców,
Są jak dwie krople wody w tych samych barwach.

Samczyk w upierzeniu stalowym,
Jak dostojny gruchający jego ojciec.
Samiczka z pewnością chce się rzec,
Że jak jej mama z białą główką
i z białobrązowym upierzeniem owym.

A kiedy przeminęła wiosna
I przyszło ciepłe, miłe lato.
Wtedy gołąbki odpowiedź dały mi na to,
Że chwila stała się jeszcze bardziej radosna.

Bo para gołąbków młodych
Wychodzi z gołębnika na dach -
I uczy się fruwać, że ach
Co za radość chłopcu w tych dniach...

Podrywają swój lot nad dach stodoły
[ Jak młode bociany nad gniazdem ]
I siadają, aby znowu unieść się do góry
Jeszcze wyżej do i dla lepszej odnowy... 

Aż pewnego dnia zerwały się
W swój pierwszy podniebny lot z rodzicami
W kolorze rysując koła pod błękitnymi obłokami
W bieli, brązie i w stali w słońcu pobłyskując się... 

W tym czasie aż szyję natarłem kołnierzem koszuli
Wodząc głową i oczami za gołębiami...
Z radości i satysfakcji nad tymi wydarzeniami,
Co jeszcze nie czułem takich uczuć nawet do szkolnej Urszuli.

Objaśnienie: nieakuratni* - w języku etnicznym autora oznacza niedokładni, 
ale autor wiersza miał na myśli, że nie uczciwi do innych w tolerancji. 

                         G O Ł Ę B I E   D O M O W E  III

                               DRUGI ZAKUP GOŁĘBI

Lato w pełni, w dodatku wakacje, do tego niedziela na wieczór i ciepło jest jak przystoi na sierpień.
Słońce powoli opada za olchowe krzaki i przez to jest coraz to bardziej rześko na ciele i duszy.
Mnie i mego rówieśnika Rysia nic nie wzrusza; ani bieganie chłopców po ulicy wsi, poza stodołami
bawiąc się w chowanego, tym bardziej dziewczynek, które ciągle skaczą w "gumy, skakanki i klasy"...
Nam w głowie tylko jedno, żeby w gołębniku pomnożyć ilość gołębi, z czym udajemy się w drogę
do Pawłowicz, już wcześniej ustaloną. Rówieśniczki dziewczynki i chłopców mamy już za sobą,
którzy spragnieni są zabaw dziecięcych tak, jak my tęsknimy za gołębiami. Cztery gołąbki już mam -
parkę starych i parkę młodych. Kolega Rysio to samo. Gołębie raz znajdują się w gołębniku, innym
razem na dachu, innym jeszcze razem w powietrzu... Ale to za mało, skoro gołębie nie rozmnażają
się tak, jak się rozmnażają króliki, których w klatkach mam już około kopy. Idąc celem wybranym
dalej, ale jeszcze we wschodniej części wsi będąc, chłopi z wieku rodziców i dziadów tutaj,
tam siedzą na ławkach przy płotowych i jednakowoż przy ulicznych. I znowu, jak rok temu mówią
do nas:
- A wy i znoł pa hałube?"
[ - A wy znowu po gołębie? ]
- Nu, my idziem pa hałube!
[ - No, my idziemy po gołębie! ]
Powiedzieliśmy jednocześnie. Gdy wyszliśmy na gościniec, idąc żwir chrupie pod sandałkami, ale
kurzu nie ma, bo dzień, dwa dni temu padał deszcz. W tym czasie po lewej strony drogi, mgła
zaczęła się mnożyć - snując się po łąkach i w krzakach olchowych. Słońce już opadło po środku
między olchami. Teraz jest tak zdrowo i świeżo, czuję na ciele przechodzący nawet ziąb.
Przemierzając gościńcem "kulewczyznę", wszędzie wydłuża się wieczorny cień, niesamowity
śpiewa słowików w tej tak rześkiej powietrzem i chłodnej wilgocią Achrymowiec "kulewczyźnie".
To aż chęć jest tutaj pozostać, tym bardziej wejść w olchowe krzaki, ale dzień dobiegał zachodem
słońca. Zatem trzeba dalej iść za sprawą i celem wybranym, bo przecież jeszcze przed nami wieś
Achrymowce, którą mamy przejść  i dalej droga do Pawłowicz i aż na kolonię do kolegi Henia,
który hoduje gołębie. Wchodząc w wieś Achrymowce, zawsze już przed wsią miałem strach przed
dużymi chłopakami, czy czasami nie będą nas straszyć? A przed starymi ludźmi wstyd, którzy
zawłaszcza na wieczór, tym bardziej w Boży niedzielny dzień wolny od roboty, siedzą na ławach
przy płotowych i zaczepiają dowcipnie dogadując przechodzącym z innej wsi. Sam nie wiem
dlaczego ogarnia mnie taki strach i wstyd przed nimi? Chyba dlatego, że boję się wsi Achrymowiec
i dlatego, że jestem z natury wstydliwym. We wsi Achrymowce na ulicy jeszcze więcej jest młodzieży
i starych ludzi, niż w naszej wsi. Młodzi chłopcy, ale już konie kawalerzy siedzą na łatach ogrodzenia,
palą papierosy, głośną rozmowy toczą między sobą i z wymachiwaniem gestykulującym rękami.
Podczas przechodzenia przez wieś krzyknęli do nas: "U!" Strasząc tym samym nas. Po tym ze strachu
aż zrobiły mi się nogi z waty. Co w tym czasie czuł kolega Rysio? Nie wiem. Nie pytałem. Idąc dalej
przez wieś Achrymowce, jakoś tak jest przeraźliwie strasznie i wstydliwie mi. Gdy spory kawałek
oddaliliśmy się, już nie jest tak emocjonalnie, choć w środku wsi napotkaliśmy chłopów siedzących
na ławkach przy płotowych, w innym miejscy przy domowych, palących machorkę tytoniową w bibułce
z gazety: Gromada. Przechodząc obok tych starych chłopów i bab, powiedzieliśmy im:
- Dzień dobry! 
Oni nam na to:   
- Cimanie, dzieści idudź".
[ - Cimanie, gdzieś idą. ]     
My na to nic nie odpowiadamy, a równym krokiem maszerujemy, żeby jak najprędzej dotrzeć do Henia,
który hoduje gołębie i czeka na nas... Wreszcie wieś Achrymowce mamy za sobą, które przeze mnie
może nie to, że nie są lubiane, bo tak nie myślę, ale przez które zawsze boję się przejść, gdy starsi
chłopcy wyrośnięci jak konie, straszą przechodzących z innej wsi, co nie raz i mnie miało to miejsce
spotkać, jak to było dziś. Między Achrymowcami, a Pawłowiczami mniej więcej tyle samo drogi, ile
między moją wsią Cimanie, a sąsiednią wsią Achrymowce. A zatem szybkim i rytmicznym krokiem
idziemy do celu zaplanowanego. W Pawłowiczach już się znajdujemy i przechodzimy obok szkoły
podstawowej, zawsze w duszy pojawia się podniecenie, tak i teraz się pojawiło, że szkoła jest,
jak pałac polskiego dziedzica, a i w rzeczywistości przed wojną tak było. Tylko po wojnie władza
ludowa właścicielowi dziedzicowi ziemskiemu skonfiskowała budynki i ziemię, którą rozdzielono po
reformie rolnej chłopom, co dla niektórych i z mojej wsi przypadło otrzymując ziemię orną, jak i łąkę
obok tej ziemi. Co było zrobić, kiedy po wojnie nastały takie czasu niesprawiedliwości. Przez ileś
lat ten budynek stał pusty, aż z niego zrobiono szkołę. Tymczasem choć z ciekawością rozglądamy
się na lewo i prawo - idziemy równym tempem przez plac szkolny obok szkoły i boiska i drogą polną
prosto do Henia, przechodząc jeszcze przez jedno podwórko chłopskie i drugie obok. A teraz z górki
w dół, gdzie rosną olchowe krzaki, w nich w samym dole płynie nieduża rzeczka, by nie powiedzieć
strumyk, która nawet nie ma nazwy, gdy w tej rzeczce nie widzimy nawet ryb. Ale za to obok tej
rzeczki rozciąga się łąka, która tworzy zdrowe, chłodne, wilgotne powietrze, co bardzo uwielbiam
i tak pięknie na wieczór śpiewają ptaki zwłaszcza słowiki, że aż śpiew z echem po krzakach się
rozchodzi i całym obszarze dalej... Za tymi krzakami olchowymi i rzeczką oraz łąką teraz rozciągają
się i pola, które należą również do chłopów z mojej wioski Cimanie. Stąd do Henia pozostało tylko
kilkaset metrów prostej, nawet widać już zabudowania, nawet widać na dachu stodoły niezłe stadko
kolorowych gołębi. W tym czasie puls przyśpiesza trochę ze wstydu, że trzeba będzie wejść do domu
Henia. Z drugiej strony to, że za chwilę z Rysiem kupimy po parce gołębi i od dzisiaj w gołębniku
przybędzie o dalszą parkę i w sumie będę już mieć trzy pary. Podobnie i kolega Rysio tylko z tym,
że jego gołębnik jest w kurniku przy stodole, który jest pokryty słomą. U mnie stodoła parę lat temu
pobudowana, jest pokryta cementową dachówką. I o dziwo, choć jako małemu smykowi, ale już jest
mi wiadome, że gołębie bardziej lubią siadać na budynki kryte dachówką, niż na dachy ze słomianą
strzechą. A tym bardziej mniej chętniej siadają na kurnik kryty słomianą strzechę, w którym kolega
Rysio ma gołębnik. Ale raczej to już problem kolegi Rysia i jego gołębi, czy dobrze będą się czuły
i rozmnażały się w małym gołębniku. Wchodząc na podwórek do kolegi Henia, słońce zrobiło się już
bardzo z białego w czerwone zachodząc za stodołą, w której znajduje się gołębnik od zachodu
i wręcz już słońce chowa się za horyzont pól, lasu i aż tam, gdzie już kończył się świat. A jeśli nie
świat, to widnokrąg w sięganiu okiem. Wchodzimy do domu Henia, z ukłonem mówimy do jego mamy:
- Dzień dobry!
- Przyszliśmy do Henia!
Mama Henia:
- Nie ma Henia w domu!
- A po co wy chłopcy przyszliście do Henia?
My jednocześnie: 
- Przyszliśmy do Henia kupić gołębie! 
Mama Henia:
- Aaa to dobrze.
- Henia nie ma, zaraz wróci, poszedł do kolegi.
My jednocześnie: 
- Po my poczekamy...
Wreszcie przychodzi Henio, wita się z nami i mówi:
- Jeszcze trochę musimy poczekać aż słońce zajdzie i ściemnieje! 
- Wtedy gołębie powchodzą do gołębnika.

Tymczasem w domu gorąco, choć dom drewniany i już pora wieczorna. Ze mnie po skroniach pot
ścieka strumieniami, nie tylko z ciepła, ale i z emocji, stresu, bo to i w tym domu są dwie dziewczyny
w podobnym wieku, jak my. Ale i przede wszystkim dlatego, że ciałem jestem rozgrzany, pokonując
drogę kilkukilometrową, bo i przecież miejscami, gdzie krajobraz nie ciekawił nas, szliśmy bardzo
szybko. Spozieram ukradkiem raz po raz na dziewczyny. Zwłaszcza młodsza bardzo mi się podoba.
Tymczasem upłynęło trochę czasu aż na dworze zrobił się szary mrok, który ogarnia świat z coraz
to widnego dnia w szaro-ciemny wieczór. Wyszliśmy z domu na podwórko. Tylko na zachodzie od
słońca jeszcze niebo jest dość poczerwieniałe. Gołębi na dachu już nie ma, a także na i wewnątrz
gołębniku w szczycie stodoły, który przez nas gołębiarzy jest nazywany: klapą. Wreszcie Henio
mówi:
- Poczekajcie tutaj!
- A ja pójdę do gołębnika po gołębie. 
Czekając, podeszliśmy do kierata, który jest przy stodole, oparliśmy pupy na grubym jak bela drągu
czyli na dyszlu, zwał jak tam zwał, do którego zaprzęga się konia, który poganiany przez człowieka,
a kierat napędza w środku stodoły sieczkarnię i w taki sposób uzyskuje się sieczkę koniu,dodając
obrok przez cały rok, krowom tylko w zimie. Tymczasem ściemniało już na dobre, a z tym jest coraz
chłodniej. Po spoceniu się już nie ma śladu - ciało wystygło - nawet po skórze przechodzą dreszcze
z zimna. A jeszcze pół godziny temu pot spływał po skroni, nawet koszula przyklejała się do skóry.
Wreszcie Henio wraca, niesie w koszu przykrytym płachtą dwie pary gołębi, jedną parę podaje
koledze Rysiowi, drugą parę mnie, pojedynczo tak aby mogli sobie ze spokojem wziąć i wsadzić
gołębia jeden po drugim za koszulę, tak aby gołąb miał wysuniętą główkę na zewnątrz do bardzo
swobodnego oddychania, ale i tak, żeby w razie wystraszył się, nie uwolnił się spod koszuli i nie
umknął w siną dal, choć nie dalej jak na stodoły dach. Niemniej po tym trzeba byłoby czekać aż
gołąb wróciłby do gołębnika. A Henio musiałby raz jeszcze iść do gołębnika po niego lub wybrać
gołębia drugiego. Kiedy już gołębie mamy za koszulami, zapłaciliśmy Heniowi po 5 złotych za parkę,
tak jak rok temu Stasiowi z Achrymowiec, bo cena się nie zmieniła. Podjemy sobie ręce na pożegnanie
i w drogę powrotną do domu. W tym czasie ciemno już dosłownie zrobiło się, wracamy polną drogą
śladami kolein po furmankach chłopskich. Niemniej z radosnymi duszami, że niesiemy za pachą i co
chwila poprawiamy główki gołębiom tak, żeby mogły sobie swobodnie oddychać. Tymczasem ciemność
jeszcze bardziej ogromna zapadła i prawie nie ma żadnej widoczność, do tego w dodatku mgła
wszędzie popłynęła między krzaki olchowe i strumykiem, który cicho płynie z czystą wodą, że można
nawet jej się napić, zwłaszcza po takim długim marszu, mimo chłodno już na posturze jest, a pić
i tak bardzo się chce. I tak z tymi przypadłościami i z radościami wracamy do domu...
Klawo jest jak cholera.

                                 JAKIE  TO  PIĘKNE

Jakie to piękne żyć na wsi i dorastać wśród przyrody natury. Mieć styczność z łonem natury -
poznawać zapachy łąkowych kwiatów - zapamiętywać je i odróżniać. Rozróżniać rodzaje
polnych zbóż, roślin uprawnych, jak i dzikich. Ptaków domowych nielotnych, a potem wkoło
wszędzie dzikich. Hodować króliki - mioty małych narodzonych w puchu dotykać i policzyć.   
Hodować gołębie - obserwować je, jak w okresie rozrodczym znoszą słomki do gołębnika
ulepszając już istniejące gniazdo w koszu lub innym naczyniu, jak stara miska czy garnek
lub w gołębniku gdzieś w kącie wybranym miejscu przez parę gołębi. Dotykać gołębich jajek,
a potem i piskląt. Codziennie obserwować, jak pisklęta nabierają upierzenia i stają się w
kolorach z dnia na dzień coraz to piękniejsze. A potem je liczyć na dachu lub jeszcze
atrakcyjniej w powietrzu. To jest piękne życie w dzieciństwie i w dorastaniu nawet na poetę.

A w mieści, cóż może dorównać? Bieganie chłopców po zanieczyszczonych spalinami ulicach?
Na Śląsku zamieszkując przy kopalniach bieganie po hałdach. Tramwajami uganianie się
z dzielnicy do drugiej dzielnicy lub pójście nad rzekę, której nie ma.
To nie to, co jest naprawdę piękne. Ale każdy ma swoje miejsce.

   WAKACJAMI  ZA  GOŁĘBIAMI   

W te dni wakacyjne wstaję o świcie,
W te wczesne chłodne poranki, aby w skrycie
Złapać gołębia wędrownego
I dołączyć do stada swojego.
   

       KINO  OBJAZDOWE
         [ kino szkolne ]

W mojej wsi, która nazywa się Cimanie,
Energetyka jest już dobrych siedem lat. 
Nikt kto żyw nie zadaje pytanie,
Czy to wada, czy wygodny kwiat. 

Na dzisiaj tak jest i we wsi Starowlany,
Do której chodzę do szkoły.   
Nikt z ludzi nie jest pytany
I nie ma już między nimi żadnej rozmowy, 
Czy energetyki to cywilizacji brat,
Czy mus jej posiadania kat.   

Czy tak ludzie w tej wsi myśleli,
Czy tak nie myśleli?
Ale...
Na samym początku energetyki nie chcieli,
Chociaż w tej wsi szkołę stale mieli. 
Stąd z dwa, trzy lata byli spóźnieni do tych wsi,
Które wyzwaniu energetycznemu się podjęli!
------------------------------------------------------------
Tym niemniej radość jest wielka dzieciom,
Kiedy jest energetyka, to i opiekuńcze państwo,
Które przez opiekę Oświaty Szkolnej,
Może pokazać i przemian mnóstwo.
Co się do tego i przyczyniło w naszej szkole,
Kino przyjechało z powiatu Sokółka o nazwie "Sokół".   

Obsługa ustawia projektor w kierunku tablicy,
Taśmę filmową operator zakłada na projektor.
Pomocnik, białe płótno zawiesza zrobione w stolicy, 
Co nawet i tym jest podniecony szkoły dyrektor. 
Tym bardziej my wiejskie dzieci,
Skoro zaraz rozpocznie się kino, że ci!

Aha, jeszcze wrócę do biletów,
Aby było można wejść na salę szkolną -
Trzeba było z kieszeni wyłożyć pięć złotych, 
Zarobione wysiłkiem siódmych potów
Pracując gdzie popadło w chwilę wolną. 
Przelewek nigdy nie było w moim rodzinnym domu,
Ale czy to kiedy obchodziło kogo?

A zatem projektor filmowy ustawiony
W odpowiedniej odległości od tablicy
I filmowe płótno z symetrią zgodnie wisi do projektora.
Okna sali zasłonięte, co uderzyła ciemność,
Jakoby przyszła z nocnej ulicy,
A więc już odpowiedniego czasu ruszać z kinem przyszła pora!
Projektor ruszył ze swoistym sobie bzyczeniem,
Na płótnie ukazał się film z dzieci życzeniem...   

Ma się rozumieć, że do ogólnego oglądania filmu 
Ne mieliśmy wpływu, ani żadnego wyboru.   
Więc w tym względzie rusza to, co z Oświaty kino obwoźne
Ma wybrane i przeznaczone do szkolnego zadania. 
Na sam początek krótki film będący przygotowany przez Oświatę;
I to w dodatku dotyczy nas wiejskich dzieci,
Żeby nie spalić własną rodzinną chatę!

Pouczający i ostrzegający:
"Jak dzieciom nie postępować z zapałkami!"
Z takim uświadomieniem kino daje przykłady!
A więc na sam początek przykład bezmyślnych dzieci;
Jak bawiąc się z zapałkami igrają z ogniem!
A kiedy z głupoty powstał ogień taki, że ci
Zamiast w zalążku go ugasić, uciekają ze strachu przed ogniem!
Przybudówek w którym były nierozsądne dzieci, 
Z przerażeniem uciekły przed pożarem; krzycząc z płaczem: 
"Pożar! Ratujcie ludzie, pali się!" 
Przykład ostrzegający takim wymiarem!                       
Że z zapałkami nie ma żartów, choć wiedząc, że to tylko film
Po to, by do naszej podświadomości dotarło na przyszłość,
Aby nam wiejskim dzieciom coś takiego nigdy się nie przydarzyło,
Mieć styczność i świadomość z tym faktem,
Co lepszy jest rozsądek, niż za późno litość
Do tych, którym miałoby to się wydarzyć w życiu.
W gorszym świetle, niż na płótnie inscenizowanym w pouczającym życiu,
Aby to się nie przydarzyło każdemu wiejskiemu dziecku.
Tym razem siedząc nie w ławce, a na ławce zwłaszcza my wszyscy chłopcy
Dreszczem i wzruszeniem ogarnięci jesteśmy w tej kinowej stawce,
Przeszyci strachem z myślą oby w życiu nigdy nie mieć takiego zjawiska za znaki. 
Dobra lekcja nauki i uświadomienia nam wiejskim dzieciom na przyszłość,
Aby coś takiego żadnemu z nas nigdy się nie przydarzyło żyjąc na wsi,
Gdzie ogrom różnych pokus, jak sobie i dobytkowi rodzinnemu na złość.
Film ostrzegający i pouczający, jak nie postępować z zapałkami już się skończył.
A u nas wszystkich skupienie panuje dalej...
Po tym wreszcie film, jak na rozgrzewkę dzieciom przystało,
Co można odprężyć się z westchnieniami;
O dwóch takich, którzy ukradli księżyc czyli: "Jacek i Placek", 
Po czym od razu o przed chwilowym pożarze się zapomniało.
A co i jak się w tym filmie działo, nie ma sensu ujmować, 
Skoro każde dziecko w swoim pokoleniu miało możliwość
To oglądać i na swój sposób pojmować.
Klawo jest jak cholera.

            CYGANIE  W  WIOSCE     

Tu gdzie był młyn, mieszka dobry stolarz na całą wieś. 
Przy nim także jego syn, który niczego nie ma za gdzieś. 
Jest tak pojętny i umiejętny, jak jego ojciec,
Żyje i pracuje z ojcem, nigdy nie myśląc uciec w świat?   

Zatem pobudowali nowy dom, obok starego;
Do domu nowego przeprowadził się syn z rodziną,
Później także i rodzice wprowadzili się do nowego domu -
Żyjąc sobie w zgodzie i z jednością wspólną. 
Skoro stary dom od tego czasu stoi pusty,
Odstąpili wędrownym Cyganom, może z pewnością
Co najmniej za małą opłatą, a nie z czystego gestu?

Do wsi rodzina Cyganów konnym wozem wjechała
Z całym swoim wędrownym dobytkiem.   
Zgrzytu końskich kopyt po bruku nie słychać,
Skoro jeszcze ulica nie jest wybrukowana,
A tylko pisk łożysk w kołach wozu.   
Cygański wóz jest trochę inny, niż nasze chłopskie.

My wiejskie smyki biegniemy z ciekawością za Cyganami,   
Aż wjechali na podwórze do rolnika po czym przystąpili
Do czynności jaka przed zakwaterowaniem obowiązuje.

Chłopiec cygański siedzi na wozie, jak przykuty,
Jest zawstydzony, nawet przerażony z tego, gdzie się znajduje.
Za nic nie chce z wozu zejść, ciągle strachem jest przejęty. 
Nawet sam jego ojciec powiedział: "Ja go nie pojmuję,   
Że on dzisiaj jest taki, co do niego nie przystaje, skoro taneczne
Koncerty tu, tam z wielką śmiałością i odwagą sobie radę daje..."   
A dzisiaj siedzi na wozie, jak wstydliwy chłopak
I tylko spod łba wzrokiem mierzy otoczenie.   

A gdy pakunki z wozu przyszedł czas zdejmować, 
Podaje na opak, jakby nie było to rodziców i jego odzienie. 
Matka chłopca w chuście na głowie, w długiej kolorowej spódnicy,
Chodzi od wozu do domu - od domu do wozu i ciągle coś
  w swoim języku szepcze, 
Co jeszcze takiego języka nigdy nie słyszałem nawet
  w Sokółce na żądnej ulicy. 

Nie wiem, gdzie dotąd i jak ci Cyganie mieszkali? 
Ale wiem, że tutaj będzie im dobrze.
Dotąd czasami widziałem ich z oddali,
A od dziś żadna ciekawość nimi się nie oprze.   
Może nawet z chłopcem się zaprzyjaźnimy
I może weźmiemy go ze sobą tam gdzie pójdziemy,   
Co mu na tę chwilę kolegami staniemy się jedynymi.   

I tak się stało, kiedy trochę czasu upłynęło,
On do nas, my do niego się oswoili. 
Teraz, to co znał ze swojej kultury na nowo w nim drgnęło
I dziś nam, jako swoim kolegom za każdym razem tańczy
Cygańskiego "twista", przez co między innymi z nim my się zżyliśmy. 
Chodzimy razem tam, gdzie myśl nas nosie,
Przez co z nim każda chwila jest dobra i miła. 

Jest dla nas, jak maskotka, czy nawet jak zabawka;
To przez ten cygański taniec, którego nauczył się w swoim środowisku. 
Ale nigdy nie jest przez nas poniżany, że inna rasa, poglądy,
kultura, wychowanie, religia ludziom bliska.       
Przychodzi do nas do domu - częstujemy go jedzeniem, 
Które sami jemy, a on odwdzięcza się nam "twistem",
który wszędzie jest wspomnieniem...

Choć ode mnie jest z dwa lata młodszy, ale Sporty pali jak stary. 
A kiedy zaczyna tańczyć - wszystkim nam papieros staje się słodszy;
Kurząc raz po raz nabierając to coraz w dorosłość silniejszej wiary,
Że my to już nie małe kajtki, mając siebie za tolerancyjne
  i sobie wyrozumiałe bratki. 

A kiedy kolega Cygan z ojcem przychodzi do nas do domu; 
Ojciec na dłoni kładzie gumową myszkę, którą używamy do zabawy
I ją jednym palcem tak zwinnie podrzuca,
Że my bierzemy to za zjawisko jakiejś sztuczki,
Mając cyrk w domu nie tracąc monetowej dyszki. 
A syn cygana, w końcu nasz kolega tymczasem tańczy "twista"
Tak dokładnie, zgodnie i rytmicznie jak zegar: "Omega".
                                     

          WIEJSKIE  ZABAWY   
                 [ wiosną ]

Wieś cicha, słoneczna i w cieple miła,
Słońcem promiennym i jasnym niebem nakryta.
Każdym zielonym i kwitnącym drzewem z woni upita,
Co w betonowym mieście dzieciom nawet by się nie wyśniła.

Maj się mai w kwitnące czeremchy -
Zapachem wiaterek z lekka po wsi powiewa... 
Zewsząd przybyłe ptaki przyjmują drzewa, 
Co nawet czasami pochmurny dzień nie jest lichy. 

W duszy i w sercu młodość,
Do tego śpiew ptaków do zabaw zagrzewa:
Mirka, Zosia, Jadzia, Marysia, tym chętniej Ewa
Biegać po wsi nigdy nie mają dość...   

Tym bardziej my chłopcy nie jak na złość:
Miecio, Stasio, Rysio, Tadzio i Jurek
Bierzemy latawiec kierując nim pociągamy za sznurek -
Fruwa pod obłoki o płótnie z napisem: "Gość".   

Fajnie jest jak cholera,
Skoro każdy z nas uciechę ma...
Każda zabawa na sto dwa gra -
Z radości uśmiech na ustach się zbiera... 

Nawet obok w gnieździe na lipie
Bociany klekoczą jak oszalałe!...
Także w olszynach ptaki śpiewają małe
W tej im słoneczno-wiosennej stypie.

Poza budynkami w zagrodach pastwiskowych
Nawet krowy na naszą zabawę spoglądają.
Jedynie cielaki na niezainteresowanych wyglądają, 
Brykają jak to przystało na małych i zdrowych. 

A tam bliżej łąk, gdzie konie,
Przy nich źrebaki cielakom nie są dłużne.   
Za to konie nie odstawiają jałmużnę, 
Im są w powietrzu obojętne nasze latawce ogonie.   

Za to wnet skowronek by się przyczepił,
Żeby choć na chwilę odpocząć,
Kiedy ciągle w powietrzu na wdechu
i wydechu wiosnę musi począć;
Z ciągłym śpiewaniem głos już mu się stępił.

Śpiewając jak samotnik na pustym niebie - 
Zniżając lot w pionie i podnosząc,
Jak nasz latawiec raz to spadając raz to unosząc,
Choć my dobrze wiemy, że w naszej potrzebie.   

Tymczasem dziewczynki wśród wiejskich zabudowań
Bawią się na całego w chowanego...
Aż wreszcie my chłopcy do nich dołączamy dnia pewnego
Zmieniając na jakiś czas zabaw upodobań. 

Wprawdzie zabawa mniejsza do skupienia,
Jak przy puszczaniu latawca,
Ale za to dziewczyna jedna, druga w zabawie jest jak dawca 
Uczucia podniecającego, kiedy kryjąc się przytuleni jesteśmy
Do siebie - czując ciepło nawet bez zimowego odzienia.   

Czując oddech dziewczyny jednej, drugiej,
Trzeciej, czwartej, a nawet i piątej - krew się gotuje...
I naraz ni stąd ni zowąd się dowiaduje,
Że zabawy te w chowanego są lepsze,
  niż latawiec na żyłce długiej. 

Do tego obecność bliska jednej, drugiej dziewczyny
Z każdą chwilą w uczuciu podniecającym narasta...
I z każdym dniem tych zabaw wrażenie takie wyrasta,
Że tylko któregoś dnia zwieńczeniem tego będzie
  choć pocałunek jedyny?

Którą dziewczynę to już bez względu,
Czy Jadzię, Zosię, Marysię, czy Grażynę,
Aby tylko z tego mieć radosną minę
I rozładować siebie z chłopięcego popędu. 

W tym i nie tylko z tego względu
Wiejskie zabawy są tak piękne;
Że tym pokusom z chęcią ulegnę,
Skoro uczucie i krew do dziewczyn
  jest w stadium obłędu!

W takim bądź uniesieniu emocjonalnie erotycznego
Najlepsza na orzeźwienie jest zabawa w "dwa ognie" -
Jedno drugiego, drugą wybijać za linię zgodnie,
Aż wygaśnie temperament i siły opadną rozumu elastycznego.

Klawo jest jak cholera.

            W  SROGIE  ZIMY             

Było to wtedy kiedy jeszcze w piłkę nożną nie grałem,
Wtedy nawet środkiem lata zimy chciałem.

Zdarzało się, że śnieg dwudziestego października już padał,
Ale taki śnieg nikomu ciężaru jeszcze nie zadał.

Kiedy już w południe całkiem się roztopił,
Po nim nawet i deszcz kropił.   

W takiej sytuacji na nartach to tylko zdążyłem
z nasypu piwnicznego kilka razy zjechać
I to wtedy, gdy miałem do szkoły na popołudnie,
co by się do niej nawet i nie chciało furmanką jechać. 

A co dopiero wtedy, gdy pieszo trzeba było dymać
Przez łąkę, kładką przejść rzeką, ścieżką przy rowie,
ścieżką polną, aż ulicznym brukiem przez wieś
Starowlany już blisko szkoły krawężnika się trzymać. 

Pamiętam jak na Wszystkich Świętych obfity śnieg padał,
Choć jeszcze zimy nie było, ale już śnieg kłopoty ludziom zadał.

Po Wszystkich Świętych w kościele i na cmentarzu,
Zanosiliśmy świeczkę zapalić na mogiłę żołnierzy radzieckich
zabitych przez Niemców w zawierusze drugiej wojny światowej
na zagładzie ludzkiego wirażu.

Śnieg padał taki, że świata nie było można dostrzec,
Ale nam wiejskim chłopcom niedopieszczonych za małego dziecka,
jaki fanatycy nie zważając na takie przeszkody 
nawet w zwykłej marynarce nie było zimno po harcersku
do tego grobu w taki wyjątkowy dzień choć z godzinę postrzec...   

Żeby dać wyraz dowodu uznania żołnierzom radzieckim,
uczyli nas w szkole, że przynieśli nam wolność z okupacji hitlerowskiej. 
I w takim pojęciu sprawy rozumieniu jako przyszłość narodu polskiego 
oddaliśmy tym żołnierzom honor i pamięć w przyjaźni radziecko-polskiej.   

Do tej mogiły w tym miejscu gdzie żołnierze radzieccy zostali pochowani 
wcześniej pilnie i starannie olchowymi łatami ogrodziliśmy 
I w tym tak szczególnym dniu mając przy sobie karabiny zrobione z drewna
i hełmy poniemieckie na głowie - pełniliśmy warty wraz z pełną zabawą, 
aczkolwiek i z nie gorszą duma, że choć w tym czasie sami sobie
byliśmy tylko świadkiem tym niemniej okazywaliśmy, że nie tylko
w przyjaźni, ale i w pamięci poległym żołnierzom radzieckim służyliśmy. 

A kiedy mijał listopad i przychodził grudzień -
Wraz i z tym przychodziła zima, a z nią coraz to więcej przybywało
śniegu i coraz to przychodziły silniejsze mrozy z dnia na dzień.

***
A wraz i z tymi udogodnieniami tak udogodnieniami nie z problemami
cieszymy się my korzystając z sanek lub z nart zjeżdżając z górek.
A że ma to miejsce w samym środku wsi to sanki lub narty niosą
nas aż w sam podwórek.

Zwłaszcza, kiedy jest niedziela, to chłopcy na nartach, dziewczynki
na sankach - pełno nas jest na "Antonowej górze"
Nawet i bez względu, czy w dzień siarczyście mroźny,
czy w mniej mroźny i słoneczny, bo nawet i w śnieżyce duże. 

Gdy śnieg pada, a wiatr gwiżdże, z pól pędzi zamiecią ku wiosce,
Aż na pniach drzew i między zabudowaniami nawiewa śniegu na dobre. 

Nam dzieciom wiejskim hartom takie anomalie śnieżne żadną nie są przeszkodą,
Skoro z górki zjeżdżamy sankami i nartami z doskonałą zgodą. 

Mijamy jedni drugich bez żadnych sprzeczek i między nami kolizji,
Mamy w swojej zabawie radość i piękno na srebrzystym śniegu od słońca. 
[ kiedy już przestał padać śnieg ma się rozumieć ]
A kiedy śnieg znów zaczął padać w ten sam dzień, [ ...czy zacznie w następny ]
mimo to jest zawsze pogodnie, kolorowo, kiedy zabawy są oglądane przez
rodziców w okiennej wizji...

Tym bardziej ja, co do tych zabaw jestem z przysposobieniem fanatyka
zwłaszcza kiedy jestem sam na nartach,
Buduję nasyp ze śniegu - po czym najeżdżam - skaczę nartami
lecę w powietrzu kilka metrów, robię to wszystko nie tylko w zabawie,
ale i właścicielowi górki, któremu to robię nie tylko w zabawnych żartach.

Ale i żeby pokazać jaki ze mnie "gieroj". 
A on w oknie tylko głową kręci i zapewne sam do siebie mówi:
"Ty się chłopcze Boga bój?"   

Aby tak skakać z nasypu na nartach do tego nieprzysposobionych,
co przy onych byle jakie okucie, wiązanie.
Ten fanatyczny chłopiec raz dobrze skoczy raz upadnie, ale zawsze
po tym na nogi wstanie. To ja.

Z tego gospodarz obserwujący moje wyczyny w oknie swego domu;
Dziwi się, kręci głową, uśmiecha się nawet widać po ustach,
że ze zdziwieniem gwiżdże sobie pod nosem, że we mnie w tej zabawie
jest tyle głupoty, a nawet fanatyzmu do groma...

Ale cóż na to poradzić kiedy od zawsze jestem chłopcem szalonym,
Kiedy od pierwszej klasy polubiłem sport już wtedy, kiedy starszym
chłopcom podawałem piłki z autu jako lewo ręczny o wzroku zielonym.   

To jeszcze tylko przygrywka, skacząc nartami ze zrobionego przeze mnie nasypu,
Tym bardziej jest mi niebezpieczniej, gdy z górki nartami najeżdżam wprost w płot
gospodarza i tuż przed nim skręcam aż gospodarz kręci głową i jest zdziwiony,
że mam odwagę i potrafię wykonać pokaz takiego typu... 

To jeszcze nic do tego kiedy nartami zjeżdżam do żwirowni -
Wpadając wprost do niej tracąc naraz zjazd po równi.   

Ale te numery to już gospodarz nie może zobaczyć,
Gdy zasłaniała jego własna stodoła, więc tą uciechą sam muszę się raczyć.   

Lub innym razem kiedy nie będę sam, a z rówieśnikami, pokażę im w prostej ochoty
Zjeżdżać z górki w żwirownię, że nie mam strach i tyle u mnie jest odwagi ile głupoty.     

Powtarzam te zjazdy wieloma razy aż do znudzenia
Zanim wszyscy pójdą z tego miejsca, mówiąc tym zabawom do widzenia.

Do jutra bez względu na mróz czy śnieg
Narty są na zimową nudę jak dobry lek. 

A jeszcze wcześniej kiedy to nie miałem własnych nart,
A miał kolega Rysio, to o dziwo jak żart. 

Który zdawałoby się, że jego własny ojciec, choć już jest po szkole
Nie pozwalał mu wyjść na narty, gdzie jest dobry teren poza stodołą.   

Aby sobie pozjeżdżać zwłaszcza po twardym zmarzniętym po odwilży śniegu wtedy
kiedy przyjdzie mróz, nawet konie mogą po śniegu biegać i kopytami nie zapadając się,
Wtedy nadzwyczaj do nart takie dobre warunki stają się.

A jeszcze do tego kiedy śnieg po tym zmarzniętym śniegu z lekka poprószy
To właśnie najbardziej wtedy sanki, czy narty z górki jadą tak,
że tylko się trzymaj, wtedy każdy z nas na sanki lub narty z domu wyruszy.   

Ale jak wspomniałem, że Rysia ojciec nie wypuszczał każąc odrabiać lekcje, mówiąc:   
"Niechaj te durnie zjeżdżają na nartach i sankach, a ty masz się uczyć!"

Ja wiedząc, że z Rysiem ojciec tak postępuje, doszczętnie to wykorzystuję,
bo u moich rodziców do woli mogę się byczyć ile mi pasuje.

A że od sióstr ojca z USA otrzymujemy paczki
Zwłaszcza na Boże Narodzenie kiedy to przed tym i po tym zima
już jest na tip top, podkradam jednego bardzo długiego amerykańskiego
papierosa i zanoszę ojcu Rysia za otrzymanie nart. 
Rysio ze złości i nerwów aż dostał sraczki.*

Z rozpaczy i żalu, że to Miecio pójdzie na narty,
A on musi siedzieć w książkach czytając - przewracając kartki,
jak w grze karciarz karty.   

Biorę narty, zrobione przez człowieka, który ma złote rączki.
[ Ten człowiek mieszka za rzeką, do którego całą wsią chodzimy na telewizję ]
Rysio aż się gotuje w sobie, jakby dostając gorączki. 

Ojciec mu mówi na to: "Masz siedzieć w domu i czytać".
Ach jak mi w tym czasie dobrze, że ja swoich rodziców o nic nie muszę pytać.

Idę sam gdzie chcę i robię co chcę, ale jest fajnie,
Kiedy wolność beztroska w nogach i w głowie i w mowie. 
Rysio nie ma tak fajnie.
Klawo jest jak cholera. 

Aż z tego całkiem mi go żal, lecz wyruszać muszę i chcę na narty w śnieżną dal -
Aż na sam wierzchołek wzgórka nie na ten stromy,     
na ten z którego można będzie zjeżdżać w najdłuższą dal.   

A że śnieg jest zmarznięty, że po nim mogą biegać nawet i ze sto koni 
I nie na robią na nim żadnych śladów, tym bardziej w tym czasie od nart nie stronię.

Zjeżdżając kucam przed oporem powietrza, a z górki narty suną się jak po gładkim stole.
Jadę, jadę, jadę po śniegu twardym i w dodatku śniegiem świeżym poprószonym
z nocy białym kryształowym puchem aż się zatrzymam na "ślewczyźnie" padole. 

Ale klawo jest jak cholera.
A Rysia zapewne chęć i zazdrość zżera? 

Że go nie ma ze mną lub tym bardziej na moim miejscu,
[ Ale ojciec mu zapewne stale uświadamia:
"Za dziesięć lat to ty będziesz na lepszym,
niż on dzisiaj na swoim miejscu!" ]   

Jakby nie było i nie ważne jak będzie jutro.
Dzisiaj moje życie nie poważne daje zabawę i radość...   

Ważne, że wiozą mnie narty aż na "ślewczyznę" -
W moją wiosenną i letnią przebywania chłopięcą ojczyznę. 

Śnieg po odwilży, a następnie po siarczystym mrozie
Twardy jak grunt pod nogami, że pod nim można jechać
nawet konną furmanką na wozie.

Do tego na wierzchu kryształowy śnieg, który prószył w nocy
To wszystko niesie narty i mnie nawet bez wiatru pomocy. 

Aż całkiem powierzchnia gruntu na zero się wypoziomuje -
Dalej już po tym opór powietrza na padole mnie zatrzymuje. 

I tak czynię zjazdy do znudzenia lub do zapadnięcia ciemności.
Rysio tam w domu na pewno jak cholera nadal się złości,
że Miecio na jego deskach z górki sobie szusuje, a ojciec nadal mu bez litości?       
Zapewne mówi: "Ani mi się waż na dwór wychodzić!
Masz lekcje odrabiać, czytać książki, żeby na człowieka wychodzić!   

Jak dobrze, że ja nie muszę się z tym godzić,
Mam luz, wolność, swobodą i zimy urodę i gdzie chęć tam mogę chodzić... 

A czy jutro wyrosnę na człowieka
I jaka jutro dola mnie czeka?

Co tam kiedy rozum chłopięcy i własna moja samowola, dziś nie ważne,
Ważne że i myśleć jest dziś o tym niepoważne. 

To nie na dzisiaj mi sobą zawracanie głowy.   
Ważne, że chodzę na narty poza stodoły.

Tylko szkoda, że to Rysia na dzisiaj boli
Siedząc w domu przy książkach z moli.

Ale w końcu to nie na dzisiaj na mój rozum chłopca cielęcy rozpatrywać.   
Ważne, że mogę na nartach beztrosko bywać... 

Dzisiaj i jutro na nartach, czy mniej lubianych sankach
W południe, pod wieczór, a nawet i w porankach.

Kiedy tylko tego zapragnę.
Niechaj bez problemu zgadnę. 

Ale klawo jest jak cholera. Fajne czasy, fajna zabawa.   
Szkoda tylko, że Rysia z bólu i tęsknoty aż rozpiera, 
że i jutro może nie wyjdzie jest obawa?

Objaśnienie: sraczki.* - autor ma na myśli w przenośni.   

     
    "CZTEREJ  PANCERNI  I  PIES"

Wieś posiada elektrykę już kilka dobrych lat
I choć od tego upłynęło już czasu szmat.

Nikt we wsi jeszcze nie ma telewizora.
A przecież na dzisiaj jest naszła pora.

Na Czterech Pancernych w telewizji!
A zatem w każdym z nas w głowie myśl tylko jednej wizji.

Walić do szkoły na Czterech Pancernych.
My zaliczamy się jako do sympatyków wiernych. 

Na ten wojenny serial w sercu tak nam emocjonalnego,
Dymamy do szkoły ścieżką na skróty przez łąki i pola dnia porannego.   

Po drodze każdy z nas bierze papierosa do gęby,
Paląc - zostawiamy za sobą na ścieżce zbożowej dymu kłęby. 

Przed sobą mamy zapach mieszanego zboża. 
W śród nas chłopak kuzyn z Pomorza. 

Gdy wyszliśmy z zimowo-jarych zbóż, 
Rośnie gęsta koniczyna, w niej ukryjemy finkę nóż.   

W razie w szkole gdyby nauczyciel sprawdził nam kieszenie,
Papierosy ma się rozumieć także, żeby mieć spokojne sumienie. 

Ta koniczyna jest nam bardzo emocjonalnie ważna we wspomnienie.
Na której wcześniej z bratem zbierałem kamienie. 

Za opłatę domu w którym odbywa się nauczanie religijne.   
Uczęszczając na nią - mamy życie katolickie-linijne.       

Właśnie przechodzimy przez zagrodę tego rolnika,
U którego dom jest nasycony nauczaniem o Bogu i Jezusie czego szkoła unika. 

Ma się rozumieć zamykamy za sobą bramkę z jednej strony i drugiej,
Po czym idziemy już ulicą wiejską prostej i długiej.

Która prowadzi aż do samej szkoły, [ i dalej do początku wsi ]   
Do której wchodzimy z lekkim wstydem i strachem przed nauczycielem spuszczając głowy.   

Jak nauczyciel się zachowa? Co powie? 
Że my już o dziewiątej rano w szkole, że nam tylko Pancerni w głowie?!

W szkole w klasie największej, gdzie stoi telewizor, grzecznie siadamy w ławki 
I siedzimy cicho - czekając... aż przyjdzie nauczyciel, nie włączamy tej TV zabawki. 

Po krótkim czasie przychodzi nauczyciel, wszyscy mówimy jednocześnie: - Dzień dobry!
Nauczyciel załączył telewizor. Tymczasem już aż wzdychamy za Pancernymi,
a nie za teatralnym cyklem: Kobry. 

Telewizor się rozgrzewa - po czym już obraz się ukazał,
Ale mruga i skacze aż całkiem horyzont obrazu rozmazał.

Nauczyciel, co w tym czasie papierosa trzyma w ręku -
Włożył do ust i jedną ręką oparł się o obudowę telewizora,
pięścią stuka w obudowę, aż ustabilizował się obraz, lecz bez dźwięku! 

W takim założeniu gałką pokręci w obie strony do regulacji -
Aż ukazał się dobry obraz i głos! Pojawił się sam Jan Suzin:
"Witam dorosłych i młodzież na naszej stacji. 

I zapraszam wszystkich na ulubiony serial: Czterej Pancerni i Pies.
A dzisiejszy odcinek nosi tytuł: "Wysoka Fala".
W tym czasie kuzyn z Pomorza, wykrzyknął: - O, yes!   

Film już się rozpoczął - czołówka leci, oczy moje wybałuszone*   
aż sercem i duszą targa z wrażenia...
Że wreszcie taki dobry film stał się do obejrzenia.

A jak w tym filmie się działo, to każde dziecko o tym wie. 
Tylko powiem, że emocji jest nie mało, które choć w innym kształcie ...wrócą nawet we śnie. 

Objaśnienie: wybałuszone* - z języka gwary etnicznej autora na polski po prostu wytrzeszczył oczy.